Αν αποφασίσετε να συγκρουσθείτε κανείς δεν πρόκειται να σας σταματήσει, ήταν το κυνικό αλλά ειλικρινές μήνυμα του Αμερικανού διπλωμάτη. Πιο ευγενικά επανέλαβε τη γνωστή φράση του καγκελαρίου της Γερμανίας Μπίσμαρκ που κατά τη διάρκεια του Ρωσοτουρκικού Πολέμου το 1876-1877 δήλωνε ότι «τα Βαλκάνια δεν αξίζουν ούτε τα κόκαλα ενός Πομερανού Γρεναδιέρου».
Σήμερα τα τελευταία γεγονότα στην πΓΔΜ δείχνουν την ανύπαρκτη βούληση και δυνατότητα μιας εσωστρεφούς Ε.Ε/- Ευρωζώνης να συμβάλει στη σταθεροποίηση των Βαλκανίων.Είναι σαφές ότι πέραν της Κροατίας δεν υπάρχει περίπτωση προσχώρησης άλλων χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην Ε.Ε., μιας προοπτικής που δεν είναι πια συνώνυμη με την Γη της Επαγγελίας, όπως στη δεκαετία του '90.
Στην Αλβανία, την πΓΔΜ, τη Σερβία, το Μαυροβούνιο και τη Βοσνία Ερζεγοβίνη βλέπουν από κοντά εδώ και οκτώ χρόνια την καθημερινότητα και την πραγματικότητα της ένταξης της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στην Ε.Ε. που ελάχιστα έχει επιδράσει στο βιοτικό επίπεδο και το θεσμικό δημοκρατικό πλαίσιο των πολιτών αυτών των δύο χωρών. Βουκουρέστι και Σόφια κυρίως πλήρωσαν ένα δεύτερο σοκ προσαρμογής μετά την κατάρρευση του Υπαρκτού Σοσιαλισμού, χωρίς τον πακτωλό των κοινοτικών επιδοτήσεων που εισέρευσαν στην Ελλάδα, την Ισπανία και την Πορτογαλία στη δεκαετία του '80.
Από ό,τι φαίνεται η κυβέρνηση Γκρουέφσκι στα Σκόπια επένδυσε τυχοδιωκτικά στην αναζωπύρωση της σύγκρουσης με τον αλβανικό αλυτρωτισμό ως ελιγμό αντιπερισπασμού στα σκάνδαλα διαφθοράς και πολιτικού αυταρχισμού, για να παρατείνει την παραμονή της στην εξουσία. Το ανησυχητικό είναι ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι στις εθνοτικές-μειονοτικές διενέξεις της πΓΔΜ κινήθηκαν προς την ίδια κατεύθυνση:Στα Τίρανα ο Ράμμα μίλησε με ύφος προστάτη όλων των εκτός συνόρων Αλβανών.
Στη Σερβία η κυβέρνηση προειδοποίησε ότι δεν θα ανεχθεί αναζωπύρωση μειονοτικών αλβανικών διεκδικήσεων.Στη Σόφια ο Μπορισόφ έδωσε πατρικές - πατερναλιστικές συστάσεις στους Σλάβους της πΓΔΜ, σαν να επρόκειτο για εκτός συνόρων ομοεθνείς.Η πολυεθνική πΓΔΜ είναι ένα από τα πολλά εν δυνάμει θερμά μέτωπα στην πρώην Γιουγκοσλαβία:
Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, με τους Σέρβους και τους Κροάτες να κοιτούν προς το Βελιγράδι και το Ζάγκρεμπ, αν δεν επιβιώσει έστω ως χαλαρή συνομοσπονδία, θέτει το πρόβλημα της δημιουργίας αμιγώς Μουσουλμανικού Κράτους στα Βαλκάνια.Εντός της Σερβίας στα σύνορα με το Μαυροβούνιο παρεμβάλλεται η περιοχή Σαντζάκ που κατοικείται από Μουσουλμάνους και οι οποίοι θα προσπαθήσουν να ενωθούν με τη μουσουλμανική Οντότητα που θα προκύψει σε περίπτωση διάλυση της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης.Συμπαγείς αλβανικές μειονότητες υπάρχουν στο Πρέσεβο της Νοτιοδυτικής Σερβίας και στο Νότιο Μαυροβούνιο που δεν θα μείνουν ανεπηρέαστες από περαιτέρω παραχωρήσεις στους ομοεθνείς τους της πΓΔΜ.
Όλα τα παραπάνω αθροιστικά φωτίζουν τα Δυτικά Βαλκάνια ως ένα πεδίο όπου ανά πάσα στιγμή εσωτερικές πολιτικές αλλά και περιφερειακές και διεθνείς σκοπιμότητες μπορούν να οδηγήσουν σε ανεξέλεγκτη ανάφλεξη.Τέλος, η επέμβαση στο Κοσσυφοπέδιο δημιούργησε ένα προηγούμενο που νομιμοποιεί τον αλβανικό αλυτρωτισμό σε όλες τις περιοχές της πρώην Γιουγκοσλαβίας.
Στα Βαλκάνια, η Δύση και η Ε.Ε. επιχείρησαν να ανακόψουν τη συγκρότηση Μεγάλης Σερβίας, με την αναγνώριση των εσωτερικών συνόρων της Γιουγκοσλαβίας ως διεθνών, μια κόκκινη γραμμή που στη συνέχεια έσβησαν την άνοιξη του 1999 με την απόσπαση του Κοσσυφοπεδίου από τη Σερβία.
Δεύτερη ταχύτητα
Στην Αλβανία, την πΓΔΜ, τη Σερβία, το Μαυροβούνιο και τη Βοσνία Ερζεγοβίνη βλέπουν από κοντά εδώ και οκτώ χρόνια την καθημερινότητα και την πραγματικότητα της ένταξης της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στην Ε.Ε., που ελάχιστα έχει επιδράσει στο βιοτικό επίπεδο και το θεσμικό δημοκρατικό πλαίσιο των πολιτών αυτών των δύο χωρών.
kapopoulos@pegasus.gr
