Τις βάσεις για τη συγκρότηση ενός «διαδρόμου» ασφάλειας και
σταθερότητας στην πιο εύφλεκτη περιοχή του κόσμου και την οικοδόμηση
μιας ισχυρής περιφερειακής συνεργασίας, θέτουν με τη Διακήρυξη του
Καΐρου η Ελλάδα, η Κύπρος και η Αίγυπτος στη συνάντηση Κορυφής που
επρόκειτο να ολοκληρωθεί χθες το απόγευμα στο Κάιρο με τη συμμετοχή του
Α. Σαμαρά, του Ν. Αναστασιάδη και του προέδρου Αλ Σίσι.
Τα δεδομένα
Η συγκυρία που έφερε κοντά τις τέσσερις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου δεν είναι μόνο η αξιοποίηση των κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου και της εξασφάλισης εναλλακτικών πηγών ενέργειας τόσο για τις γειτονικές χώρες αλλά και για την Ευρώπη. Για πρώτη φορά ίσως η συμβολή της Ελλάδας και της Κύπρου στη δημιουργία μιας νέας αρχιτεκτονικής ασφαλείας σε μια πολύ κρίσιμη περιοχή είναι τόσο χειροπιαστή. Σε μια περίοδο μάλιστα όπου οι ΗΠΑ αναζητούν στηρίγματα για την Αίγυπτο του Αλ Σίσι και για το Ισραήλ και η Μόσχα στηρίζει σθεναρά τον Αιγύπτιο ηγέτη.
Αυτό που ενώνει στην παρούσα φάση τις τέσσερις χώρες, εκτός των
υδρογονανθράκων και της κοινής υποχρέωσης για την εγγύηση ασφάλειας στην
περιοχή, είναι η (έστω και συγκυριακή) προβληματική «σχέση» τους με την
Τουρκία. Το τόξο που ξεκινά από τον Λίβανο διασχίζει το Ισραήλ, την
Αίγυπτο, επεκτείνεται στην Ελλάδα και συμπεριλαμβάνει ως σφήνα την
Κύπρο, σφίγγει ως μέγκενη την Τουρκία του κ. Ερντογάν, η οποία αντιδρά
σπασμωδικά.
Για την Ελλάδα ήταν σημαντικό να αποτυπωθεί στη Διακήρυξη του Καΐρου που θα εγκρίνονταν χθες, η βούληση και της Αιγύπτου να παρακάμψει τα «βέτο» της Αγκυρας και να ξεκινήσει συνομιλίες για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών με την Ελλάδα.
Το μήνυμα που θα εξέπεμπε μια τέτοια αναφορά θα ήταν ξεκάθαρο, καθώς η συζήτηση για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών μεταξύ Αιγύπτου-Ελλάδας και Κύπρου εκ των πραγμάτων βγάζει εκτός παιχνιδιού την Τουρκία.
Η Κύπρος δεν αναγνωρίζεται καν από την Τουρκία και τους τελευταίους μήνες βρίσκεται σταθερά στο στόχαστρο της τουρκικής αναθεωρητικής πολιτικής, το Ισραήλ είναι σε σταθερή τροχιά σύγκρουσης με την Αγκυρα και σύμφωνα με κορυφαίους Ισραηλινούς παράγοντες «όσο υπάρχει Ερντογάν, δεν υπάρχει ελπίδα ομαλοποίησης των διμερών σχέσεων».
Εντελώς εχθρική είναι και η σχέση της Αγκυρας με την Αίγυπτο και το καθεστώς Σίσι, μια και ο κ. Ερντογάν είχε επενδύσει στους «ιδεολογικούς» συμμάχους του, τους Αδελφούς Μουσουλμάνους.
Αυτή η άτυπη τετραμερής συνεργασία δεν έχει διακηρυγμένο «αντιτουρκικό» χαρακτήρα, καθώς έχει αποδειχθεί ότι τέτοιου είδους πολυμερείς συνεργασίες δεν έχουν χρονικό ορίζοντα και αποτελεσματικότητα, εάν περιορίζονται απλώς στη δημιουργία μετώπου εναντίον κάποιας τρίτης χώρας.
