09 Οκτωβρίου 2014

Επικίνδυνο παιχνίδι του Ερντογάν με τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους

Μια παροιμία λέει, «μην αναβάλλεις για αύριο, αυτό που μπορείς να κάνεις σήμερα». Στην περίπτωση της Τουρκίας, η παραπάνω παροιμία, , θα μπορούσε να μετατραπεί σε: «μην αναβάλλεις για αύριο τη ακύρωση του κουρδικού οράματος για απόκτηση κράτους, αν μπορείς να το κάνεις σήμερα».
Στη συνθήκη αυτή βασίζεται εν ολίγοις η τακτική που ακολουθεί η Τουρκία στην τρέχουσα χρονική στιγμή, στην κρίση που λαμβάνει χώρα λίγα χιλιόμετρα από τα σύνορά της. Ο πόλεμος στη Συρία ήταν μια καλή ευκαιρία για την Άγκυρα να ελέγξει το κουρδικό στοιχείο στη γείτονα, ώστε να μην έχει προβλήματα με τους δικούς της Κούρδους. Αυτό δεν θα το έκανε φυσικά μόνη της αλλά με τη βοήθεια του ιρακινού Κουρδιστάν και του Μασούντ Μπαρζανί ο οποίος παρεμπίπτοντος, στην σφαγή των συμπατριωτών του που γίνεται τις τελευταίες εβδομάδες στη Συρία, κρατά μάλλον χλιαρή στάση.
Ίσως γιατί βλέπει να έρχεται όλο και πιο κοντά η προοπτική όχι μόνο για de facto αλλά και για de jure ίδρυσης κουρδικού κράτους. Ο πρόεδρος του ιρακινού Κουρδιστάν, είναι άριστος συνεργάτης του Ερντογάν (δεν είναι τυχαίο ότι το 70% του εμπορίου μεταξύ Τουρκίας και Ιράκ γίνεται αποκλειστικά με τους Κούρδους ) και σε αυτόν βασίζονταν οι ελπίδες της Τουρκίας, αν γίνει το Κουρδιστάν της Συρίας μία αυτόνομη οντότητα, να γίνει υπό τον έλεγχο των Κούρδων του Ιράκ.

Τα σχέδια της Τουρκίας όπως φαίνεται όμως ξεπεράστηκαν από τις εξελίξεις. Ο παράγοντας ISIS δίνει μια ευκαιρία στην Άγκυρα να αποκόψει τις τρεις κουρδικές οντότητες της περιοχής (εξαιρούμε το ιρανικό Κουρδιστάν) και αν μάλιστα ο τουρκικός στρατός καταφέρει να πατήσει πόδι στην Συρία, θα μιλάμε για μια ντε φάκτο κατάσταση – κατοχή, που θα κρατήσει για χρόνια.

Ο Τούρκος πρόεδρος παίζει σκληρό παιχνίδι με τη Δύση βάζοντάς της το δίλλημα: «ή το ισλαμικό Κράτος ή εγώ».
Για να επέμβει στην Συρία ο Ερντογάν ζήτησε α) τη δημιουργία ζώνης απαγόρευσης πτήσεων, β) ζώνη ασφαλείας παράλληλα με τα σύνορα και γ) τη στήριξη της μετριοπαθούς αντιπολίτευσης στη Συρία για την ανατροπή του Άσαντ. Κι αυτό γιατί ο Ασαντ έχει δώσει αυτονομία στους Κούρδους με τους οποίους μάλιστα στο προηγούμενο διάστημα πολεμούσε μαζί ενάντια στους ισλαμιστές αντάρτες.

Η πτώση του Άσαντ επομένως θα αφήσει τους Κούρδους της Συρίας μόνους και απομονωμένους.
Με δύο λόγια ο Ερντογάν ζήτησε από τις ΗΠΑ να γίνει ο Βεληγκέκας της περιοχής. Ακόμη χειρότερα έδειξε ότι μεταξύ του Άσαντ και του ISIS προτιμά τον ISIS. Η επικράτηση των τζιχαντιστών του εξασφαλίζει την απομόνωση των Κούρδων και από τη στιγμή που θα εισβάλει ο τουρκικός στρατός στη Βόρεια Συρία ως δήθεν ειρηνευτική δύναμη, κάνει την Τουρκία μέρος του προβλήματος άρα και μέρος της λύσης.

Η κατάληψη της πόλης Κομπάνι από τον ISIS, αν συμβεί, θα είναι σημείο χωρίς επιστροφή στις σχέσεις της Τουρκίας με τους Κούρδους. Θα πρέπει να ομολογήσουμε ότι κάτι τέτοιο δεν φαινόταν στην προηγούμενη στάση του Ερντογάν απέναντι στους Κούρδους και η εκτίμηση στην Τουρκία είναι ότι ο Τούρκος πρόεδρος παίζει με τη φωτιά Αν το συριακό Κουρδιστάν πέσει στα χέρια του Ισλαμικού Κράτους τότε θα έχει πετύχει το μισό στόχο του. Αν όμως οι Κούρδοι αντέξουν θα έχει απέναντί του ένα ακόμη ντε φάκτο Κουρδιστάν και μια εκρηκτική κατάσταση στο εσωτερικό της Τουρκίας ή οποία θα γίνεται όλο και πιο δύσκολα διαχειρίσιμη.

Τέλος υπάρχουν δύο ακόμη παράγοντες που ακόμη δεν έχουν πει την τελευταία τους κουβέντα και αν δεν έχουν κάνει μια μυστική συμφωνία με τον Ερντογάν τότε θα πρέπει αργά ή γρήγορα να περιμένουμε αντιδράσεις. Αυτοί οι παράγοντες είναι η Ρωσία και το Ιράν που για κανένα λόγο δεν θέλουν να αφήσουν τον Άσαντ να πέσει, εκτός και αν έχουν πάρει τα ανταλλάγματά τους. Για τη Μόσχα και την Τεχεράνη όμως δύσκολα θα βρεθούν ανταλλάγματα στην ευρύτερη περιοχή για «το κεφάλι του Άσαντ».

Κώστας Πλιάκος
e-typos.com