25 Μαρτίου 2016

Συμμόρφωση ή απομόνωση;

Θα εφαρμόσει η Αγκυρα τις υποχρεώσεις της ως προς τον έλεγχο των προσφυγικών ροών που απορρέουν από τη Σύνοδο Κορυφής της 17-18 Μαρτίου; Η μέχρι στιγμής στάση των Ερντογάν- Νταβούτογλου νομιμοποιεί ζωηρές αμφιβολίες, σε κάθε περίπτωση όμως έχουμε μπροστά μας έναν ξεκάθαρο χρονικό ορίζοντα για να επιλέξει η Αγκυρα είτε τη συμμόρφωση είτε μια υψηλού κόστους απομόνωση.

Ο ορίζοντας είναι τα τέλη Απριλίου, όπου, σύμφωνα με τα όσα δήλωσε ο Νταβούτογλου προχθές Τετάρτη, η κυβέρνηση θα υποβάλει στη Βουλή την πρότασή της για Συνταγματική Αναθεώρηση που θα εγκαθιδρύει καθεστώς Προεδρικής Δημοκρατίας με υπερεξουσίες που παραπέμπουν περισσότερο στο μοντέλο του σουλτάνου παρά στο γαλλικό... Μετά την κατάθεση της πρότασης, η Τουρκία θα είναι καράβι σε αχαρτογράφητα νερά εν μέσω εσωτερικής αβεβαιότητας και δυσμενούς περιφερειακής συγκυρίας. Πώς θα υλοποιηθεί η μεταρρύθμιση; Θα υπάρξει πλειοψηφία στη Βουλή που να παραπέμπει την έγκρισή της σε δημοψήφισμα ή, με αφορμή την καθαίρεση ή και παραίτηση των βουλευτών του φιλοκουρδικού Κόμματος ΗDP, σε νέες εκλογές με προσδοκία τρικομματικής Βουλής που θα δίνει στο κυβερνών κόμμα ΑΚΡ την ενισχυμένη πλειοψηφία υιοθέτησης συνταγματικής τροπολογίας χωρίς δημοψήφισμα.
Ολα τα παραπάνω, με τους Κέρι - Λαβρόφ να διαμηνύουν χθες από τη Μόσχα ότι επείγονται για περαιτέρω σταθεροποίηση στη Συρία μια επιπλέον επιβεβαίωση ότι η όποια λύση θα διαμορφωθεί ερήμην της Αγκυρας. Με άλλα λόγια, σε έναν μήνα έρχεται η πιο κρίσιμη στιγμή του Ερντογάν από την εποχή της πρώτης εκλογικής του νίκης τον Νοέμβριο του 2002: Ή θα σφραγίσει θεσμικά με Συνταγματική Μεταρρύθμιση μια σουλτανική προεδρία ή θα αρχίσει μία άγνωστης διάρκειας πορεία προς τη φθορά και την πτώση.
Με τα παραπάνω δεδομένα, η πολιτική νομιμοποίηση του Ερντογάν μέσω της συνεργασίας του με την ΕΕ και κυρίως μιας διμερούς άτυπης Ειδικής Σχέσης που τείνει να διαμορφώσει με την καγκελάριο Μέρκελ είναι βαρύνουσα συνιστώσα τόσο στους εσωτερικούς όσο και στους περιφερειακούς συσχετισμούς που εκ των πραγμάτων έχουν σχέση συγκοινωνούντων δοχείων. Παρά τις περί του αντιθέτου εντυπώσεις που διαχέονται επικοινωνιακά οι Ερντογάν - Νταβούτογλου, χρειάζονται εξίσου, αν όχι περισσότερο από τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο, τη συνεργασία ΕΕ - Τουρκίας στο Προσφυγικό.
Επιπλέον είναι σαφές ότι το διπλό τρομοκρατικό πλήγμα στην πρωτεύουσα του Βελγίου και της ΕΕ πολλαπλασιάζει εκ των πραγμάτων το βάρος του αντιτίμου που μπορεί να προσδοκά η Αγκυρα αν συμμορφωθεί το ταχύτερο δυνατό προς τις δεσμεύσεις της.