Κοινός αντίπαλος
Ομως η αντιπαλότητα με την Τουρκία έφερε κοντά τέσσερις χώρες της περιοχής που αποδεικνύεται ότι έχουν πολλά κοινά συμφέροντα και μπορούν να βρουν κώδικα επικοινωνίας παρά τις αντιθέσεις και διαφορές τους. Συγχρόνως όμως η συνεργασία αυτή αποκτά προστιθεμένη στρατηγική αξία λόγω των εξελίξεων στη Συρία και της απειλής γενικότερης αποσταθεροποίησης σε ολόκληρη την περιοχή.
Το Τελ Αβίβ θεωρεί ότι ο Ερντογάν αποτελεί τον πλέον απρόβλεπτο και συνεπώς επικίνδυνο παράγοντα στην περιοχή.
Η Αγκυρα έχει θέσει ως προϋπόθεση για την οποιαδήποτε ενεργειακή συνεργασία με το Ισραήλ την πλήρη αποκατάσταση της ομαλότητας στη Γάζα, κάτι που για το Τελ Αβίβ ερμηνεύεται ως νομιμοποίηση της Χαμάς (που έχει ήδη στενές σχέσεις με τον Τούρκο ηγέτη). Ο Ταγίπ Ερντογάν την Παρασκευή βάζοντας λάδι στη φωτιά χαρακτήρισε πράξη «βαρβαρότητας» τον αποκλεισμό του τζαμιού Αλ Ακσά στα Ιεροσόλυμα από τις ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας και σε ένα ξέσπασμά του από το Τουρκμενιστάν που πραγματοποιούσε επίσημη επίσκεψη απηύθυνε στο Ισραήλ το ερώτημα «τι θα έπραττε εάν δεχόταν επίθεση μια μεγάλη Συναγωγή».
Μια δήλωση που θα μπορούσε να εκληφθεί ως «σύνθημα» για πογκρόμ εναντίον εβραϊκών κοινοτήτων. Και συγχρόνως ο κ. Ερντογάν διακήρυξε ότι η προστασία του ιερού τόπου του Αλ Ακσά αποτελεί «ιερό καθήκον» για την τουρκική κυβέρνηση απέναντι στα σχέδια του Ισραήλ.
Οσο για την Αίγυπτο, ο πρόεδρος Αλ Σίσι υφίσταται σε κάθε διεθνές φόρουμ το ανελέητο κυνηγητό της Τουρκίας. Αθήνα και Λευκωσία προσφέρουν στην αιγυπτιακή κυβέρνηση τη διατήρηση ανοικτών διαύλων με την ΕΕ, αλλά και την έξωθεν καλή μαρτυρία για την ειλικρίνεια των προσπαθειών αποκατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Γ. Λακκοτρύπης
«Τα ερευνητικά προγράμματα συνεχίζονται απρόσκοπτα»
Με δήλωσή του στο «Εθνος της Κυριακής» ο ιδιαίτερα δραστήριος υπουργός Ενέργειας της Κύπρου Γιώργος Λακκοτρύπης διαβεβαιώνει ότι τα «ερευνητικά προγράμματα εντός της κυπριακής ΑΟΖ, καθώς και η στρατηγική της Κυπριακής Δημοκρατίας για αξιοποίηση τόσο του επιβεβαιωμένου κοιτάσματος "Αφροδίτη" όσο και των δυνητικών κοιτασμάτων συνεχίζονται απρόσκοπτα».
Ο κ. Λακκοτρύπης δηλώνει ότι «η πρώτη ερευνητική γεώτρηση της ιταλοκορεατικής κοινοπραξίας ENI/KOGAS στον "Ονασαγόρα" προχωρεί ως είχε προγραμματιστεί, ενώ με την ολοκλήρωσή της θα ακολουθήσουν τουλάχιστον ακόμα τρεις ερευνητικές γεωτρήσεις σε άλλα δυνητικά κοιτάσματα».
