Για πρώτη φορά στην ιστορία της
Τουρκίας ο λαός και όχι η εθνοσυνέλευση θα εκλέξει τον πρόεδρο της
Δημοκρατίας στις αυριανές εκλογές.
Ο σημερινός πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σύμφωνα με τις
δημοσκοπήσεις, έχει πολύ αυξημένες πιθανότητες να εκλεγεί από την πρώτη
Κυριακή και θέτει θέμα θεσμοθέτησης συστήματος προεδρευόμενης
δημοκρατίας.
Συνολικά 53.017.214 εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι θα πάνε στις κάλπες αύριο για να αναδείξουν έναν από τους τρεις υποψηφίους. Εκτός από τον Ερντογάν, υποψήφιοι είναι ο Εκμελετίν Ιχσάνογλου, πρώην πρόεδρος του Οργανισμού Ισλαμικής Διάσκεψης, ο οποίος είναι ο κοινός υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (αξιωματική αντιπολίτευση) και του Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος. Και ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, αρχηγός του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών.Οι δύο τελευταίες δημοσκοπήσεις δίνουν στον Ερντογάν ποσοστό 57% και 55,1%, στον Ιχσάνογλου 34% και 33,3% και στον Ντεμιρτάς 9 και 11,6%. Εάν δεν επαληθευτούν οι δημοσκοπήσεις και ο Ερντογάν δεν συγκεντρώσει 50% στον αυριανό πρώτο γύρο, στις 24 Αυγούστου θα αναμετρηθούν οι δύο υποψήφιοι με τα υψηλότερα ποσοστά στην αυριανή ψηφοφορία.
* Οι εκλογές συνιστούν τριπλό στοίχημα.
Για τον Ερντογάν, το ζητούμενο είναι να ολοκληρώσει τη δωδεκάχρονη θητεία του ως πρωθυπουργός με την εκλογή του στην προεδρία της Δημοκρατίας και να προχωρήσει στη συνέχεια στη συνταγματική αναθεώρηση που θα ανοίξει το δρόμο για προεδρικό σύστημα. Αυτό όμως έχει μία προϋπόθεση. Οι επόμενες βουλευτικές εκλογές, είτε πρόωρες είναι αυτές είτε κανονικές τον Ιούνιο του 2015, θα πρέπει να δώσουν στο κυβερνών σήμερα Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης κοινοβουλευτική πλειοψηφία ικανή για συνταγματική αναθεώρηση. Εάν δεν συμβεί αυτό, ο Ερντογάν θα αρκεστεί στη χρήση των σημερινών αρμοδιοτήτων του προέδρου. Πράγμα που μπορεί να προκαλέσει εντάσεις, αφού μπορεί να προβεί σε πράξεις οι οποίες θα χαρακτηρίζονται από την αντιπολίτευση αντισυνταγματικές.
* Το δεύτερο στοίχημα είναι των δύο κομμάτων που στηρίζουν την υποψηφιότητα του Ιχσάνογλου. Το άθροισμα των ποσοστών του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος και του Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος στις βουλευτικές εκλογές του 2011 ήταν 38,92. Συνεπώς, αν ο Ιχσάνογλου συγκεντρώσει ποσοστό μικρότερο από αυτό, θα υπάρξει πρόβλημα για την ηγεσία των δύο κομμάτων, αφού θα σημαίνει διαρροή ψηφοφόρων και προς τον Ερντογάν, αλλά και προς τον Σελαχατίν Ντεμιρτάς.
* Το τρίτο στοίχημα είναι του φιλοκουρδικού κόμματος. Αν επαληθευτούν οι δημοσκοπήσεις που εμφανίζουν τον Ντεμιρτάς περίπου στο 10%, αυτό θα σημαίνει πρώτον σημαντική αύξηση σε σχέση με το κατά μέσον όρο 6% που συγκεντρώνει το φιλοκουρδικό κόμμα εδώ και χρόνια και δεύτερον διαρροή ψηφοφόρων από το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα. Το στοίχημα εδώ έχει δύο όψεις. Πρώτον, εδώ και λίγο καιρό το φιλοκουρδικό κόμμα επιχειρεί να απαλλαγεί από την ετικέτα του «κουρδικού» κόμματος, κάνοντας άνοιγμα στην Αριστερά και στις διάφορες εθνοτικές ομάδες. Δεύτερον, το 10% είναι το ποσοστό που απαιτείται να συγκεντρώσει ως εθνικό ποσοστό στις βουλευτικές εκλογές για να εκπροσωπηθεί στην Εθνοσυνέλευση. Μέχρι σήμερα, οι βουλευτές των φιλοκουρδικών κομμάτων εκλέγονταν βουλευτές ως ανεξάρτητοι και στη συνέχεια δημιουργούσαν κοινοβουλευτική ομάδα.
