31 Αυγούστου 2016

Μάτια ερμητικά κλειστά

«Το κράτος πρέπει να αποπολιτικοποιηθεί». Ή στο πιο περιοριστικό και ανάλαφρο «οι ανεξάρτητες αρχές πρέπει να μην είναι πολιτικοποιημένες».
Οι σύντομες και απλές -κατά τα φαινόμενα- αυτές φράσεις είναι πολύ του συρμού μεταξύ των ηγετών, εκπροσώπων, ειδημόνων κ.λπ. της Ευρωπαϊκής Ενωσης, της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης εισέτι.
Δεν ξέρω τι ακριβώς εννοούν εκείνοι και εκείνες που χρησιμοποιούν τη φρασεολογία αυτή. Αλλά η ελληνική λέξη «πολιτική» γράφεται και προφέρεται πολύ όμοια σε όλες, περίπου, τις ευρωπαϊκές γλώσσες: politique στα γαλλικά, politica στα ισπανικά και τα ιταλικά, politics στα αγγλικά, Politik στα γερμανικά.

Μπορούμε, λοιπόν, να είμαστε βέβαιοι ότι πολλά περιθώρια παρερμηνείας τέτοιων δηλώσεων δεν υπάρχουν.
Το νόημα είναι απλό. Μεγάλοι τομείς της δημόσιας ζωής, κέντρα κοινωνικού, οικονομικού και τεχνολογικού σχεδιασμού, ελεγκτικοί μηχανισμοί κ.λπ. πρέπει να λειτουργούν εκτός του πολιτικού.
Προσοχή: όχι εκτός αγορών οι οποίες έχουν υποτίθεται την εξαιρετική ιδιότητα να «αυτορρυθμίζονται» χωρίς καμία έξωθεν παρέμβαση, υποκαθιστώντας το διαβλητό έθνος/κράτος που επιμένει στα ράκη της κυριαρχίας του.
Ούτε πρόκειται για μία καταγγελία και εναντίωση στο κομματικό κράτος, είτε με την ολοκληρωτική μορφή που λειτουργεί στις φανερές και στις συγκαλυμμένες δικτατορίες είτε με την πελατειακή που συχνά παίρνει στον κοινοβουλευτισμό.
Αυτό για το οποίο μιλάμε εδώ είναι η έξωση της πολιτικής σκέψης και η κατάργηση της πολιτικής πρωτοβουλίας στους τομείς αυτούς από οπουδήποτε και αν προέρχεται, περιλαμβανομένων μεμονωμένων πολιτών και «οριζοντίων» οργανώσεων και κινημάτων.
Ποιο όμως είναι το φάσμα του πολιτικού που πρέπει να εξοστρακιστεί από τους τομείς αυτούς;
Θεωρώ ότι αν το σκεφτούμε λίγο, το φάσμα αυτό είναι ιδιαίτερα ευρύ: το τι σημαίνει χρέος μιας χώρας και πόσο αντικειμενικά είναι τα κριτήρια που το συνιστούν, το ενδιαφέρον είτε και η αδιαφορία για το περιβάλλον, την πολιτισμική κληρονομιά, την παιδεία, την ισονομία των φύλων και των φυλών, την ανεξιθρησκία, την υγεία και πολλά άλλα, που είναι σε καθοριστικό βαθμό ζητήματα πολιτικά, διότι προϋποθέτουν ένα συλλογικό και μόνιμο ενδιαφέρον και δράσεις για τα κοινά.
Αυτό που μας προτείνουν ή μάλλον δηλώνουν πως θα μας επιβάλουν, είναι λοιπόν να πάψουμε να ασχολούμαστε με τα κοινά και να κοιτάξουμε, αν και εφόσον την έχουμε, και για να μην τη χάσουμε, τη δουλίτσα μας.
Αυτή η μη πολιτική στάση ζωής είχε χαρακτηριστεί από τον Περικλή στον «Επιτάφιό» του, όπως τον αποδίδει ο Θουκυδίδης, ως «απραγμοσύνη».
Και ο άνθρωπος που δηλώνει «απράγμων» ως «αχρείος», με την έννοια του άχρηστου αλλά και του ιταμού.
Είναι ωστόσο απολύτως κατανοητό ότι οι αξιωματούχοι κάθε λογής της Ευρωπαϊκής Ενωσης με τον φόρτο εργασίας που έχουν σώζοντας χώρες σαν την Ελλάδα, δεν έχουν καιρό για πολλά διαβάσματα.
Για τον λόγο αυτό ας μην κουραστούμε περισσότερο με αρχαίες αναφορές που και αυτές δεν είναι πολύ της μόδας τελευταίως.
Το όντως πολιτικό όχι μόνο δεν κυριαρχεί στη ζωή μας αλλά, αντιθέτως, τελεί υπό γενικευμένο διωγμό, ενώ στη θέση του πολιτικού σερβίρονται τα ύποπτα υποκατάστατά του.
Αυτό που παρατηρείται είναι όχι η παρουσία αλλά η ολοένα αυξανόμενη απουσία του, που δίνει την ευκαιρία να κυριαρχεί η πολιτική μιας ολιγαρχικής, ανεξέλεγκτης και πολύ συχνά καταστροφικής εξουσίας.
Αυτό που είναι λοιπόν το ζητούμενο είναι όχι η απουσία, η έξωση, η προγραφή του πολιτικού, αλλά η επιστροφή και η ενδυνάμωση της ουσιαστικής πλευράς του.
Μακάρι η ελληνική Δικαιοσύνη στην περίπτωση της ΕΛΣΤΑΤ να καταφέρει να κλείσει ερμητικά τα μάτια στις επίφοβες σειρήνες των αγορών που απειλούν λυτούς και δεμένους αλλά όχι παραιτημένους Οδυσσείς στην αποικία χρέους που λέγεται ακόμα Ελλάδα.
Θα ήταν ένα πρώτο βήμα για να αποδειχθεί επιτέλους ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι απλώς μη βιώσιμο όπως τόλμησαν να ψελλίσουν κάποιοι τελευταίως, αλλά άδικο και επαχθές.