Του ΜΑΡΙΟΥ ΕΥΡΥΒΙΑΔΗ
Διακηρυκτικά πάμε καλά. Ο πρόεδρος Αναστασιάδης διακηρύττει σε κάθε ευκαιρία ότι δεν πρόκειται να εμπλακεί σε διαπραγματεύσεις με την άλλη πλευρά παρά μόνο εάν συμφωνηθούν αρχές ουσίας που θα συνάδουν με το διεθνές δίκαιο, δε θα καταπατούν τον ευρωπαϊκό νομικό πολιτισμό και το κεκτημένο της Ε.Ε, και πως δε θα καταλύουν την Κυπριακή Δημοκρατία.
Ως προς το τελευταίο αυτό προκύπτει από δήλωση του για την «μετεξέλιξη» της Κυπριακής Δημοκρατίας κι όχι την κατάλυση της. Η θέση αυτή είναι ριζικά διαφορετική από αυτή που υιοθέτησε ο κ. Αναστασιάδη και το κόμμα του το 2004 όταν μέσω του εγγλέζικης έμπνευσης ευφυολογήματος της “παρθενογένεσης”, η Κυπριακή Δημοκρατία θα καταλύετο. Η θέση αυτή του Αναστασιάδη προκύπτει επίσης και από τη μετά το 2004 τοποθέτηση του ότι σέβεται την ετυμηγορία του 2004 που ήταν ξεκάθαρα αντίθετη με το κρατοκτόνο Σχέδιο Ανάν. Προκύπτει επίσης και από τον όρκο του στις πρόσφατες εκλογές. Ορκίστηκε να υπερασπιστεί το Σύνταγμα και την ανεξαρτησία του κράτους. Μαζί με τις διακηρυκτικές δηλώσεις του πολιτικού αλλά και του Προέδρου Αναστασιάδη, έχουμε και αυτές του πολιτικού και δις Υπουργού Εξωτερικών, Ιωάννη Κασουλίδη. Και ο κ. Κασουλίδης υπήρξε θιασώτης του Σχεδίου Ανάν. Προφανώς και αυτός συνειδητοποίησε ότι η κατάλυση δεν είναι λύση.
Περιορίζομαι στους παραπάνω δυο αξιωματούχους διότι ουσιαστικά αλλά και συμβολικά εκπροσωπούν την Κυπριακή Δημοκρατία. Την εκπροσωπούν αλλά και τη δεσμεύουν έναντι του λαού αλλά και έναντι κρατών, διεθνών θεσμών και φορέων. Υπογραμμίζω ότι είναι ο κ. Κασσουλίδης, μετά τις εκλογές και πριν τοποθετηθεί από τον Πρόεδρο ως Υπουργός Εξωτερικών, που πρωτοτοποθετήθηκε διακηρυκτικά ως προς τη στρατηγική που ακολουθείται σήμερα. Ότι δηλαδή, ο,τι και να λεν οι ξένοι και η Τουρκία και μαζί τους ο περιβόητος Αυστραλός Ντάουνερ ως εκπρόσωπος του ΟΗΕ, η δική μας πλευρά δεν πρόκειται να παρασυρθεί και να προχωρήσει σε κατ’ επίφαση συνομιλίες, συνομιλίες του «χαβαλέ» όπως τις έχω στο παρελθόν χαρακτηρίσει ,ώστε να ικανοποιείται η «διαδικασία» (process) και να προκύπτουν εξ αυτής πιέσεις για «κωλυσιεργία» στη δική μας πλευρά. Επιπλέον, ότι ο κ. Κασουλίδης είχε από τότε υπογραμμίσει ότι κανείς, ξένοι και Τούρκοι δηλαδή, δεν πρέπει να «αυτοπαραμυθιάζεται” ότι η οικονομική κρίση θα χρησιμοποιηθεί ως «δαμόκλειος σπάθη» για το κλείσιμο του κυπριακού.
Η διατύπωση του κ. Κασουλίδη υπήρξε απόλυτη και στα δύο αυτά ζητήματα. Μάλιστα πριν μόλις λίγες μέρες επανατοποθετήθηκε και επί των δύο με τον ίδιο τρόπο.
Οι θέσεις Αναστασιάδη- Κασουλίδη, μέχρι τώρα διακηρυκτικές, πρέπει να μετουσιωθούν σε πράξεις. Είναι όπως λέγεται αναγκαίες αλλά όχι αρκετές για να θωρακίσουν την Κυπριακή Δημοκρατία έναντι στο τσουνάμι πιέσεων που οσονούπω έρχεται.
