Του Κώστα ΡάπτηΤην επαύριον του Βρετανικού δημοψηφίσματος, η Γαλλική κεντροδεξιά ανασυγκροτείται μπροστά στις προκριματικές για τον υποψήφιό της στις προεδρικές εκλογές του 2017 και αναπροσαρμόζει την ευρωπαϊκή στρατηγική της. Η συζήτηση αυτή κάθε άλλο παρά "εσωκομματική” είναι, αφού όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο ένοικος που θα διαχειριστεί τη διαδικασία του Brexit και τις επιπτώσεις του θα είναι πιθανότατα ένας από τους τέσσερις διεκδικητές του χρίσματος της γαλλικής κεντροδεξιάς, δηλ. τους Nicolas Sarkozy, Alain Juppé, François Fillon και Bruno Le Maire.
Σε σεμινάριο που διοργάνωσαν οι Ρεπουμπλικανοί (Les Républicains), όπως πλέον ονομάζεται το βασικό κόμμα της γαλλικής κεντροδεξιάς, ο Sarkozy παρουσίασε, σύμφωνα με το Politico, ένα σχέδιο πέντε σημείων για το πώς πρέπει να πάνε τα πράγματα στην Ευρώπη μετά το Brexit: (α) Η Ε.Ε. πρέπει να αναμορφώσει τη συνθήκη Schengen, ώστε κάθε χώρα να έχει μεγαλύτερο έλεγχο στα σύνορά της, (β) Η Ευρώπη χρειάζεται τη δική της εκδοχή του ΔΝΤ, ώστε να μη χρειάζεται να "γονατίζει μπροστά στις Ηνωμένες Πολιτείες”, (γ) Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να γράφει ακόμη λιγότερους νόμους, (δ) Τα εθνικά κοινοβούλια θα πρέπει να έχουν δυνατότητα άσκησης βέτο, (ε) Η "δίχως τέλος” διεύρυνση της Ε.Ε. πρέπει κάπως να λάβει τέλος.
Είναι εμφανές ότι ο Sarkozy, σε αντίθεσή με τον διάδοχό του στην προεδρία François Hollande που έχει αναλάβει ρόλο διαπρύσιου υποστηρικτή της εμβάθυνσης της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, διεκδικεί για λογαριασμό της γαλλικής κεντροδεξιάς το ρόλο του υπερασπιστή της εθνικής κυριαρχίας, σε μια χώρα που κατεξοχήν διαμόρφωσε τη νεοτερική έννοια της εθνικής κυριαρχίας και σε μια συγκυρία όπου η ακροδεξιά της Marine Le Pen προβάλλει απειλητική.
Το όραμά του είναι μια Γαλλία που στη βάση των παραπάνω αρχών θα πρωταγωνιστήσει ξανά στην υπόθεση της αναμόρφωσης της Ενωμένης Ευρώπης - καθώς θεωρεί ότι σε 10 μήνες η υπόθεση της επιδιόρθωσης των προβλημάτων της Ε.Ε. θα βρίσκεται σε γαλλικά χέρια. Κατά τη γνώμη του, αυτό που χρειάζεται είναι μια γρήγορη αλλαγή των κοινοτικών συνθηκών και μια νέα προεδρία της ευρωζώνης που θα εναλλάσσεται ανάμεσα στη Γαλλία και τη Γερμανία, μια που αυτές οι χώρες "αντιπροσωπεύουν τη μισή οικονομική δραστηριότητα της Ευρωζώνης”.
Τις περισσότερο ριζοσπαστικές ιδέες του ο Sarkozy τις διατυπώνει μέσω συνεργατών του, όπως ο αντιπρόεδρος των Ρεπουμπλικανών Laurent Wauquiez που δήλωσε σχετικά με την Κομισιόν ότι "δεν μπορούμε να επιτρέπουμε σε ένα εκτελεστικό σώμα να κάνει νομοθετικές προτάσεις”, για να εισπράξει την κατηγορία ότι είναι λαϊκιστής και την αποδοκιμασίες του Γάλλου πρωθυπουργού Manuel Valls, Μια μέρα νωρίτερα, έτερος συνεργάτης του Sarkozy, o Guillaume Larrivé, είχε υποστηρίξει ότι η Κομισιόν πρέπει να αντικατασταθεί από μια "Γραμματεία των Εθνών”.
