ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον ΝΙΚΟ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ

* Η τουρκική ηγεσία υιοθέτησε μια μηδαμινά απολογητική στάση όσον αφορά την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού. Ο Ερντογάν μάλιστα κατηγόρησε "τις δυνάμεις που υπερασπίζονται τον Άσαντ"-έτσι χαρακτήρισε τη Ρωσία- ότι βομβαρδίζουν τις περιοχές των Τουρκμένων όπου -όπως είπε- "έχουμε ομοεθνείς και συγγενείς". Ήταν λοιπόν μια εσκεμμένη, προμελετημένη ενέργεια;

 Ο Ερντογάν λειτούργησε κατόπιν απολύτου πολιτικής επιλογής και το έκανε αυτό για έναν βασικό λόγο: Ήθελε πάση θυσία να αναχαιτίσει τη δραστηριότητα των Ρώσων κατά του ISIS και της Τζαμπχάτ Αλ Νούσρα, οργανώσεις οι οποίες συγκρούονται με τους Κούρδους στη βόρεια Συρία. Επειδή βλέπει ότι ο τελικός σχεδιασμός - λαμβάνοντας υπόψη την ανάμειξη του ΝΑΤΟ στην περιοχή- βασίζεται στην τριχοτόμηση της Συρίας με τη δημιουργία παράλληλα και ομοσπόνδου κουρδικού κρατιδίου, το οποίο θα αρχίζει από το Κομπανί και θα τελειώνει στη βορειοανατολική Συρία, πάνω στο ιρακινό Κουρδιστάν, θεώρησε ότι πρέπει να δράσει. Το δεύτερο κρατίδιο αυτής της λύσης -πακέτο για Συρία- κουρδικό θα εκτείνεται στην κεντρική και ανατολική Συρία και θα είναι σουνιτικό και το τρίτο θα περιλαμβάνει τη Δαμασκό και τη δυτική Συρία, με τα λιμάνια της Λαττάκειας και της Ταρτούς στα μεσογειακά παράλια. Κουρδικό κρατίδιο και σουνιτική Συρία θα είναι ενταγμένα στη σφαίρα επιρροής του ΝΑΤΟ, Δαμασκός και δυτική Συρία θα υπόκεινται στην ρωσική σφαίρα επιρροής. Όλο αυτό το μόρφωμα θα ονομαστεί "Νέα Ομόσπονδη Συρία". Αλλά, κατά τη γνώμη μου, θα είναι ένα φιάσκο, διότι τα συστατικά στοιχεία της δεν θα μπορέσουν να συνυπάρξουν, θα αποδειχθεί δυσλειτουργική και πολύ σύντομα θα διαλυθεί σε τρία ανεξάρτητα κρατίδια που θα "εξυπηρετούν" όλον τον κόσμο. Βέβαια, όλες αυτές οι εξελίξεις δρομολογήθηκαν στο πλαίσιο ενός ευρύτερου σχεδιασμού, που έγινε προφανής ήδη από εκείνη την κατάπτυστη λεγόμενη "Αραβική Άνοιξη" - "την οποία είχα χαρακτηρίσει 'ισλαμικό χειμώνα"...

Φεύγοντας τα αμερικανικά στρατεύματα από τη Μέση Ανατολή και μαζί τους και οι εμπορικές δραστηριότητες των ΗΠΑ και του δυτικού κόσμου με κατεύθυνση προς τον Ειρηνικό, έπρεπε να μείνουν πίσω "κάποιοι" που να μην επιτρέψουν σε καμία περίπτωση την επανεπέκταση της ρωσικής σφαίρας επιρροής στην περιοχή. Κι αυτοί που μπορούσαν να το κάνουν αυτό ήταν οι μουσουλμανικές κυβερνήσεις, κανένας άλλος. Επέλεξαν λοιπόν τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, που διαθέτουν μια σπονδυλική στήλη με κέντρα εξουσίας σε όλο το Μάγκρεμπ, στη Βόρεια Αφρική, αλλά και στην Μέση Ανατολή και μέσω αυτών, με επιτελικό κέντρο την Αίγυπτο -εκεί άλλωστε δημιουργήθηκαν, στην Ισμαηλία, το 1928- προσπάθησαν να υλοποιήσουν το σχέδιό τους. Δεν τους βγήκε, αλλά τίναξαν στον αέρα τη Λιβύη και μαζί της τη Συρία. Αυτό πληρώνουμε τώρα. Ήταν λανθασμένοι χειρισμοί της δυτικής εξωτερικής πολιτικής, της αμερικανικής συγκεκριμένα, που δημιούργησαν καταστάσεις - Φρανκεστάιν. Και τώρα τρέχουν από πίσω...

