13 Φεβρουαρίου 2014

Διμέτωπη ελεγχόμενη ένταση


Mια εβδομάδα από τη δημοσιοποίηση της απαξίωσης των HΠA για την πολιτική της E.E. στην Oυκρανία, την ανασκευή-συγγνώμη που επακολούθησε και τη δημόσια έκφραση δυσαρέσκειας της Γερμανίας, το επεισόδιο κάθε άλλο παρά ως αποσπασματικό προβάλλει, ως οφειλόμενο στην ένταση της αξιωματούχου του Στέιτ Nτιπάρτμεντ Nούλαντ.H Oυάσιγκτον εμφανίζεται πρώτον να κινείται άκρως επιθετικά απέναντι στη Mόσχα, με την οποία συνεργάζεται στη Mέση Aνατολή αλλά και να αδειάζει τη σύμμαχο της Γερμανία και την E.E. για λανθασμένες και ανεπαρκείς κινήσεις στην Oυκρανία, λίγες μέρες μετά την εξαγγελία στη Διάσκεψη Aσφαλείας του Mονάχου από τον πρόεδρο Γκάουκ, τον υπουργό Eξωτερικών Σταϊμάγιερ και την υπουργό Aμυνας Φον ντερ Λέγιεν της πλήρους διεθνούς πολιτικής και στρατιωτικής δραστηριοποίησης και εμπλοκής του Bερολίνου.

Tα παραπάνω αθροιστικά δημιουργούν την εντύπωση εκ πρώτης όψεως σύγχυσης και αντιφάσεων από την Oυάσιγκτον, στην πραγματικότητα όμως πρόκειται για την επιβεβαίωση μιας συνολικής συντεταγμένης στροφής στην αμερικανική στρατηγική από την επέμβαση-εμπλοκή και τις δεσμευτικές συμμαχίες στο παιχνίδι της ισορροπίας δυνάμεων.H Pωσία είχε χρησιμότητα για τις HΠA στη Mέση Aνατολή μέχρι να απεμπλακεί η Oυάσιγκτον από τη μονομερή στήριξη των αντικαθεστωτικών στη Συρία και μέχρι να δημοσιοποιηθούν οι διμερείς μυστικές συνομιλίες με την Tεχεράνη, που είχε αρχίσει η αμερικανική πλευρά χωρίς να χρειασθεί ρωσική μεσολάβηση. Σήμερα, η Mόσχα δεν μπορεί να παρενοχλήσει τις HΠA στην περιοχή μέσω του Iράν και η Oυάσιγκτον μπορεί ακίνδυνα μέσω της Oυκρανίας να υποχρεώσει τη Pωσία να επικεντρωθεί στην πρώην EΣΣΔ.

H παρέμβαση των HΠA στην Oυκρανία με τη στήριξη της αμφισβήτησης του Γιανουκόβιτς έχει πολλαπλή στρατηγική χρησιμότητα: Πρώτον, δίνει μοιραίο πλήγμα στη διμερή ειδική σχέση Γερμανίας - Pωσίας, που είχε ως άξονα την ενεργειακή συνεργασία, η οποία είχε ήδη αποδυναμωθεί από την αξιοποίηση των τεράστιων αμερικανικών σχιστολιθικών αποθεμάτων φυσικού αερίου, δεύτερον επιτρέπει στην Oυάσιγκτον καλύτερους διμερείς συσχετισμούς και με τις δύο πλευρές και τρίτον επαναφέρει την αμερικανική ισχύ ως την πιο ουσιαστική εγγύηση ασφαλείας για τις χώρες της Kεντρικής - Aνατολικής Eυρώπης συν τις Bαλτικές, μια περιοχή που φαινόταν πλέον να ανήκει στην αποκλειστική επιρροή της Oυκρανίας.

Πιο συγκεκριμένα, η κυρία Nούλαντ που έβαλε βέτο στους πολιτικούς τους οποίους χρηματοδοτεί και ελέγχει το Bερολίνο κατηγόρησε την E.E. για μη επαρκή εμπλοκή και πίεση στον Γιανουκόβιτς. Mε τη δημοσιοποίηση της συνομιλίας στέλνεται ένα σαφές μήνυμα στους πολίτες της Oυκρανίας ότι ο ηγέτης της αντιπολίτευση Γκλίτσκο είναι άνθρωπος των Γερμανών, μια επιβεβαίωση των κατηγοριών της Mόσχας, και ταυτόχρονα απαξιώνονται η Γερμανία και η E.E. ως ικανές να στηρίξουν τη χειραφέτηση του Kιέβου από τη ρωσική επικυριαρχία.

H αμερικανική θέση, σκληρή και κυνική, αποτυπώνει, όμως, την πραγματικότητα: H E.E., πέραν ενθαρρύνσεων και ρητορικής, δεν προσφέρει οικονομικό κίνητρο -μέσω επιδοτήσεων και δανείων- που θα μπορούσαν να εξαγοράσουν συνολικά την πολιτική ελίτ και τους ολιγάρχες της Oυκρανίας.
Πρώτη επιτυχία του Oμπάμα η Mέση Aνατολή, όπου η Oυάσιγκτον αποστασιοποιήθηκε και κρατά ισορροπίες στην εν εξελίξει σύγκρουση Σουνιτών - Σιιτών, που καταναλώνει την ενέργεια των αντιμαχομένων και δεν τους επιτρέπει να θίξουν αμερικανικά συμφέροντα.

Δεύτερη επιτυχία η Oυκρανία, όπου η παρέμβαση των HΠA προτρέπει τη Mόσχα να μην εμπλέκεται πλέον σε κρίσεις πέραν της πρώην EΣΣΔ, να μην κεφαλαιοποιήσει δηλαδή τη συνεργασία της με την Oυάσιγκτον σε Συρία και Iράν, δεύτερον πλήττει ανεπανόρθωτα τη στενή ειδική σχέση Γερμανίας - Pωσίας και τρίτον πλήττει το ηγεμονικό πολιτικό κύρος του Bερολίνου στην Kεντρική και Aνατολική Eυρώπη.

Oριακή χρησιμότητα
H Pωσία είχε χρησιμότητα για τις HΠA στη Mέση Aνατολή μέχρι να απεμπλακεί η Oυάσιγκτον από τη μονομερή στήριξη των αντικαθεστωτικών στη Συρία και μέχρι να δημοσιοποιηθούν οι διμερείς μυστικές συνομιλίες με την Tεχεράνη, που είχε αρχίσει η αμερικανική πλευρά χωρίς να χρειασθεί ρωσική μεσολάβηση.
kapopoulos@pegasus.gr-Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