Αγνόησε Ισραηλινούς, Αιγυπτίους και τη Φατάχ που διοικεί η
Παλαιστινιακή Αρχή, που θέλουν να δουν το τέλος της κυριαρχίας της Χαμάς
Ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών, Τζον Κέρι, έχει κάνει ένα σημαντικό
λάθος στον τρόπο με τον οποίο επιδιώκει την κατάπαυση του πυρός στη
Γάζα - και δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι έχει αναστατώσει τόσο
τους Ισραηλινούς όσο και κάποιους μετριοπαθείς Παλαιστινίους. Το σφάλμα
του Κέρι είναι ότι έδωσε πολύ μεγάλη έμφαση να μπει γρήγορα τέλος στην
αιματοχυσία, ώστε παγίωσε τον ρόλο της Χαμάς, της ανυπάκουης και
αντιλαϊκής ισλαμιστικής ομάδας που ηγείται της Γάζας μαζί με δύο
σκληροπυρηνικά ισλαμικά έθνη που είναι οι βασικοί υποστηρικτές της, το
Κατάρ και την Τουρκία. Στη διαδικασία αυτή αγνόησε Ισραηλινούς,
Αιγυπτίους και την οργάνωση Φατάχ που διοικεί η Παλαιστινιακή Αρχή, που
επίσης θέλουν να δουν το τέλος της κυριαρχίας της Χαμάς στη Γάζα.
Μια σοφότερη πορεία, την οποία απέρριψε στο κυνήγι μιας γρήγορης διπλωματικής λύσης, θα ήταν να διαπραγματευτεί την κατάπαυση του πυρός μέσω της Παλαιστινιακής Αρχής, στο πλαίσιο του μελλοντικού της ρόλου ως κυβέρνησης της Γάζας. Η Χαμάς συμφώνησε τον περασμένο Απρίλιο να φέρει την Αρχή πίσω στη Γάζα, ως μέρος μιας συμφωνίας ενότητας με τη Φατάχ στην οποία μεσολάβησε ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς. Η προσέγγιση Κέρι έχει προκαλέσει θύελλα στο Ισραήλ, με σχολιαστές ανεξαρτήτως παράταξης να τον κατηγορούν ότι έχει πάρει το μέρος της Χαμάς, προδίδοντας το Ισραήλ. Η κριτική είναι άδικη και ανάγκασε τον Μπαράκ Ομπάμα να παραπονεθεί τηλεφωνικά στον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου.
Το λάθος του Κέρι δεν οφείλεται σε κάποια προκατάληψη απέναντι στο Ισραήλ, αλλά στο ότι επιθυμεί άμεσα μια συμφωνία. Κάθε συμφωνία που ενισχύει τον ασφυκτικό κλοιό της Χαμάς -αντί να οδηγεί σε αλλαγή της κυβέρνησης, εκλογές και τελικά τον αφοπλισμό της- είναι εσφαλμένη. Γι' αυτό και η πλειοψηφία των κατοίκων της υποστηρίζει την ιδέα της επιστροφής στην εξουσία της Παλαιστινιακής Αρχής. Αρχικό σχέδιο του Κέρι ήταν να στηρίξει το αίτημα της Αιγύπτου να αποδεχτεί η Χαμάς κατάπαυση του πυρός. Στη συνέχεια στράφηκε προς την Τουρκία και το Κατάρ, κύριους χρηματοδότες της Χαμάς. Ετσι έβαλε σε πρώτη μοίρα την επίτευξη συμφωνίας και σε δεύτερη τη σταθερή επίλυση των προβλημάτων της Γάζας. Στρεφόμενος στην Τουρκία και στο Κατάρ, ο Κέρι ενίσχυσε τη θέση των δύο κρατών στο περιφερειακό παιχνίδι εξουσίας. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τα συμφέροντα και τις επιθυμίες παραδοσιακών συμμάχων των ΗΠΑ, όπως η Αίγυπτος, η Ιορδανία, η Σαουδική Αραβία και το μετριοπαθές παλαιστινιακό στρατόπεδο με επικεφαλής τον Αμπάς.