* "Η νυν τουρκική ηγεσία εδώ και αρκετά χρόνια ακολουθεί σκόπιμα πολιτική εξισλαμισμού της χώρας" είπε ο Πούτιν. Τι σημαίνει αυτή η δήλωση;
Απλά λέει την αλήθεια... Προσπαθεί να επιστήσει την προσοχή των εταίρων της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, λέγοντάς τους ότι με το να κάνουν διαρκώς τα χατίρια της, ουσιαστικά οδηγούν την περιοχή της Μέση Ανατολής σε έκρηξη - αν και νομίζω πως το έχουν ήδη καταλάβει. Αυτό το νόημα έχει η δήλωση Πούτιν. Το είπε και στη σύνοδο των G20, το λέει καθημερινά, είναι μια δήλωση - καμπανάκι: "Προσέξτε εκεί θα έχουμε ένα ισλαμικό καθεστώς"...

* Αυτό όμως δεν θα έπρεπε πρωτίστως να προβληματίσει τους δυτικούς; Ορισμένοι αναλυτές έχουν υποστηρίξει άλλωστε πως η Τουρκία θα είναι το επόμενο καταρρέον κράτος στη Μέση Ανατολή...
Συμμερίζομαι την άποψη αυτή απολύτως. Υπάρχουν πολύ σοβαρά αμερικανικά think tanks των οποίων οι αναλύσεις καταλήγουν σε ένα ερώτημα: Είναι η Τουρκία αξιόπιστο μέλος της δυτικής συμμαχίας ή μήπως πρέπει να εξοβελιστεί; Τα τελευταία δύο χρόνια, αυτό το ερώτημα αποτελεί μόνιμη επωδό όλων των αντικειμενικών Αμερικανών αναλυτών, όπως επίσης και των Αμερικανοϊσραηλινών, κι αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία. Ο Ντάνιελ Πάιπς ένας από τους πιο έγκριτους αναλυτές των ΗΠΑ (ιστορικός και συγγραφέας, απόφοιτος του Χάρβαρντ, πρόεδρος του Middle East Forum), θεωρούμενος "τουρκολάγνος" όσο υπήρχε το κεμαλικό και το μετα-κεμαλικό καθεστώς στην Άγκυρα, έχει πάρει ευθέως θέση τα τελευταία χρόνια κατά της Τουρκίας, επαναλαμβάνοντας κατά καιρούς στα διεθνή συνέδρια: "Δεν πρέπει να κρατάτε την Τουρκία στο ΝΑΤΟ, είναι επικίνδυνη"...

* Για πολλούς αναλυτές, η κατάρριψη του ρωσικού αεροπλάνου ήταν μια προσπάθεια του Ερντογάν να τορπιλίσει την υπό εξέλιξη προσέγγιση Ρωσίας - Δύσης για τη διευθέτηση του Συριακού. Είναι αλήθεια αυτό;
Ναι, έτσι είναι. Διότι η προωθούμενη λύση για τη Συρία αφήνει ουσιαστικά απέξω την Τουρκία. Αυτό που θέλει πάση θυσία η Άγκυρα είναι να μην δημιουργηθεί σε καμία περίπτωση ο κουρδικός θύλακος από το Κομπάνι και πέρα...