Επιβεβαιώνοντας τα σενάρια για εξαγωγή φυσικού αερίου σε τοπικές αγορές αλλά και της διαμόρφωσης τοπικών συμμαχιών στηριγμένων στην ενέργεια, ο κ. Λακκοτρύπης τονίζει ότι «η εταιρεία Υδρογονανθράκων Κύπρου, η οποία αποτελεί τον εμπορικό βραχίονα της Δημοκρατίας, έχει ήδη ξεκινήσει επαφές μεταξύ άλλων και με πολυεθνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε Αίγυπτο, Ισραήλ και Ιορδανία, διερευνώντας τις επιλογές για πώληση φυσικού αερίου από το κοίτασμα "Αφροδίτη" μέσω αγωγών.
Οι επαφές αυτές εντάσσονται στην ευρύτερη στρατηγική της κυβέρνησης για εξέταση όλων των επιλογών αξιοποίησης του φυσικού μας πλούτου. Οι περιφερειακές πωλήσεις φυσικού αερίου, εξ ορισμού είναι σε θέση να αυξήσουν τον βαθμό αλληλεξάρτησης των κρατών της περιοχής και να οδηγήσουν στη βελτίωση της ενεργειακής τους ασφάλειας αλλά και σε ευθυγράμμιση της στάσης τους έναντι των εξωτερικών απειλών, από όπου και αν προέρχονται. Είναι σημαντικό να τονίσω ότι το πλέγμα των γεωστρατηγικών και εταιρικών συμφερόντων, το οποίο ακόμα βρίσκεται υπό διαμόρφωση, δεν στρέφεται εναντίον οποιασδήποτε τρίτης χώρας. Αντίθετα, είναι ένα ουσιαστικό βήμα προς υλοποίηση του οράματος Κύπρου και Ελλάδος για περιφερειακή συνεργασία, σταθερότητα και ειρήνη, με επίκεντρο τους ενεργειακούς πόρους της περιοχής. Πόροι, οι οποίοι αποτελούν και τον καταλύτη αυτής της προσπάθειας».
ΝΙΚΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
nmeletis@pegasus.gr
Η
συζήτηση για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών μεταξύ Αιγύπτου - Ελλάδας και
Κύπρου εκ των πραγμάτων βγάζει εκτός παιχνιδιού την Τουρκία.Μια στρατηγικής σημασίας σχέση, όπου με την προσθήκη και του Ισραήλ
(καθώς λειτουργεί παράλληλα και η Τριμερής Συνεργασία Ελλάδας - Κύπρου -
Ισραήλ), δημιουργείται ένας ισχυρότατος άξονας συνεργασίας, ασφάλειας
αλλά και μέτωπο αποτροπής, καθώς συμμετέχουν σε αυτό οι τρεις πιο
ισχυρές και σταθερές χώρες της περιοχής, αλλά και η Κύπρος που, παρά το
μέγεθός της και το πολιτικό πρόβλημά της, είναι μέλος της ΕΕ και
συνεχίζει να αποτελεί το «αβύθιστο αεροπλανοφόρο» της Μεσογείου.
Η συγκυρία που έφερε κοντά τις τέσσερις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου δεν είναι μόνο η αξιοποίηση των κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου και της εξασφάλισης εναλλακτικών πηγών ενέργειας τόσο για τις γειτονικές χώρες αλλά και για την Ευρώπη. Για πρώτη φορά ίσως η συμβολή της Ελλάδας και της Κύπρου στη δημιουργία μιας νέας αρχιτεκτονικής ασφαλείας σε μια πολύ κρίσιμη περιοχή είναι τόσο χειροπιαστή. Σε μια περίοδο μάλιστα όπου οι ΗΠΑ αναζητούν στηρίγματα για την Αίγυπτο του Αλ Σίσι και για το Ισραήλ και η Μόσχα στηρίζει σθεναρά τον Αιγύπτιο ηγέτη.
