26 Ιουνίου 2014

Χωρίς τους Κούρδους δεν υπάρχει λύση στο Ιράκ

Διαθέτουν τους πόρους και τον οπλισμό για να αναχαιτίσουν τους τζιχαντιστές αλλά ζητούν ανταλλάγματα
Νίκη σε αυτόν τον πόλεμο δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τους Κούρδους του Ιράκ. Το ξέρουν καλά στη Βαγδάτη και στις ΗΠΑ. Ο υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι πήγε στο Ερμπίλ, την πρωτεύουσα του ημιαυτόνομου ιρακινού Κουρδιστάν, για να πείσει την ηγεσία να μπει αποφασιστικά στη μάχη κατά των τζιχαντιστών. Αντάλλαγμα; Περισσότερα κέρδη από το πετρέλαιο, χωρίς δημοσιονομικό έλεγχο από την κεντρική κυβέρνηση στη Βαγδάτη. Οι Κούρδοι είναι σήμερα ενωμένοι, στρατιωτικά ανώτεροι και μακριά από τις καταστροφικές διαμάχες που ξεσπούν μεταξύ των Αράβων. Εχουν ένοπλες δυνάμεις ικανές να αναχαιτίσουν την προέλαση των εξτρεμιστών της οργάνωσης ISIS στο Ιράκ. Αλλά δεν τις ρίχνουν στη μάχη, λόγω της σκληρής διαμάχης με τη Βαγδάτη για τη μοιρασιά των εσόδων από τις εξαγωγές πετρελαίου.
Αναλυτές εκτιμούν ότι για να πείσουν την Περιφερειακή Κυβέρνηση του Κουρδιστάν (KRG) να πολεμήσει αποφασιστικά με τα 80 τάγματά της οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να δεσμευθούν στο κουρδικό ζήτημα και να πιέσουν την κυβέρνηση της Βαγδάτης να κάνει επώδυνες παραχωρήσεις - στα πετροδολάρια, τις εδαφικές διεκδικήσεις και την πολιτική συμμετοχή των Κούρδων στην εξουσία.

Μισούν τον σουνιτικό εξτρεμισμό
Οι περισσότεροι Κούρδοι του Ιράκ μισούν τον εξτρεμισμό των ισλαμιστών και δεν θα ανεχθούν τη δημιουργία ενός κέντρου του τζιχάντ (ο ιερός πόλεμος των ισλαμιστών) στη Μοσούλη, η οποία απέχει μόλις μία ώρα ανατολικά από τους νέους ουρανοξύστες του Ερμπίλ.

Αλλά υπάρχουν και παράπλευρα κέρδη για τους Κούρδους: η επίθεση των δυνάμεων της ISIS τους επέτρεψε να αναλάβουν τον έλεγχο περιοχών που διεκδικούν από τη Βαγδάτη και επιδιώκουν να εντάξουν στο αυτόνομο Ιρακινό Κουρδιστάν. Ετσι, οι δυνάμεις των πεσμεργκά (οι κούρδοι μαχητές) ελέγχουν πλέον το πετρελαϊκό κέντρο του Κιρκούκ.

Για να περάσουν δυναμικά στην αντεπίθεση οι πεσμεργκά, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να τους προσφέρουν κάτι συγκεκριμένο τώρα. Μια επιλογή είναι να ανοίξουν τον δρόμο για ανεξάρτητες κουρδικές πωλήσεις πετρελαίου και να διευκολύνουν την εξεύρεση πρόθυμων αγοραστών. Θα πρέπει στη συνέχεια να υποστηρίξουν την ανάπτυξη μιας ανεξάρτητης ροής εσόδων για την KRG παρακάμπτοντας τις αντιρρήσεις της Βαγδάτης, που φοβάται αυτόν τον «πετρελαιοκίνητο» εθνικισμό.

Ετοιμάζουν δημοψήφισμα για ανεξαρτησία
Ηδη ο κούρδος ηγέτης Μασούντ Μπαρζανί μίλησε για δημοψήφισμα με το ερώτημα της ανεξαρτησίας του Βορείου Ιράκ. Και όσο η χώρα καταρρέει τόσο θα αυξάνεται το κίνημα για αυτοδιάθεση. Οι ηγέτες του Κουρδιστάν προσπαθούν να διασκεδάσουν τις ανησυχίες των Ιρακινών και των Αμερικανών δίνοντας διαβεβαιώσεις ότι δεν έχουν σχέδια για επίσημη απόσχιση, αν και όλοι βλέπουν ότι βάζουν τα θεμέλια της ανεξαρτησίας τους.

Στο μεταξύ, οι ισλαμιστές αντάρτες του Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και της Συρίας (ISIS) έχουν καταλάβει μια περιοχή στο μέγεθος της Ιορδανίας, που εκτείνεται από το Χαλέπι της Συρίας ως τα περίχωρα της Βαγδάτης. Και η αλήθεια είναι ότι το Ιράκ, οι ΗΠΑ και το Ιράν έχουν λίγες επιλογές. Η ISIS κατατρόπωσε εύκολα τις ιρακινές δυνάμεις ασφαλείας την ώρα που ο Μπαράκ Ομπάμα έχει ξεκαθαρίσει πως δεν θα στείλει αμερικανικά στρατεύματα στο έδαφος. Εξ ου και ο κρίσιμος ρόλος των Κούρδων: διαθέτουν τον μόνο στρατό που έχει απομείνει στο Ιράκ και για τον λόγο αυτόν οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ιράν κάνουν προσπάθειες για να τους εμπλέξουν στη σύγκρουση.

Πολλά στελέχη στον τομέα του πετρελαίου και έμπειροι αναλυτές πιστεύουν ότι οι Κούρδοι θα κινητοποιηθούν μόνο αν λάβουν σοβαρές εγγυήσεις για τα πετρελαϊκά έσοδα και για τον προϋπολογισμό τους. Η KRG έχει διοχετεύσει σχεδόν τρία εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου στο Τσεϊχάν, στην Τουρκία, αλλά πασχίζει να πουλήσει το προϊόν της στην παγκόσμια αγορά - κυρίως λόγω της παρεμβολής της Βαγδάτης.

Σε περίπτωση που οι Κούρδοι πάψουν να συναντούν αντίσταση για τις πωλήσεις πετρελαίου, λέει το σκεπτικό αυτών των αναλυτών, θα είναι περισσότερο διατεθειμένοι να στηρίξουν τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ιράν στον πόλεμο εναντίον της ISIS.