Ο επικοινωνιακός ορυμαγδός περί Grexit- Graccident
δίνει απ' ό,τι φαίνεται τη σκυτάλη στο σίριαλ του Brexit και έτσι
περνούν σε δεύτερο πλάνο αγωνιώδη ερωτήματα για το μέλλον της
ΕΕ-Ευρωζώνης συνολικά. Βρισκόμαστε στην αρχή μιας έστω αναιμικής και
υποτονικής επιστροφής στην ανάπτυξη; Λειτούργησε ήδη σαν μαγικό ραβδί η
ποσοτική χαλάρωση του Ντράγκι ή χρωστάμε τη σχετική αισιοδοξία στην
κατακρήμνιση της τιμής του πετρελαίου που προκάλεσαν η Σαουδική Αραβία
και τα Εμιράτα του Κόλπου;Ακόμη κι αν δεχθούμε
ως υπόθεση εργασίας την αισιόδοξη εκδοχή που θέλει την Ευρωζώνη να
απομακρύνεται από το σπιράλ αποπληθωρισμού, τη χαμένη δεκαετία τύπου
Ιαπωνίας, ένα άλλο ερώτημα τίθεται: Η προεξόφληση της επιστροφής στην
ανάπτυξη μπορεί να επιδράσει σταθεροποιητικά στην πολιτική σκηνή της
Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας και να πνίξει εν τη γενέσει του τη
διόγκωση του ευρωσκεπτικισμού στη Γερμανία; Η πείρα του παρελθόντος δεν
επιτρέπει αισιοδοξία, καθώς υπάρχει πάντοτε χρονικό χάσμα μεταξύ
αρνητικών ή θετικών εξελίξεων στην οικονομία και των επιπτώσεών τους
στην πολιτική.
Στη δεκαετία του '30, η Γερμανία και η Γαλλία είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα χωρών και κοινωνιών όπου η πολιτική ανατροπή -σε εκ διαμέτρου αντίθετες κατευθύνσεις- καταγράφηκε όταν τα χειρότερα είχαν περάσει:
• Στη Γερμανία οι εθνικοσοσιαλιστές ήλθαν στην εξουσία στις αρχές του 1933, έναν και πλέον χρόνο μετά την πτώση της κυβέρνησης Μπρίνινγκ που βύθισε τη χώρα στον αποπληθωρισμό και την ύφεση.
• Στη Γαλλία το Λαϊκό Μέτωπο σοσιαλιστών και κομμουνιστών θριάμβευσε την άνοιξη του 1936, έναν και πλέον χρόνο μετά τη σκληρή δημοσιονομική προσαρμογή της κυβέρνησης Λαβάλ που γρήγορα εγκαταλείφθηκε.
Ετσι τα καίρια ερωτήματα για το μέλλον της Ευρωζώνης παραμένουν στο ακέραιο:
• Είναι επαρκές το πρόγραμμα της ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ για επιστροφή σε σταθερή ανάπτυξη; Και εάν όχι, υπάρχουν οι πολιτικές προϋποθέσεις που θα επιτρέψουν στον Ντράγκι περαιτέρω διορθωτικές παρεμβάσεις;
• Μπορεί να ανασχεθεί η αποσάθρωση της δικομματικής ή και διπολικής πολιτικής σταθερότητας στη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία και αλλού;
Μπορεί η συγκυριακή και για εξωγενείς παράγοντες δειλή επιστροφή στην ανάπτυξη να σταθεροποιηθεί στην πορεία καθώς Βρυξέλλες και Βερολίνο θα παρασύρονται σε μέτρα συντήρησης-περιφρούρησής της; Ενα είναι βέβαιο, ότι διεξάγεται ένας αγώνας δρόμου προεξόφλησης θετικών οικονομικών εξελίξεων με την ελπίδα βραχυπρόθεσμης και μεσοπρόθεσμης είσπραξης μερίσματος πολιτικής σταθεροποίησης. Σταθεροποίησης του σημερινού ελλειμματικού στάτους κβο ελλείψει προωθητικής δυναμικής.
Στη δεκαετία του '30, η Γερμανία και η Γαλλία είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα χωρών και κοινωνιών όπου η πολιτική ανατροπή -σε εκ διαμέτρου αντίθετες κατευθύνσεις- καταγράφηκε όταν τα χειρότερα είχαν περάσει:
• Στη Γερμανία οι εθνικοσοσιαλιστές ήλθαν στην εξουσία στις αρχές του 1933, έναν και πλέον χρόνο μετά την πτώση της κυβέρνησης Μπρίνινγκ που βύθισε τη χώρα στον αποπληθωρισμό και την ύφεση.
• Στη Γαλλία το Λαϊκό Μέτωπο σοσιαλιστών και κομμουνιστών θριάμβευσε την άνοιξη του 1936, έναν και πλέον χρόνο μετά τη σκληρή δημοσιονομική προσαρμογή της κυβέρνησης Λαβάλ που γρήγορα εγκαταλείφθηκε.
Ετσι τα καίρια ερωτήματα για το μέλλον της Ευρωζώνης παραμένουν στο ακέραιο:
• Είναι επαρκές το πρόγραμμα της ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ για επιστροφή σε σταθερή ανάπτυξη; Και εάν όχι, υπάρχουν οι πολιτικές προϋποθέσεις που θα επιτρέψουν στον Ντράγκι περαιτέρω διορθωτικές παρεμβάσεις;
• Μπορεί να ανασχεθεί η αποσάθρωση της δικομματικής ή και διπολικής πολιτικής σταθερότητας στη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία και αλλού;
Μπορεί η συγκυριακή και για εξωγενείς παράγοντες δειλή επιστροφή στην ανάπτυξη να σταθεροποιηθεί στην πορεία καθώς Βρυξέλλες και Βερολίνο θα παρασύρονται σε μέτρα συντήρησης-περιφρούρησής της; Ενα είναι βέβαιο, ότι διεξάγεται ένας αγώνας δρόμου προεξόφλησης θετικών οικονομικών εξελίξεων με την ελπίδα βραχυπρόθεσμης και μεσοπρόθεσμης είσπραξης μερίσματος πολιτικής σταθεροποίησης. Σταθεροποίησης του σημερινού ελλειμματικού στάτους κβο ελλείψει προωθητικής δυναμικής.