Το φλερτάρισμα με μια εκδοχή ευρωσκεπτικισμού διαλέγει και ο François Fillon, επίσης διεκδικητής του χρίσματος και διατελέσας πρωθυπουργός της Γαλλίας υπό τον Sarkozy. Σε παρέμβαση του στην εφημερίδα Le Monde, ο Fillion τόνισε ότι οι Βρετανοί έστειλαν στην Ευρώπη "ένα μήνυμα που δεν πρέπει να το αγνοήσει”, ότι "έκλεισε ο κύκλος για μιαν ορισμένη αντίληψη του ευρωπαϊκού οικοδομήματος” και ότι το μήνυμα είναι "υπέρ της Ευρώπης αλλά κατά της τωρινής λειτουργίας της”, για να καταλήξει ότι δεν θέλει "μια Ευρώπη των τεχνικών” αλλά μια "πολιτική Ευρώπη”.
Όσο για τον Bruno Le Maire, πρώην υπουργό Γεωργίας, αυτός έχει επικεντρωθεί στην πρότασή του για ένα πανευρωπαϊκό δημοψήφισμα. Στις επικρίσεις ότι αυτό παραπέμπει στο αποτυχημένο στοίχημα του Cameron ή στις προτάσεις της Le Pen για το Frexit, απαντά ότι προτείνει ένα θετικό δημοψήφισμα, όπου το ερώτημα δεν θα αφορά την παραμονή ή μη στην Ε.Ε., αλλά μια δέσμη μεταρρυθμίσεων για την αναμόρφωσή της.
Σε κάπως διαφορετικό τόνο από τους τρεις προηγούμενους κινείται ο Alain Juppé. Ο βετεράνος Γάλλος πολιτικός, που διετέλεσε πολλές φορές υπουργός και πρωθυπουργός το 1995-7, τα τελευταία χρόνια κάνει ένα εντυπωσιακό come back έχοντας ξεπεράσει τις δικαστικές περιπέτειες της περασμένης δεκαετίας, όταν είχε κατηγορηθεί μαζί με τον Jacques Chirac για τα φαινόμενα κακοδιαχείρισης στον Δήμο του Παρισιού, και αυτή τη στιγμή θεωρείται επικρατέστερος για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών - κάτι που εάν επαληθευτεί θα αποτελέσει και αναδρομική εκδίκηση απέναντι στον Sarkozy.
Ο Juppé θέλει να είναι η σχετικά πιο ευρωπαϊστική φωνή της λογικής μέσα στη γαλλική κεντροδεξιά. Σε κείμενο που ανάρτησε στο μπλογκ του μετά το βρετανικό δημοψήφισμα έσπευσε να υπογραμμίσει τα πραγματικά προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζει η Ευρώπη, αλλά και να τονίσει ότι θα ήταν μεγάλο λάθος ένα δημοψήφισμα στη Γαλλία, καθώς "όλοι ξέρουμε το αποτέλεσμά του στο σημερινό πλαίσιο”. Δικαιολογεί δε αυτή την άρνηση προσφυγής σε μια δημοκρατική διαδικασία, που πιθανώς να οδηγούσε στην έξοδο, επικαλούμενος την ευθύνη των πολιτικών ηγετών να δείχνουν ποιος είναι ο πραγματικά ορθός δρόμος. Μάλιστα μιλώντας στους Financial Times τόνισε ότι οι αλλαγές δεν χρειάζονται δημοψηφίσματα μια που η Ε.Ε. "είναι ένα σπίτι με πολλές ρωγμές και εάν του προσθέσεις έναν όροφο θα καταρρεύσει”.