Γ. ΛΑΚΚΟΤΡΥΠΗΣ
Για την Ελλάδα ήταν σημαντικό να αποτυπωθεί στη Διακήρυξη του Καΐρου που θα εγκρίνονταν χθες, η βούληση και της Αιγύπτου να παρακάμψει τα «βέτο» της Αγκυρας και να ξεκινήσει συνομιλίες για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών με την Ελλάδα.
Το μήνυμα που θα εξέπεμπε μια τέτοια αναφορά θα ήταν ξεκάθαρο, καθώς η συζήτηση για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών μεταξύ Αιγύπτου-Ελλάδας και Κύπρου εκ των πραγμάτων βγάζει εκτός παιχνιδιού την Τουρκία.
Η Κύπρος δεν αναγνωρίζεται καν από την Τουρκία και τους τελευταίους μήνες βρίσκεται σταθερά στο στόχαστρο της τουρκικής αναθεωρητικής πολιτικής, το Ισραήλ είναι σε σταθερή τροχιά σύγκρουσης με την Αγκυρα και σύμφωνα με κορυφαίους Ισραηλινούς παράγοντες «όσο υπάρχει Ερντογάν, δεν υπάρχει ελπίδα ομαλοποίησης των διμερών σχέσεων».
Εντελώς εχθρική είναι και η σχέση της Αγκυρας με την Αίγυπτο και το καθεστώς Σίσι, μια και ο κ. Ερντογάν είχε επενδύσει στους «ιδεολογικούς» συμμάχους του, τους Αδελφούς Μουσουλμάνους.
Αυτή η άτυπη τετραμερής συνεργασία δεν έχει διακηρυγμένο «αντιτουρκικό» χαρακτήρα, καθώς έχει αποδειχθεί ότι τέτοιου είδους πολυμερείς συνεργασίες δεν έχουν χρονικό ορίζοντα και αποτελεσματικότητα, εάν περιορίζονται απλώς στη δημιουργία μετώπου εναντίον κάποιας τρίτης χώρας.
Κοινός αντίπαλος
Ομως η αντιπαλότητα με την Τουρκία έφερε κοντά τέσσερις χώρες της περιοχής που αποδεικνύεται ότι έχουν πολλά κοινά συμφέροντα και μπορούν να βρουν κώδικα επικοινωνίας παρά τις αντιθέσεις και διαφορές τους. Συγχρόνως όμως η συνεργασία αυτή αποκτά προστιθεμένη στρατηγική αξία λόγω των εξελίξεων στη Συρία και της απειλής γενικότερης αποσταθεροποίησης σε ολόκληρη την περιοχή.
Το Τελ Αβίβ θεωρεί ότι ο Ερντογάν αποτελεί τον πλέον απρόβλεπτο και συνεπώς επικίνδυνο παράγοντα στην περιοχή.
Η Αγκυρα έχει θέσει ως προϋπόθεση για την οποιαδήποτε ενεργειακή συνεργασία με το Ισραήλ την πλήρη αποκατάσταση της ομαλότητας στη Γάζα, κάτι που για το Τελ Αβίβ ερμηνεύεται ως νομιμοποίηση της Χαμάς (που έχει ήδη στενές σχέσεις με τον Τούρκο ηγέτη). Ο Ταγίπ Ερντογάν την Παρασκευή βάζοντας λάδι στη φωτιά χαρακτήρισε πράξη «βαρβαρότητας» τον αποκλεισμό του τζαμιού Αλ Ακσά στα Ιεροσόλυμα από τις ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας και σε ένα ξέσπασμά του από το Τουρκμενιστάν που πραγματοποιούσε επίσημη επίσκεψη απηύθυνε στο Ισραήλ το ερώτημα «τι θα έπραττε εάν δεχόταν επίθεση μια μεγάλη Συναγωγή».
Μια δήλωση που θα μπορούσε να εκληφθεί ως «σύνθημα» για πογκρόμ εναντίον εβραϊκών κοινοτήτων. Και συγχρόνως ο κ. Ερντογάν διακήρυξε ότι η προστασία του ιερού τόπου του Αλ Ακσά αποτελεί «ιερό καθήκον» για την τουρκική κυβέρνηση απέναντι στα σχέδια του Ισραήλ.
