Η Αμφίπολη και το κράτος της ...πλάκας

Κι εκεί που ήμασταν απασχολημένοι με τα «μπάνια του λαού» μάθαμε αίφνης ότι κοντά στις Σέρρες -στην περιοχή της Αμφίπολης- επίκειται μεγάλη αρχαιολογική ανακάλυψη για την οποία θα μιλάει ολόκληρος ο πλανήτης.

      Μόνο που η ανακάλυψη αυτή δεν ήταν καινούργια - οι ανασκαφές είχαν αρχίσει στην δεκαετία του 60 αλλά  έμειναν «παγωμένες» για 50 ολόκληρα χρόνια! Στις αρχές της δεκαετίας του 60 ο αρχαιολόγος Δ. Λαζαρίδης είχε σαφείς ενδείξεις ότι ο τύμβος της Αμφίπολης  κρύβει σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα. Χρειάστηκε όμως μισός αιώνας και ο προσωπικός αγώνας της αρχαιολόγου Αικ. Περιστέρη για να βρεθούν τα αναγκαία κονδύλια - επί υπουργίας Τζαβάρα- και  η αρχαιολογική σκαπάνη να χτυπήσει φλέβα.  

      Γιατί χρειάστηκαν τόσες δεκαετίες για να φτάσει το ελληνικό κράτος στον ταφικό περίβολο της Αμφίπολης; Διότι το υπουργείο πολιτισμού -αν και θα έπρεπε να είναι από τα σημαντικότερα υπουργεία σε μια χώρα  χτισμένη πάνω σε αρχαιότητες- είναι η τελευταία τρύπα της φλογέρας για κάθε ελληνική κυβέρνηση.

      
Ένα υπουργείο με ασήμαντο προϋπολογισμό και  ασαφείς αρμοδιότητες  και με τον εκάστοτε επικεφαλής   - με ελάχιστες εξαιρέσεις- να χρησιμοποιεί τα κονδύλια με βάση τις προσωπικές προτιμήσεις του - για  επιχορηγήσεις  θεατρικών σχημάτων και πολιτιστικών εκδηλώσεων και να δίνει ό,τι περισσέψει για ανασκαφές και ανάδειξη  αρχαιοτήτων.

     
Αν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στην δεκαετία του 70 δεν έδειχνε προσωπικό ενδιαφέρον για τα ευρήματα  του Ανδρόνικου στη Βεργίνα είναι ζήτημα αν θα είχε αναδειχθεί έως σήμερα ο τάφος του Φιλίππου. Αν η Μελίνα δεν είχε επιμείνει με όλες της τις δυνάμεις στην επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα είναι ζήτημα εάν θα είχε υπάρξει νέο Μουσείο της Ακρόπολης .

     
Αν το ελληνικό κράτος δεν ήταν της πλάκας , το υπουργείο Πολιτισμού θα έπαιζε καθοριστικό ρόλο : θα  είχε διαδικασίες μέσα από τις οποίες θα προέκυπταν οι προτεραιότητες για ανασκαφές  ,αναστήλωση , συντήρηση και αποκατάσταση αρχαιοτήτων .Θα αναζητούσε και θα έβρισκε πόρους  από την Ελλάδα ή το εξωτερικό   , από ιδιώτες ,από ξένες αρχαιολογικές σχολές από διεθνείς οργανισμούς .Θα είχε πετύχει να λαμβάνει συγκεκριμένο ποσοστό των εισπράξεων του τουρισμού και θα είχε απαιτήσει να δίνεται κάθε δυνατό κίνητρο για την επένδυση χρημάτων στην αρχαιολογική έρευνα .

   
Αντ'  αυτού οι χορηγίες και οι δωρεές ιδιωτών -αν είναι ποτέ δυνατόν-φορολογούνται , αρχαιότητες που έχουν χαρακτηρισθεί από την Ουνέσκο «Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς» όπως ο ναός του Επικούρειου Απόλλωνα (από τους σπουδαιότερους της αρχαιότητας) κοντά στην Ανδρίτσαινα της Πελοποννήσου καταστρέφονται  , σημαντικά ευρήματα ανασκαφών σε όλη την Ελλάδα παραμένουν στις αποθήκες και οι αρχαιολογικές έρευνες για να προχωρήσουν εξαρτώνται από την ευαισθησία και την «γενναιοδωρία» του εκάστοτε υπουργού πολιτισμού ή Πρωθυπουργού.

   
Μπορεί να σας φαίνεται απίστευτο  - το είδα ,όμως,με τα μάτια μου : στην περιοχή της αρχαίας Αρκεσίνης στην Αμοργό, οι πολυετείς ανασκαφές για την ανάδειξη ενός μοναδικού  πύργου (4ου αιώνα π.Χ.) έχουν σταματήσει και ο αρχαιολογικός χώρος κοντεύει να γίνει μαντρί για γίδια επειδή το κράτος δεν μπορεί τα τελευταία χρόνια να βρει 70.000 ευρώ για την απαλλοτρίωση του…

    
Το αρχαιολογικό εύρημα της Αμφίπολης είναι έτσι κι αλλιώς μοναδικό - ακόμη κι αν ο μακεδονικός τάφος έχει συληθεί. Ας ελπίσουμε να γίνει η αφορμή για σοβαρότερη αντιμετώπιση των αρχαιοτήτων από το ελληνική πολιτεία. Αφορά   την ιστορία   και την πολιτιστική κληρονομιά μας  αλλά και την τουριστική ανάπτυξη τη χώρας.

Παπαδόπουλος Νότης