Είναι και αυτός αντίθετος στην περαιτέρω διεύρυνση της Ε.Ε., άρα και στην ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας. Είναι επίσης αντίθετος στον πληθωρισμό νόμων και κανονισμών που προκύπτουν από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, υποστηρίζει ότι η ευρωζώνη χρειάζεται τόσο τη δημοσιονομική σύγκλιση όσο όμως και την επένδυση και την καινοτομία, ότι χρειάζεται να τονιστεί η εγγύηση των εξωτερικών ευρωπαϊκών συνόρων, ζητά αναμόρφωση του συστήματος Schengen, αλλά και ένα πολιτικό σχέδιο για την Ευρώπη που να εγγυάται τα εθνικά γαλλικά συμφέροντα και να επιτρέπει τη συνεργασία των εθνών που μοιράζονται την ίδια οπτική για τον κόσμο και τις ίδιες πολιτιστικές αξίες.
Ο Juppé δεν κρύβει ότι στην οικονομική πολιτική παραμένει οπαδός φιλελεύθερων πολιτικών και μία από τις υποσχέσεις του είναι η ακύρωση της εργάσιμης εβδομάδας των 35 ωρών. Άλλωστε η πρωθυπουργία του το 1995-7 σφραγίστηκε από μια από τις μεγαλύτερες κοινωνικές εκρήξεις της μεταπολεμικής Γαλλίας, εξαιτίας της κοινωνικής αντίδρασης στις προτάσεις του για την αναμόρφωση του ασφαλιστικού συστήματος. Διόλου τυχαία, στις εξαγγελίες του Βρετανού υπουργού Οικονομικών για μείωση του φορολογικού συντελεστή των επιχειρήσεων σε επίπεδα κάτω του 15%, αντέδρασε υποστηρίζοντας πως και η Γαλλία (που με συντελεστή 33%, συν τον επιπλέον φόρο στα μεγάλα κέρδη βρίσκεται πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο), πρέπει να μειώσει την εταιρική φορολογία, αν θέλει όντως να προσελκύσει εταιρίες να εγκατασταθούν μετά το Brexit σε γαλλικό έδαφος.
Ως προς την ίδια τη διαδικασία του Brexit, o Juppé είναι οπαδός της ταχείας έναρξης των διαδικασιών μαζί με μια πραγματιστική προσέγγιση ως προς τη δυνατότητα συμβιβασμών στο καθεστώς των σχέσεων της Βρετανίας με την Ε.Ε. μετά την έξοδο - ιδίως σε ό,τι έχει να κάνει με το καυτό ζήτημα της ελεύθερης κίνησης προσώπων.
Αυτό αποτέλεσε και το αντικείμενο των επαφών που πραγματοποίησε ο Juppé την Δευτέρα στο Λονδίνο. Το γεγονός ότι το φαβορί της γαλλικής κεντροδεξιάς ανοίγει ατύπως τη διαπραγμάτευση για την ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων, όταν οι "27” διαμηνύουν ότι οι "τέσσερις ελευθερίες” αποτελούν αναπόσπαστα συνδεδεμένα στοιχεία της πρόσβασης στην κοινή αγορά, δεν μπορεί διόλου να υποτιμηθεί.
Όμως, στο θέμα της μετανάστευσης τάσσεται υπέρ της αναθεώρησης της Συνθήκης του Le Toucquet του 2003 ανάμεσα στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία, σύμφωνα με την οποία οι συνοριακοί έλεγχοι της Βρετανίας γίνονται στις Γαλλικές ακτές - εξ ού και η δημιουργία του μεγάλου καταυλισμού προσφύγων και μεταναστών στο Calais. Κατά τον Juppé, οι συνοριακοί έλεγχοι πρέπει να πραγματοποιούνται στο βρετανικό έδαφος - κάτι βεβαίως απευκταίο για τους Βρετανούς (αποτελούσε και ένα από τα κινδυνολογικά επιχειρήματα του David Cameron υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην Ε.Ε.).
Με τις γαλλικές εκλογές να πλησιάζουν, και με όλες τις ενδείξεις να παραπέμπουν σε έναν δεύτερο γύρο μεταξύ του υποψήφιου της κεντροδεξιάς και την Marine Le Pen, είναι σαφές ότι οι συζητήσεις αυτές δεν είναι μόνο "εσωτερικής κατανάλωσης”, αλλά μπορεί να επηρεάσουν τις ίδιες τις εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