Ο Κέρι έχει κοντόφθαλμη οπτική αναφορικά με τη διαδρομή προς μια σταθερή Γάζα, έτσι, το ίδιο όμως κάνει και η κυβέρνηση Νετανιάχου. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός κατήγγειλε την Παλαιστινιακή συμφωνία ενότητας που σφυρηλατήθηκε από τον Αμπάς την περασμένη άνοιξη, παρά το γεγονός ότι άνοιξε τον δρόμο για μια εναλλακτική κυβέρνηση χωρίς τη Χαμάς. Ακόμη πιο σημαντικό, ο Νετανιάχου εσκεμμένα δεν έδωσε στους μετριοπαθείς Παλαιστινίους τις παραχωρήσεις που θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη δύναμή τους, τόσο στη Δυτική Οχθη όσο και στη Γάζα. Οταν οι Παλαιστίνιοι άκουσαν τον Νετανιάχου να λέει πρόσφατα ότι το Ισραήλ πρέπει να διατηρήσει τον στρατιωτικό έλεγχο της Δυτικής Οχθης για δεκαετίες, αναρωτήθηκαν: Ποιο είναι το σημείο των διαπραγματεύσεων για την επίτευξη λύσης μεταξύ των δύο κρατών;
Μήπως ο κ. Νετανιάχου θέλει πραγματικά μια πολύμηνη, στρατιωτική εκστρατεία από σπίτι σε σπίτι στη Γάζα, που θα ανεβάσει τις ισραηλινές απώλειες σε πάνω από χίλιες ώστε να διεκδικήσει εκ νέου κατάληψη των εδαφών; Αν όχι, θα είναι καλύτερα να βρει έναν τρόπο ενδυνάμωσης των μετριοπαθών Παλαιστινίων, οι οποίοι με τη διεθνή βοήθεια μπορούν να χτίσουν στη Γάζα κάτι διαφορετικό. Οι Ισραηλινοί φοβούνται, ωστόσο, ότι η Παλαιστινιακή Αρχή θα μπορούσε να λειτουργήσει κατά το λιβανέζικο πρότυπο με τη Χαμάς να διατηρεί την αδυσώπητη πολιτοφυλακή, όπως ακριβώς κάνει η Χεζμπολάχ στη Βηρυτό. Πάνω σε αυτό το ενδεχόμενο θα πρέπει ο Κέρι να διαπραγματεύεται αντί να σπαταλάει το διπλωματικό κεφάλαιο των ΗΠΑ επιδιώκοντας άλλη μία ενδιάμεση συμφωνία.
ΕΘΝΟΣ
Μια σοφότερη πορεία, την οποία απέρριψε στο κυνήγι μιας γρήγορης διπλωματικής λύσης, θα ήταν να διαπραγματευτεί την κατάπαυση του πυρός μέσω της Παλαιστινιακής Αρχής, στο πλαίσιο του μελλοντικού της ρόλου ως κυβέρνησης της Γάζας. Η Χαμάς συμφώνησε τον περασμένο Απρίλιο να φέρει την Αρχή πίσω στη Γάζα, ως μέρος μιας συμφωνίας ενότητας με τη Φατάχ στην οποία μεσολάβησε ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς. Η προσέγγιση Κέρι έχει προκαλέσει θύελλα στο Ισραήλ, με σχολιαστές ανεξαρτήτως παράταξης να τον κατηγορούν ότι έχει πάρει το μέρος της Χαμάς, προδίδοντας το Ισραήλ. Η κριτική είναι άδικη και ανάγκασε τον Μπαράκ Ομπάμα να παραπονεθεί τηλεφωνικά στον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου.
