Μενέλαος Τασιόπουλος Ο
Αχμέτ Νταβούτογλου κατέθεσε άπρακτος την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης,
ανοίγοντας τον δρόμο για εκλογές στην Τουρκία. Η χώρα οδηγείται σε μια
μακρά περίοδο πολιτικής αστάθειας, αφού το πιθανότερο είναι να υπάρξουν
πρόωρες εκλογές τον Νοέμβριο, με το συνταγματικό ορόσημο της 23ης
Αυγούστου να δημιουργεί υποχρέωση σχηματισμού νέας υπηρεσιακής
κυβέρνησης, στη θέση της παρούσας, με πρωθυπουργό άλλο πρόσωπο από τον
κ. Νταβούτογλου. Μια τέτοια εξέλιξη έχει επιπτώσεις και στη συνταγματική
κατοχύρωση των υπεραρμοδιοτήτων του Νταγίπ Ερντογάν ως προέδρου, αφού η
ισχύς με την οποία περιέβαλε την προεδρία αναλαμβάνοντάς τη χρειάζεται
επιπλέον συνταγματικές και νομοθετικές πρωτοβουλίες για να κατοχυρωθεί.
Φυσικά, ο Ερντογάν δεν θα κινδυνεύσει να χαρακτηριστεί πραξικοπηματίας
πρόεδρος, αλλά οι εντάσεις που είναι προβλεπτές στο εσωτερικό της
Τουρκίας τους ερχόμενους μήνες δεν θα τον αφήσουν ανέγγιχτο.
Η
Τουρκία στην παρούσα φάση περιπίπτει σε μια πολιτική περιδίνηση που θα
έχει άμεσες επιπτώσεις στην ήδη σε πολύ προβληματική πορεία οικονομία
της. Αξίζει να σημειωθεί ότι η τουρκική λίρα έχει χάσει από τις αρχές
του έτους το 18% της αξίας της έναντι του δολαρίου. Ταυτόχρονα η εγχώρια
λίρα είχε τη χειρότερη επίδοση μεταξύ των νομισμάτων των αναδυόμενων
αγορών. Σε μια πρώτη φάση οι επιπτώσεις της αδυναμίας Νταβούτογλου να
σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού και να αποκαταστήσει την πολιτική
σταθερότητα είναι άμεσες για το χρηματιστήριο της Κωσταντινούπολης, ενώ
επίκειται αύξηση των επιτοκίων ως φρένο στον πληθωρισμό, που θα
επιβαρύνει επιπλέον την επιχειρηματικότητα στη γειτονική χώρα.
Το μεγαλύτερο και πλέον κρίσιμο πρόβλημα για την Αγκυρα και το νεοοθωμανικό καθεστώς της είναι ότι στην κατακλυσμένη με θερμά μέτωπα αναταραχής, συγκρούσεων και αστάθειας Μέση Ανατολή μια πολύμηνη περίοδος πολιτικής και οικονομικής αστάθειας μπορεί να τη φέρει σε πολύ επικίνδυνο σημείο ως προς την ίδια τη συνοχή και τη συγκρότησή της. Η Τουρκία στην παρούσα συγκυρία είναι απολύτως εκτεθειμένη, συγκρουόμενη ταυτόχρονα και παράλληλα σε πολλά μέτωπα. Με τους Κούρδους του PKK, τους Κούρδους της Συρίας (ΡΥD), τον πρόεδρο της Συρίας Ασαντ, τις δυνάμεις του Ισλαμικού Κράτους (ISIS), τον Αραβικό Σύνδεσμο σε σχέση με τους βομβαρδισμούς που επιχειρεί έναντι των Κούρδων στα εδάφη του Ιράκ.
Στο εσωτερικό μέτωπο, ιδιαίτερης σημασίας για την Τουρκία, που δεν είναι αμιγώς εθνικό κράτος αλλά συνονθύλευμα εθνοτήτων, φυλών, θρησκευτικών δογμάτων, τα κύρια μέτωπα είναι με την Ακρα Αριστερά (DHKP-C) που παράγει τρομοκρατία στο μοντέλο του «αντάρτικου πόλης», τους πιστούς στον Γκιουλέν, που από το 2013 έχουν χαρακτηριστεί τρομοκράτες και διώκονται ως αντεθνική σέχτα, και τους Αλεβίτες που αντιμετωπίζονται με καχυποψία και πιέζονται ποικιλοτρόπως από το καθεστώς της Αγκυρας.
Αλλά και στις διπλωματικές σχέσεις της η Αγκυρα είναι σχετικά απομονωμένη και περίκλειστη. Αρκεί να αναφερθεί ότι δεν διατηρεί διπλωματικές σχέσεις με την Κύπρο, την Αρμενία, τη Συρία, το Ισραήλ, την Αίγυπτο, τη Λιβύη και την Υεμένη. Αλλά και οι σχέσεις της με τον Αραβικό Σύνδεσμο κάθε άλλο παρά αρμονικές είναι, αφού έχει να συμμετάσχει σε συνεδριάσεις του κυρίαρχου οργάνου των Αράβων από το 1974 (βλέπε σχετικά defence-point.gr). Στο πλαίσιο αυτό το βίντεο της 17ης Αυγούστου με μαχητή του ISIS που στρεφόταν ενάντια στις στρατηγικές Ερντογάν -κατά τη γνώμη τους ευνοούν τους «σταυροφόρους» και τους αθέους-, προτρέποντας τους ισλαμιστές του εμίρη του Χαλιφάτου να καταλάβουν την Κωνσταντινούπολη, αποκτά μια ευρύτερη κατεύθυνση εναντίον των Νεοοθωμανών.
