28 Μαΐου 2014

Επιστροφή στην αφετηρία;

Οι πολύνεκρες συγκρούσεις στο Ντανιέτσκ είναι μια αιματηρή κατοχύρωση θέσεων πριν από την επερχόμενη υποχρεωτική και για τις δύο πλευρές διαπραγμάτευση.
http://content-mcdn.imerisia.gr/filesystem/images/20140525/engine/newego_LARGE_t_1101_54349376_type12128.jpg Η σοκολάτα ROSEN είναι το πιο δημοφιλές προϊόν του ομίλου Ποροσένκο με κύριο εξαγωγικό προορισμό τη Ρωσία. Το μεγαλύτερο μέρος των βιομηχανικών δραστηριοτήτων των ολιγαρχών Ταρούτα και Αχμέτοφ βρίσκονται στις περιοχές του Λουγκάνσκ και του Ντονιέτσκ.
Ετσι οι ολιγάρχες με εκπρόσωπο τον νεοεκλεγέντα Πρόεδρο της Ουκρανίας Ποροσένκο, αφού έδιωξαν τον Γιανουκόβιτς που απειλούσε την παντοδυναμία τους καθώς προωθούσε τα δικά του «νέα τζάκια», οφείλουν να κάνουν το επόμενο βήμα για την κατοχύρωση των συμφερόντων τους: να διαβεβαιώσουν τον Πούτιν ότι το Κίεβο δεν θα γίνει πλήρες μέλος της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ, δεν θα βρεθεί απέναντι στην Ρωσία, και να λάβουν ως αντάλλαγμα τη διατήρηση της ενότητας της χώρας με παροχή διευρυμένης αυτονομίας στις ανατολικές επαρχίες.

Καλώς εχόντων των πραγμάτων θα έχουμε μια «Επιστροφή στην Αφετηρία» όπως γράφουν οι εντολές στα επιτραπέζια παιχνίδια, με άλλα λόγια στο status quo ante που ίσχυε για το διεθνές στίγμα της Ουκρανίας πριν από τη μοιραία Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. στο Βίλνιους της Λιθουανίας όπου προτάθηκε η Ανατολική Εταιρική Σχέση στις ευρωπαϊκές πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες.

Αν υλοποιηθούν τα παραπάνω, τότε η κρίση στην Ουκρανία θα θυμίζει την κρίση των πυραύλων της Κούβας το φθινόπωρο του 1962: Τότε Ουάσιγκτον και Μόσχα έφθασαν στα όρια του πυρηνικού πολέμου, η κρίση εκτονώθηκε με σαφή δημόσια υποχώρηση της ΕΣΣΔ, στην πραγματικότητα όμως η υποχώρηση ήταν αμοιβαία, καθώς αποκαταστάθηκαν οι αρχικές ισορροπίες.

Τότε η Μόσχα θεωρούσε ότι η παρουσία μεσαίου βεληνεκούς αμερικανικών πυραύλων Jupiter και Thor στο έδαφος της Τουρκίας παραβίαζε την Ισορροπία του Τρόμου, την περίφημη εξασφαλισμένη αμοιβαία δυνατότητα καταστροφής. Ετσι απέστειλε παρόμοια οπλικά συστήματα στην Κούβα, με στόχο την ισορροπία ή την επιστροφή στο παρελθόν. Η Μόσχα, όπως είδαμε, απέσυρε αμέσως τους πυραύλους και μετά από έξι μήνες απεσύρθησαν και οι αμερικανικοί πύραυλοι από την Τουρκία.

Ούτε οι ΗΠΑ μπορούν να ελέγξουν πλήρως την Ουκρανία. Ούτε η Ρωσία να την καταστήσει προτεκτοράτο. Οι δύο αυτές ακραίες επιλογές οδηγούν στη διχοτόμηση και στη βέβαιη καταστροφή-χρεοκοπία της χώρας το κόστος της οποίας οικονομικό και πολιτικό δεν έχουν κανένα λόγο να θέλουν να το πληρώσουν ούτε η Ουάσιγκτον, ούτε η Μόσχα, ούτε οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο.

Ο συμβιβασμός που θα αναζητήσει ο βαρόνος της σοκολάτας Ποροσένκο αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του θα έχει ως κοινό παρονομαστή τη διασφάλιση των συμφερόντων των ολιγαρχών σε μια ενιαία Ουκρανία και την αντικειμενική αδυναμία ΗΠΑ και Ρωσίας να προωθήσουν ακραίες επιλογές. Θα δώσει μια αίσθηση σταθεροποίησης σε μια λαβωμένη από την εμφύλια σύγκρουση χώρα, αλλά δεν θα δώσει απαντήσεις για την πρώην ΕΣΣΔ συνολικά.

Οσο η Ρωσία θα θεωρεί την πρώην ΕΣΣΔ πρόσω εσωτερικό και οι ΗΠΑ θα αντιμετωπίζει τα κράτη της περιοχής ως ανεξάρτητα κράτη κάθε επόμενη εσωτερική πολιτική κρίση στην Ουκρανία, στη Λευκορωσία, στη Μολδαβία, στον Καύκασο και στην Κεντρική Ασία θα εμπεριέχει τον κίνδυνο ευρύτερης διεθνούς ψυχροπολεμικής παλινδρόμησης. Στην κρίση της Ουκρανίας καταγράφηκαν δύο σαφή δεδομένα:

Πρώτον, η Δύση δεν είναι σε θέση να καταβάλει το τεράστιο οικονομικό κόστος στήριξης μιας διχοτομημένης και χρεοκοπημένης Ουκρανίας και ειδικότερα η Ε.Ε. δυσανασχετεί και από το κόστος της διατάραξης των σχέσεων με τη Μόσχα, αλλά και από τις δαπάνες αναβάθμισης της αποτρεπτικής-παρεμβατικής στρατιωτικής της αξιοπιστίας.

Δεύτερον, η Ρωσία που επιδιώκει να κατοχυρώσει την παρουσία και τα συμφέροντά της στην παγκόσμια αγορά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη και ευάλωτη στις έξυπνες κυρώσεις που έθιξαν καταρχήν το χρηματοπιστωτικό σύστημά της.
 
Απαγορευτικό κόστος
Ούτε οι ΗΠΑ μπορούν να ελέγξουν πλήρως την Ουκρανία, ούτε η Ρωσία να την καταστήσει προτεκτοράτο. Οι δύο αυτές ακραίες επιλογές οδηγούν στη διχοτόμηση και στη βέβαιη καταστροφή-χρεοκοπία της χώρας, το κόστος της οποίας, οικονομικό και πολιτικό, δεν έχουν κανένα λόγο να θέλουν να το πληρώσουν ούτε η Ουάσιγκτον, ούτε η Μόσχα, ούτε οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο.Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ-kapopoulos@pegasus.gr