Η Αγκυρα δηλώνει «σοκαρισμένη» γιατί οι ΗΠΑ βάζουν
την Τουρκία και τη συροκουρδική οργάνωση YPG (παρακλάδι του ΡΚΚ) στο
ίδιο καλάθι και ο Νταβούτογλου από το Κίεβο απειλεί με την πιο σκληρή
αντίδραση αν οι Κούρδοι θέσουν υπό τον έλεγχό τους την πόλη Αζάζ.Σε παρόμοια κλιμάκωση ψυχροπολεμικής ρητορικής δεν είχε φθάσει ποτέ η Τουρκία απέναντι στις ΗΠΑ: Ούτε όταν το καλοκαίρι του 1964 ο τότε πρόεδρος Τζόνσον έστειλε επιστολή-τελεσίγραφο στον τότε πρωθυπουργό Ινονού και τον εξανάγκασε να ματαιώσει απόβαση στην Κύπρο, ούτε όταν το καλοκαίρι του 2003 ειδικές δυνάμεις πεζοναυτών αιχμαλώτισαν ως τρομοκράτες Τούρκους κομάντος στο Βόρειο Ιράκ. Η ρητορική της Αγκυρας είναι ρητορική ρήξης, είναι πολιτική πρόκληση προς τις ΗΠΑ που αγνοεί τους συσχετισμούς, είναι τυχοδιωκτική φυγή προς τα εμπρός ανάλογης βαρύτητας με την κατάρριψη του ρωσικού Σουχόι τον περασμένο Νοέμβριο. Η στάση των ΗΠΑ είναι λογική απόρροια της στροφής τους στη Συρία τα δύο τελευταία χρόνια και όχι μόνον:
• Πρώτον στην Ουάσιγκτον γνωρίζουν ότι στη Συρία δεν υπάρχει μετριοπαθής αντιπολίτευση, απλά συντηρούν τον μύθο για να μετριάσουν τις αντιδράσεις της Σαουδικής Αραβίας και των εμιράτων. Μόνοι σύμμαχοι των ΗΠΑ εντός Συρίας είναι οι Κούρδοι της Βορειοανατολικής Συρίας.
• Δεύτερον είναι προφανές ύστερα από επίπονες κρούσεις, προσπάθειες, συναντήσεις του Ομπάμα και του Μπάιντεν με τον Ερντογάν, ότι η αμερικανική πλευρά θεωρεί τον Τούρκο ηγέτη αφερέγγυο και απρόβλεπτο συνομιλητή και έτσι δεν του δίνει ούτε καν τα προσχήματα αναδίπλωσης-προσαρμογής που δίνει στο Ριάντ και στα κράτη του Κόλπου.
Ο Ερντογάν προκαλεί τις ΗΠΑ όπως ο Σαντάμ στην περίοδο 1988-90, όταν διεκδικούσε αμοιβή για το κόστος του οκταετούς πολέμου με το Ιράν, και όπως ο Μιλόσεβιτς, που αγνόησε τη στροφή της Ουάσιγκτον στη Γιουγκοσλαβία στα τέλη του 1991 αμέσως μετά την απόφαση της τότε Ευρωπαϊκής Κοινότητας να αναγνωρίσει τη διάλυση της Ομοσπονδίας. Τι αντίκρισμα όμως έχουν οι απειλές Νταβούτογλου για επέμβαση στη Συρία; Πρόσφατο δημοσίευμα της αντιπολιτευόμενης Χουριέτ αναφέρει ότι η στρατιωτική ηγεσία δεν θέλει εμπλοκή στη Συρία χωρίς τη συγκατάθεση των ΗΠΑ και την κάλυψη του ΟΗΕ. Θα οδηγήσει η κρίση στη Συρία στη διάρρηξη της λυκοφιλίας των τελευταίων χρόνων Ερντογάν-στρατηγών;
Η απάντηση στο ερώτημα θα είναι καθοριστικής σημασίας για τις ισορροπίες στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. Το μήνυμα των ΗΠΑ ότι δεν θεωρούν υπεύθυνο συνομιλητή τον Ερντογάν εμμέσως διαβάζεται και ως αναζήτηση άλλου πιο φερέγγυου συνομιλητή.
kapopoulos@pegasus.gr
