Οι αυθαίρετες τουρκικές
αξιώσεις έρχονται αντιμέτωπες με το Δίκαιο της Θάλασσας και τις
περιφερειακές συμμαχίες που αναπτύσσουν Αθήνα και Λευκωσία
«Η Ελλάδα», έλεγε σε μια διάλεξή
του στην Αγκυρα, το Νοέμβριο του 2009, ο Τούρκος καθηγητής Sertac Hami
Basϋeren, «προσπαθεί να χαράξει τα όρια με την Αίγυπτο. Εάν γίνει αυτό,
σε εμάς δεν έμεινε τίποτε. Στην περιοχή αυτή η Ελλάδα συνορεύει με την
Κύπρο. Στο χώρο αυτό υπάρχει μια θαλάσσια περιοχή 140.000 τετρ. χλμ.
Εάν υλοποιηθεί η οριοθέτηση αυτή, η Ελλάδα θα μας κλέψει ένα τμήμα 80.000 τετρ. χλμ., ένα τμήμα 40.000 τετρ. χλμ. θα πάει στην Κύπρο και σ' εμάς θα μείνει ένα τρίγωνο ανοικτά του κόλπου της Αττάλειας. Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή... Οταν η Ελλάδα ξεκίνησε διαπραγματεύσεις για τη χάραξη των ορίων με την Αίγυπτο, η Τουρκία παρενέβη προς το Κάιρο και απέτρεψε τη συνέχισή τους».
Ενα χρόνο αργότερα, η Τουρκία έβαζε σε εφαρμογή ένα σχέδιο τετελεσμένων γεγονότων. Το καλοκαίρι του 2010 προκήρυξε ανοιχτό διαγωνισμό για «τρισδιάστατες σεισμικές έρευνες», ανάμεσα στην Κύπρο, το Καστελόριζο, τη Ρόδο, την Κάσο και την Κάρπαθο, υφαρπάζοντας μεγάλα τμήματα της ελληνικής και κυπριακής υφαλοκρηπίδας, ενώ λίγο αργότερα έστειλε στην ίδια περιοχή το «Πίρι Ρέις». Ιταμή εχθροπραξία με στόχο την υφαλοκρηπίδα στην περιοχή του Καστελόριζου, εκδηλώθηκε και το Μάρτιο του 2011, όταν τουρκικά σκάφη ανάγκασαν το ιταλικό ερευνητικό σκάφος «Explora», που διενεργούσε έρευνες με ελληνική άδεια, να απομακρυνθεί από την περιοχή και του επέτρεψαν να γυρίσει μόνο με την άδειά τους. Νέα απόπειρα τετελεσμένων σημειώθηκε το Σεπτέμβριο του 2011, όταν η Τουρκία έστειλε ξανά στην ίδια περιοχή, αρχικά, το «Πίρι Ρέις» και, αμέσως μετά, το νορβηγικό ερευνητικό σκάφος «Bergen Surveyor». Αποκορύφωμα των μεθοδεύσεών της αποτέλεσε η απόφαση του τουρκικού Υπουργικού Συμβουλίου, το Μάρτιο του 2012, να χορηγήσει άδειες για πετρελαϊκές έρευνες σε περιοχές που επικαλύπτουν μεγάλα τμήματα της ελληνικής και κυπριακής υφαλοκρηπίδας, νότια και ανατολικά του Καστελόριζου.
Η Αγκυρα, αφού κατάφερε στην αρχή να μπλοκάρει τις διαπραγματεύσεις Αθηνών - Καΐρου, ξεκίνησε στη συνέχεια μια σειρά μονομερών και αυθαίρετων ενεργειών με στόχο να δημιουργήσει τελεσμένα σε βάρος των ελληνικών συμφερόντων. Τώρα, ωστόσο, τα πράγματα στην Αίγυπτο άλλαξαν ριζικά και οι σχέσεις της με το Κάιρο μπήκαν στο κόκκινο. Αθήνα και Λευκωσία, ύστερα από αθόρυβες και συστηματικές προσπάθειες, προσέγγισαν το νέο αιγυπτιακό καθεστώς και μπόρεσαν να ανοίξουν το δρόμο για την επανεκκίνηση ενός ευρύτερου διαλόγου. Αποβλέπουν στην ανάπτυξη διμερών και πολυμερών συνεργασιών για σειρά ζητημάτων, ανάμεσα στα οποία ο τουρισμός, το εμπόριο, η ενέργεια και η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας.
Η απόπειρα της Τουρκίας να δημιουργήσει τετελεσμένα και να διαγράψει αυθαίρετα τα δικαιώματα υφαλοκρηπίδας των νησιών του Νοτιοανατολικού Αιγαίου και του Καστελόριζου προσκρούει σε διορατικές και υπεύθυνες κινήσεις της Αθήνας και της Λευκωσίας, που κορυφώνονται τις ημέρες αυτές με την επίσκεψη του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά στη Λευκωσία, την τριμερή συνάντηση κορυφής του Καΐρου και τη συμφωνία που υπογράφεται σε λίγες ώρες. Πέρα, ωστόσο, από τη διέξοδο που δημιουργείται σε ζητήματα που καρκινοβατούσαν εδώ και χρόνια, η τριμερής συμφωνία γίνεται βάση για ένα νέο άξονα στρατηγικής συνεργασίας στην Αν. Μεσόγειο, που μπορεί να λειτουργεί παράλληλα προς τον άξονα Αθήνας, Λευκωσίας, Τελ Αβίβ και να τον συμπληρώνει. Οι αυθαίρετες τουρκικές αξιώσεις έρχονται αντιμέτωπες με το Δίκαιο της Θάλασσας και τις περιφερειακές συμμαχίες που αναπτύσσουν Αθήνα και Λευκωσία. Τα δίκαια και τα δικαιώματά του θεμελιώνονται σε ισχυρότερες βάσεις.