Οσο για την Αίγυπτο, ο πρόεδρος Αλ Σίσι υφίσταται σε κάθε διεθνές φόρουμ το ανελέητο κυνηγητό της Τουρκίας. Αθήνα και Λευκωσία προσφέρουν στην αιγυπτιακή κυβέρνηση τη διατήρηση ανοικτών διαύλων με την ΕΕ, αλλά και την έξωθεν καλή μαρτυρία για την ειλικρίνεια των προσπαθειών αποκατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Γ. Λακκοτρύπης
«Τα ερευνητικά προγράμματα συνεχίζονται απρόσκοπτα»
Με δήλωσή του στο «Εθνος της Κυριακής» ο ιδιαίτερα δραστήριος υπουργός Ενέργειας της Κύπρου Γιώργος Λακκοτρύπης διαβεβαιώνει ότι τα «ερευνητικά προγράμματα εντός της κυπριακής ΑΟΖ, καθώς και η στρατηγική της Κυπριακής Δημοκρατίας για αξιοποίηση τόσο του επιβεβαιωμένου κοιτάσματος "Αφροδίτη" όσο και των δυνητικών κοιτασμάτων συνεχίζονται απρόσκοπτα».
Ο κ. Λακκοτρύπης δηλώνει ότι «η πρώτη ερευνητική γεώτρηση της ιταλοκορεατικής κοινοπραξίας ENI/KOGAS στον "Ονασαγόρα" προχωρεί ως είχε προγραμματιστεί, ενώ με την ολοκλήρωσή της θα ακολουθήσουν τουλάχιστον ακόμα τρεις ερευνητικές γεωτρήσεις σε άλλα δυνητικά κοιτάσματα».
Επιβεβαιώνοντας τα σενάρια για εξαγωγή φυσικού αερίου σε τοπικές αγορές αλλά και της διαμόρφωσης τοπικών συμμαχιών στηριγμένων στην ενέργεια, ο κ. Λακκοτρύπης τονίζει ότι «η εταιρεία Υδρογονανθράκων Κύπρου, η οποία αποτελεί τον εμπορικό βραχίονα της Δημοκρατίας, έχει ήδη ξεκινήσει επαφές μεταξύ άλλων και με πολυεθνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε Αίγυπτο, Ισραήλ και Ιορδανία, διερευνώντας τις επιλογές για πώληση φυσικού αερίου από το κοίτασμα "Αφροδίτη" μέσω αγωγών.
Οι επαφές αυτές εντάσσονται στην ευρύτερη στρατηγική της κυβέρνησης για εξέταση όλων των επιλογών αξιοποίησης του φυσικού μας πλούτου. Οι περιφερειακές πωλήσεις φυσικού αερίου, εξ ορισμού είναι σε θέση να αυξήσουν τον βαθμό αλληλεξάρτησης των κρατών της περιοχής και να οδηγήσουν στη βελτίωση της ενεργειακής τους ασφάλειας αλλά και σε ευθυγράμμιση της στάσης τους έναντι των εξωτερικών απειλών, από όπου και αν προέρχονται. Είναι σημαντικό να τονίσω ότι το πλέγμα των γεωστρατηγικών και εταιρικών συμφερόντων, το οποίο ακόμα βρίσκεται υπό διαμόρφωση, δεν στρέφεται εναντίον οποιασδήποτε τρίτης χώρας. Αντίθετα, είναι ένα ουσιαστικό βήμα προς υλοποίηση του οράματος Κύπρου και Ελλάδος για περιφερειακή συνεργασία, σταθερότητα και ειρήνη, με επίκεντρο τους ενεργειακούς πόρους της περιοχής. Πόροι, οι οποίοι αποτελούν και τον καταλύτη αυτής της προσπάθειας».
ΝΙΚΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
nmeletis@pegasus.gr