Για να ενισχυθεί η διαπραγματευτική θέση της Κύπρου έναντι της βουλιμίας της Άγκυρας και των πατρόνων της, χρειάζεται και απαιτείται να ξεκαθαριστούν και δύο ακόμη κατά την άποψη μου κρίσιμες διαστάσεις, που παραμένουν νεφελώδεις, που θολώνουν τα νερά, που ενισχύουν τη διαπραγματευτική θέση των εχθρών και των ανταγωνιστών μας και που αδυνατίζουν τις δικές μας θέσεις και επιλογές.
Αναφέρομαι στο θέμα της ασφάλειας και τη θέση και πολιτική της Αθήνας επί του θέματος. Τα δύο είναι άρρηκτα συνδεδεμένα. Αλλά δυστυχώς όχι μόνο δεν εμφανίζονται πουθενά ως καταλυτικοί παράγοντες για μελλοντικές εξελίξεις αλλά αντίθετα φαίνεται να θεωρούνται ως ήσσονος σημασίας ζητήματα.
Επικρατεί, για να μην πω κυριαρχεί, η εντύπωση και θέση, τουλάχιστον από πλευράς του λεγόμενου «διεθνούς παράγοντα», της «διεθνούς κοινότητας» της International Community ή αλλιώς INTCOM, ότι το ζήτημα της «ασφάλειας» έχει ήδη διευθετηθεί, είναι δηλαδή «λυμένο». Βάζονται λόγια στο στόμα του ασπόνδυλου Γ.Γ. του Ο.Η.Ε., μας πληροφορεί ο Ντάουνερ, σε μια κατ’ άλλα απαισιόδοξη έκθεση του (Assessment report at the Secretery-General in the status of negotiations in Cyprus, 12 March 2012, S/2012/149) ότι ενώ υπάρχει χάσμα απόψεων στα βασικά θέματα (cοre issues) υπάρχει σύγκλιση στο ζήτημα της εσωτερικής και εξωτερικής ασφάλειας και αναφέρεται σε «διεθνείς συνθήκες που θα δεσμεύουν την ενωμένη Κύπρο» (international treaties that would be binding on a united Cyprus).
Στις διακηρυκτικές θέσεις της κυβέρνησης Αναστασιάδη δεν έχω εντοπίσει έστω και μία ξεκάθαρη τοποθέτηση στο ζήτημα της ασφάλειας, παρά μόνο αόριστες αναφορές. Αυτό σε αντίθεση με την κυβέρνηση Χριστόφια που έστω και διακηρυκτικά έχει, μαζί με ελληνικές κυβερνήσεις, τοποθετηθεί αρνητικά στη συνέχιση/διεύρυνση των αναχρονιστικών συνθηκών εγγύησης και συμμαχίας του 1960. Μάλιστα επί υπουργίας της κυρίας Ντόρας Μπακογιάννη (κυβέρνηση Καραμανλή) ξεκαθαρίστηκε στον Ντάουνερ ότι οι συνθήκες αυτές είναι αναχρονιστικές και ότι δε νοούνται στον 21ο αιώνα και ειδικά με την Κύπρο στην Ε.Ε. Αυτό θορύβησε και δημιούργησε μεγάλη ταραχή στον Ντάουνερ διότι και αυτός και η INTCOM θεωρούν ένα μελλοντικό εγγυητικό ρόλο την Ελλάδα ως… δεδομένο. Στο συγκεκριμένο αυτό ζήτημα μπορεί να οικοδομηθεί μια ολόκληρωμένη στρατηγική απεγκλωβισμού της Κύπρου από τις δουλείες του παρελθόντος.
Δυστυχώς ούτε η κυβέρνηση Αναστασιάδη αλλά ούτε και η κυβέρνηση Σαμαρά έχουν μέχρι σήμερα τοποθετηθεί δημόσια για το ζήτημα αυτό. Πιθανό να κρατούν το θέμα ως «άσσο στο μανίκι» και να το προβάλλουν την τελευταία στιγμή, θέτοντας ως όρο απαράβατο της συναίνεσή τους σε μια λύση που δε θα επιβάλλει διεθνείς δουλείες, ξένους στρατούς και εγγυητές πάνω στην Κύπρο.