* Ο Πούτιν έστειλε καταδρομικό στη Μεσόγειο με εντολή να καταστρέψει "οποιαδήποτε δυνητική απειλή" και σύστημα S-400 στη ρωσική αεροπορική βάση στη Συρία. Ποια θα είναι η εξέλιξη της κόντρας; Θα έχουμε κλιμάκωση ή εκτόνωση;
Η Ρωσία είναι μια υπερδύναμη, δεν μπορεί να το καταπιεί αυτό έτσι, χωρίς αντίδραση. Οπωσδήποτε θα κάνει κάτι... Δεν θα κάνει όμως κάτι που θα οδηγήσει σε γενικότερη έκρηξη, αλλά κάτι προς ικανοποίηση του ρωσικού λαού. Δεν μπορεί άλλωστε να μην ενεργήσει προκειμένου να περισώσει το γόητρό της. Οπότε, πρέπει να περιμένουμε κάποια κίνηση από πλευράς της, μικρής κλίμακας βέβαια. Από 'κεί και πέρα, δεν υπάρχει κίνδυνος κλιμάκωσης. Θα έχουμε μια ελεγχόμενη αντίδραση, την οποία, ούτως ή άλλως, δεν μπορεί να αποφύγει η Μόσχα.

* Ανάμεσα στις κινήσεις αντιπερισπασμού που θα μπορούσαν να γίνουν από τη Ρωσία είναι ίσως και η ενεργότερη υποστήριξή της προς τους Κούρδους ή σε άλλα αυτονομιστικά κινήματα στην περιοχή;
Οι Αμερικανοί έχουν κατηγορηθεί ευθέως από τον Ερντογάν τον τελευταίο καιρό ότι στηρίζουν τους Κούρδους κι αυτό δεν είναι ψέμα. Η θέση των Αμερικανών αλλά και των Ισραηλινών είναι ότι χρειαζόμαστε ένα κουρδικό κράτος. Το Ισραήλ χρειάζεται χερσαίο στρατηγικό βάθος το οποίο η Τουρκία δεν του το παρέχει πλέον. Διαθέτει στρατηγικό θαλάσσιο βάθος μέσω της Κύπρου και της Ελλάδας -και χαίρομαι ιδιαίτερα που βρέθηκε ο πρωθυπουργός μας στο Τελ Αβίβ την Τετάρτη και συζήτησε για ενεργειακά θέματα-, αλλά δεν έχει πια χερσαίο. Το Ισραήλ είναι μια μικρή χώρα, τη διασχίζεις μ' ένα ταξί μέσα σε οκτώ ώρες, χρειάζεται επομένως χερσαίο στρατηγικό βάθος, διότι δεν μπορεί να αντέξει χερσαία επίθεση- γι' αυτό έχει υιοθετήσει το στρατιωτικό δόγμα του first strike (χτυπάω πρώτος).

Ποιος θα του παρέχει λοιπόν αυτό το χερσαίο στρατηγικό βάθος που χρειάζεται; Ένα κράτος -που δεν θα είναι σημιτικό- ενός ινδοευρωπαϊκού λαού, των Κούρδων, που έχουν κατασφαγεί από όλους τους γύρω, και στο οποίο θα έχουν επιρροή και οι Αμερικανοί, και οι Βρετανοί, και οι ΝΑΤΟϊκοί, αλλά και οι Ισραηλινοί, είναι κάτι που το χρειάζεται επειγόντως το Ισραήλ. Όπως επισημάναμε, οι Αμερικανοί φεύγουν από τη Μέση Ανατολή...