Παρά το έλλειμμα συνοχής που γιγαντώνεται στην Τουρκία ως κράτος και τα πολλαπλά μέτωπα έντασης στην περιοχή που εμπλέκεται, παραμένει μια χώρα που εξοπλίζεται με φρενήρεις ρυθμούς. Η πολιτική και η οικονομική αστάθεια μπορεί να οδηγήσουν το καθεστώς του ΑΚΡ στην εμπλοκή σε έναν μεγάλο πόλεμο στην Ανατολή ως διέξοδο επιβίωσης. Στην περίπτωση αυτή η πιθανότητα της διάλυσης της Τουρκίας του Ατατούρκ θα γίνει εξόχως ισχυρή.
Μενέλαος Τασιόπουλος
Το μεγαλύτερο και πλέον κρίσιμο πρόβλημα για την Αγκυρα και το νεοοθωμανικό καθεστώς της είναι ότι στην κατακλυσμένη με θερμά μέτωπα αναταραχής, συγκρούσεων και αστάθειας Μέση Ανατολή μια πολύμηνη περίοδος πολιτικής και οικονομικής αστάθειας μπορεί να τη φέρει σε πολύ επικίνδυνο σημείο ως προς την ίδια τη συνοχή και τη συγκρότησή της. Η Τουρκία στην παρούσα συγκυρία είναι απολύτως εκτεθειμένη, συγκρουόμενη ταυτόχρονα και παράλληλα σε πολλά μέτωπα. Με τους Κούρδους του PKK, τους Κούρδους της Συρίας (ΡΥD), τον πρόεδρο της Συρίας Ασαντ, τις δυνάμεις του Ισλαμικού Κράτους (ISIS), τον Αραβικό Σύνδεσμο σε σχέση με τους βομβαρδισμούς που επιχειρεί έναντι των Κούρδων στα εδάφη του Ιράκ.
Στο εσωτερικό μέτωπο, ιδιαίτερης σημασίας για την Τουρκία, που δεν είναι αμιγώς εθνικό κράτος αλλά συνονθύλευμα εθνοτήτων, φυλών, θρησκευτικών δογμάτων, τα κύρια μέτωπα είναι με την Ακρα Αριστερά (DHKP-C) που παράγει τρομοκρατία στο μοντέλο του «αντάρτικου πόλης», τους πιστούς στον Γκιουλέν, που από το 2013 έχουν χαρακτηριστεί τρομοκράτες και διώκονται ως αντεθνική σέχτα, και τους Αλεβίτες που αντιμετωπίζονται με καχυποψία και πιέζονται ποικιλοτρόπως από το καθεστώς της Αγκυρας.
Αλλά και στις διπλωματικές σχέσεις της η Αγκυρα είναι σχετικά απομονωμένη και περίκλειστη. Αρκεί να αναφερθεί ότι δεν διατηρεί διπλωματικές σχέσεις με την Κύπρο, την Αρμενία, τη Συρία, το Ισραήλ, την Αίγυπτο, τη Λιβύη και την Υεμένη. Αλλά και οι σχέσεις της με τον Αραβικό Σύνδεσμο κάθε άλλο παρά αρμονικές είναι, αφού έχει να συμμετάσχει σε συνεδριάσεις του κυρίαρχου οργάνου των Αράβων από το 1974 (βλέπε σχετικά defence-point.gr). Στο πλαίσιο αυτό το βίντεο της 17ης Αυγούστου με μαχητή του ISIS που στρεφόταν ενάντια στις στρατηγικές Ερντογάν -κατά τη γνώμη τους ευνοούν τους «σταυροφόρους» και τους αθέους-, προτρέποντας τους ισλαμιστές του εμίρη του Χαλιφάτου να καταλάβουν την Κωνσταντινούπολη, αποκτά μια ευρύτερη κατεύθυνση εναντίον των Νεοοθωμανών.
Παρά το έλλειμμα συνοχής που γιγαντώνεται στην Τουρκία ως κράτος και τα πολλαπλά μέτωπα έντασης στην περιοχή που εμπλέκεται, παραμένει μια χώρα που εξοπλίζεται με φρενήρεις ρυθμούς. Η πολιτική και η οικονομική αστάθεια μπορεί να οδηγήσουν το καθεστώς του ΑΚΡ στην εμπλοκή σε έναν μεγάλο πόλεμο στην Ανατολή ως διέξοδο επιβίωσης. Στην περίπτωση αυτή η πιθανότητα της διάλυσης της Τουρκίας του Ατατούρκ θα γίνει εξόχως ισχυρή.
Μενέλαος Τασιόπουλος