Εάν όντως κρατείται ως «άσσος στο μανίκι» έχει καλώς. Ίσως έτσι προκύψει κατά το ελάχιστο μια λύση χωρίς ξένους μπάστακες, χωρίς ξένους στρατούς, χωρίς… κυπριακό. Εάν όχι, η διαπραγματευτική στρατηγική Αναστασιάδη- Κασουλίδη θα καταρρεύσει νομοτελειακά. Και εάν η κυβέρνηση Αναστασιάδη παρασυρθεί από τους καλοθελητές της INTCOM, θα προκύψει λύση με ξένους μπάστακες, με ξένους στρατούς και με ….κυπριακό. Ό,τι χειρότερο.
Διακηρυκτικά πάμε καλά. Ο πρόεδρος Αναστασιάδης διακηρύττει σε κάθε ευκαιρία ότι δεν πρόκειται να εμπλακεί σε διαπραγματεύσεις με την άλλη πλευρά παρά μόνο εάν συμφωνηθούν αρχές ουσίας που θα συνάδουν με το διεθνές δίκαιο, δε θα καταπατούν τον ευρωπαϊκό νομικό πολιτισμό και το κεκτημένο της Ε.Ε, και πως δε θα καταλύουν την Κυπριακή Δημοκρατία.
Ως προς το τελευταίο αυτό προκύπτει από δήλωση του για την «μετεξέλιξη» της Κυπριακής Δημοκρατίας κι όχι την κατάλυση της. Η θέση αυτή είναι ριζικά διαφορετική από αυτή που υιοθέτησε ο κ. Αναστασιάδη και το κόμμα του το 2004 όταν μέσω του εγγλέζικης έμπνευσης ευφυολογήματος της “παρθενογένεσης”, η Κυπριακή Δημοκρατία θα καταλύετο. Η θέση αυτή του Αναστασιάδη προκύπτει επίσης και από τη μετά το 2004 τοποθέτηση του ότι σέβεται την ετυμηγορία του 2004 που ήταν ξεκάθαρα αντίθετη με το κρατοκτόνο Σχέδιο Ανάν. Προκύπτει επίσης και από τον όρκο του στις πρόσφατες εκλογές. Ορκίστηκε να υπερασπιστεί το Σύνταγμα και την ανεξαρτησία του κράτους. Μαζί με τις διακηρυκτικές δηλώσεις του πολιτικού αλλά και του Προέδρου Αναστασιάδη, έχουμε και αυτές του πολιτικού και δις Υπουργού Εξωτερικών, Ιωάννη Κασουλίδη. Και ο κ. Κασουλίδης υπήρξε θιασώτης του Σχεδίου Ανάν. Προφανώς και αυτός συνειδητοποίησε ότι η κατάλυση δεν είναι λύση.
Περιορίζομαι στους παραπάνω δυο αξιωματούχους διότι ουσιαστικά αλλά και συμβολικά εκπροσωπούν την Κυπριακή Δημοκρατία. Την εκπροσωπούν αλλά και τη δεσμεύουν έναντι του λαού αλλά και έναντι κρατών, διεθνών θεσμών και φορέων. Υπογραμμίζω ότι είναι ο κ. Κασσουλίδης, μετά τις εκλογές και πριν τοποθετηθεί από τον Πρόεδρο ως Υπουργός Εξωτερικών, που πρωτοτοποθετήθηκε διακηρυκτικά ως προς τη στρατηγική που ακολουθείται σήμερα. Ότι δηλαδή, ο,τι και να λεν οι ξένοι και η Τουρκία και μαζί τους ο περιβόητος Αυστραλός Ντάουνερ ως εκπρόσωπος του ΟΗΕ, η δική μας πλευρά δεν πρόκειται να παρασυρθεί και να προχωρήσει σε κατ’ επίφαση συνομιλίες, συνομιλίες του «χαβαλέ» όπως τις έχω στο παρελθόν χαρακτηρίσει ,ώστε να ικανοποιείται η «διαδικασία» (process) και να προκύπτουν εξ αυτής πιέσεις για «κωλυσιεργία» στη δική μας πλευρά. Επιπλέον, ότι ο κ. Κασουλίδης είχε από τότε υπογραμμίσει ότι κανείς, ξένοι και Τούρκοι δηλαδή, δεν πρέπει να «αυτοπαραμυθιάζεται” ότι η οικονομική κρίση θα χρησιμοποιηθεί ως «δαμόκλειος σπάθη» για το κλείσιμο του κυπριακού.