Όσον αφορά τους σχεδιασμούς αυτούς, οι Τούρκοι δεν βρίσκουν ευήκοον ους από τους Δυτικούς. Διαισθάνονται ότι δεν υπάρχει περίπτωση να τη γλιτώσουν, να αποφύγουν δηλαδή την ίδρυση κουρδικού κράτους. Σκέφτονται: "Με ποιον τρόπο θα μπούμε κι εμείς στο παιχνίδι για να επιβάλουμε τους όρους μας; Θα κάνουμε λοιπόν αυτή την προβοκάτσια". Κατέρριψαν ένα αεροπλάνο που παραβίασε τον τουρκικό εναέριο χώρο για μόλις 17 δευτερόλεπτα... Η Μόσχα υποστηρίζει ούτως ή άλλως τους Κουρδούς, αυτό φαίνεται κι από τα σημεία που βομβαρδίζουν τα ρωσικά μαχητικά. Κι εδώ χρειάζεται να ξεκαθαρίσουμε κάτι: ο αποκαλούμενος "Ελεύθερος Συριακός Στρατός" αποτελείται από περίπου εκατό ισλαμιστικές οργανώσεις με κορυφαία την Τζαμπχάτ Αλ Νούσρα, η οποία είναι παρακλάδι της Αλ Κάιντα. Αν αυτό θεωρείται "μετριοπαθής αντιπολίτευση" που θα ρίξει τον Άσαντ και θα φέρει τη Δημοκρατία στη Συρία, τότε μιλάμε για ψύχωση. Όταν οι Ρώσοι λοιπόν χτυπούν αυτόν τον συνασπισμό, που χτυπά τους Κούρδους, σαφώς πρόκειται περί υποστήριξης προς τους Κούρδους.

* Το ΝΑΤΟ φάνηκε να υιοθετεί κοινή στάση υποστήριξης της Τουρκίας. Υπάρχει ενδεχόμενο, αν η κρίση κλιμακωθεί, να δούμε ρήγματα στη συνοχή της συμμαχίας- τουλάχιστον όσον αφορά τη συγκεκριμένη αντιπαράθεση;
Η εκτίμησή μου είναι διαφορετική. Είναι προφανές ότι ο γενικός γραμματέας της συμμαχίας Γιένς Στόλτενμπεργκ δεν μπορεί να πει κάτι άλλο πέρα από το ότι το ΝΑΤΟ θα υποστηρίξει ένα κράτος - μέλος του. Συνεχίζοντας, όμως, χρησιμοποιεί άλλη γλώσσα: επισημαίνει ότι προέχει η διπλωματική λύση του προβλήματος και ότι πρέπει να κληθούν όλα τα συμβαλλόμενα μέρη στο τραπέζι, ανάμεσά τους η Ρωσία και το Ιράν! Θα μπορούσαμε να φανταστούμε δεκαπέντε ημέρες νωρίτερα, τον γ.γ. του ΝΑΤΟ να μιλά για συζήτηση με τη Ρωσία και το Ιράν; Μάλλον αδύνατο... Άρα, υπάρχουν δύο επίπεδα λόγου. Το πρώτο είναι το σημειολογικά φορτισμένο που εκφέρεται για πολιτικάντικους λόγους και το δεύτερο είναι το ουσιαστικό. Έχουμε λοιπόν ένα ΝΑΤΟ το οποίο έχει καταλάβει ότι πρέπει να διατηρεί ένα επίπεδο διγλωσσίας για να μην πλήξει και το δικό του θεσμικό κύρος. Υπάρχει επίσης η γαλλική στάση που στηρίζεται σχεδόν καθ' ολοκληρία στην ειλικρίνεια των προθέσεων του Πούτιν να πλήξει το ISIS. Ας μην ξεχνάμε ότι η Γαλλία είναι αυτοκέφαλη πυρηνική δύναμη, που ανήκει πλέον στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ. Παρατηρώντας τα ταξίδια του Ολάντ, βλέπουμε τη δημιουργία ενός άξονα, το ένα πόδι του οποίου πατά μέσα στη συμμαχία -με μία από τις ευρωπαϊκές πυρηνικές δυνάμεις του- και το άλλο στη Ρωσία... Εν κατακλείδι: Η Τουρκία παίζει με τη φωτιά. Αν συνεχίσει σε αυτό το επίπεδο πίεσης, θα έχει πολύ - πολύ άσχημα ξεμπερδέματα. Το "εργαλείο" που μας το δείχνει αυτό υπάρχει, λέγεται κουρδικό στοιχείο. Οι Τούρκοι πρέπει να καταλάβουν ότι δεν μπορούν να προκαλούν έναν γείτονά τους με τον οποίο έχουν κοινά συμφέροντα κι αυτός ο γείτονάς τους δεν είναι άλλος από τη Ρωσία...