Το λάθος του Κέρι δεν οφείλεται σε κάποια προκατάληψη απέναντι στο Ισραήλ, αλλά στο ότι επιθυμεί άμεσα μια συμφωνία. Κάθε συμφωνία που ενισχύει τον ασφυκτικό κλοιό της Χαμάς -αντί να οδηγεί σε αλλαγή της κυβέρνησης, εκλογές και τελικά τον αφοπλισμό της- είναι εσφαλμένη. Γι' αυτό και η πλειοψηφία των κατοίκων της υποστηρίζει την ιδέα της επιστροφής στην εξουσία της Παλαιστινιακής Αρχής. Αρχικό σχέδιο του Κέρι ήταν να στηρίξει το αίτημα της Αιγύπτου να αποδεχτεί η Χαμάς κατάπαυση του πυρός. Στη συνέχεια στράφηκε προς την Τουρκία και το Κατάρ, κύριους χρηματοδότες της Χαμάς. Ετσι έβαλε σε πρώτη μοίρα την επίτευξη συμφωνίας και σε δεύτερη τη σταθερή επίλυση των προβλημάτων της Γάζας. Στρεφόμενος στην Τουρκία και στο Κατάρ, ο Κέρι ενίσχυσε τη θέση των δύο κρατών στο περιφερειακό παιχνίδι εξουσίας. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τα συμφέροντα και τις επιθυμίες παραδοσιακών συμμάχων των ΗΠΑ, όπως η Αίγυπτος, η Ιορδανία, η Σαουδική Αραβία και το μετριοπαθές παλαιστινιακό στρατόπεδο με επικεφαλής τον Αμπάς.
Ο Κέρι έχει κοντόφθαλμη οπτική αναφορικά με τη διαδρομή προς μια σταθερή Γάζα, έτσι, το ίδιο όμως κάνει και η κυβέρνηση Νετανιάχου. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός κατήγγειλε την Παλαιστινιακή συμφωνία ενότητας που σφυρηλατήθηκε από τον Αμπάς την περασμένη άνοιξη, παρά το γεγονός ότι άνοιξε τον δρόμο για μια εναλλακτική κυβέρνηση χωρίς τη Χαμάς. Ακόμη πιο σημαντικό, ο Νετανιάχου εσκεμμένα δεν έδωσε στους μετριοπαθείς Παλαιστινίους τις παραχωρήσεις που θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη δύναμή τους, τόσο στη Δυτική Οχθη όσο και στη Γάζα. Οταν οι Παλαιστίνιοι άκουσαν τον Νετανιάχου να λέει πρόσφατα ότι το Ισραήλ πρέπει να διατηρήσει τον στρατιωτικό έλεγχο της Δυτικής Οχθης για δεκαετίες, αναρωτήθηκαν: Ποιο είναι το σημείο των διαπραγματεύσεων για την επίτευξη λύσης μεταξύ των δύο κρατών;
Μήπως ο κ. Νετανιάχου θέλει πραγματικά μια πολύμηνη, στρατιωτική εκστρατεία από σπίτι σε σπίτι στη Γάζα, που θα ανεβάσει τις ισραηλινές απώλειες σε πάνω από χίλιες ώστε να διεκδικήσει εκ νέου κατάληψη των εδαφών; Αν όχι, θα είναι καλύτερα να βρει έναν τρόπο ενδυνάμωσης των μετριοπαθών Παλαιστινίων, οι οποίοι με τη διεθνή βοήθεια μπορούν να χτίσουν στη Γάζα κάτι διαφορετικό. Οι Ισραηλινοί φοβούνται, ωστόσο, ότι η Παλαιστινιακή Αρχή θα μπορούσε να λειτουργήσει κατά το λιβανέζικο πρότυπο με τη Χαμάς να διατηρεί την αδυσώπητη πολιτοφυλακή, όπως ακριβώς κάνει η Χεζμπολάχ στη Βηρυτό. Πάνω σε αυτό το ενδεχόμενο θα πρέπει ο Κέρι να διαπραγματεύεται αντί να σπαταλάει το διπλωματικό κεφάλαιο των ΗΠΑ επιδιώκοντας άλλη μία ενδιάμεση συμφωνία.
ΕΘΝΟΣ