Η διατύπωση του κ. Κασουλίδη υπήρξε απόλυτη και στα δύο αυτά ζητήματα. Μάλιστα πριν μόλις λίγες μέρες επανατοποθετήθηκε και επί των δύο με τον ίδιο τρόπο.
Οι θέσεις Αναστασιάδη- Κασουλίδη, μέχρι τώρα διακηρυκτικές, πρέπει να μετουσιωθούν σε πράξεις. Είναι όπως λέγεται αναγκαίες αλλά όχι αρκετές για να θωρακίσουν την Κυπριακή Δημοκρατία έναντι στο τσουνάμι πιέσεων που οσονούπω έρχεται.
Για να ενισχυθεί η διαπραγματευτική θέση της Κύπρου έναντι της βουλιμίας της Άγκυρας και των πατρόνων της, χρειάζεται και απαιτείται να ξεκαθαριστούν και δύο ακόμη κατά την άποψη μου κρίσιμες διαστάσεις, που παραμένουν νεφελώδεις, που θολώνουν τα νερά, που ενισχύουν τη διαπραγματευτική θέση των εχθρών και των ανταγωνιστών μας και που αδυνατίζουν τις δικές μας θέσεις και επιλογές.
Αναφέρομαι στο θέμα της ασφάλειας και τη θέση και πολιτική της Αθήνας επί του θέματος. Τα δύο είναι άρρηκτα συνδεδεμένα. Αλλά δυστυχώς όχι μόνο δεν εμφανίζονται πουθενά ως καταλυτικοί παράγοντες για μελλοντικές εξελίξεις αλλά αντίθετα φαίνεται να θεωρούνται ως ήσσονος σημασίας ζητήματα.
Επικρατεί, για να μην πω κυριαρχεί, η εντύπωση και θέση, τουλάχιστον από πλευράς του λεγόμενου «διεθνούς παράγοντα», της «διεθνούς κοινότητας» της International Community ή αλλιώς INTCOM, ότι το ζήτημα της «ασφάλειας» έχει ήδη διευθετηθεί, είναι δηλαδή «λυμένο». Βάζονται λόγια στο στόμα του ασπόνδυλου Γ.Γ. του Ο.Η.Ε., μας πληροφορεί ο Ντάουνερ, σε μια κατ’ άλλα απαισιόδοξη έκθεση του (Assessment report at the Secretery-General in the status of negotiations in Cyprus, 12 March 2012, S/2012/149) ότι ενώ υπάρχει χάσμα απόψεων στα βασικά θέματα (cοre issues) υπάρχει σύγκλιση στο ζήτημα της εσωτερικής και εξωτερικής ασφάλειας και αναφέρεται σε «διεθνείς συνθήκες που θα δεσμεύουν την ενωμένη Κύπρο» (international treaties that would be binding on a united Cyprus).
Στις διακηρυκτικές θέσεις της κυβέρνησης Αναστασιάδη δεν έχω εντοπίσει έστω και μία ξεκάθαρη τοποθέτηση στο ζήτημα της ασφάλειας, παρά μόνο αόριστες αναφορές. Αυτό σε αντίθεση με την κυβέρνηση Χριστόφια που έστω και διακηρυκτικά έχει, μαζί με ελληνικές κυβερνήσεις, τοποθετηθεί αρνητικά στη συνέχιση/διεύρυνση των αναχρονιστικών συνθηκών εγγύησης και συμμαχίας του 1960. Μάλιστα επί υπουργίας της κυρίας Ντόρας Μπακογιάννη (κυβέρνηση Καραμανλή) ξεκαθαρίστηκε στον Ντάουνερ ότι οι συνθήκες αυτές είναι αναχρονιστικές και ότι δε νοούνται στον 21ο αιώνα και ειδικά με την Κύπρο στην Ε.Ε. Αυτό θορύβησε και δημιούργησε μεγάλη ταραχή στον Ντάουνερ διότι και αυτός και η INTCOM θεωρούν ένα μελλοντικό εγγυητικό ρόλο την Ελλάδα ως… δεδομένο. Στο συγκεκριμένο αυτό ζήτημα μπορεί να οικοδομηθεί μια ολόκληρωμένη στρατηγική απεγκλωβισμού της Κύπρου από τις δουλείες του παρελθόντος.
Δυστυχώς ούτε η κυβέρνηση Αναστασιάδη αλλά ούτε και η κυβέρνηση Σαμαρά έχουν μέχρι σήμερα τοποθετηθεί δημόσια για το ζήτημα αυτό. Πιθανό να κρατούν το θέμα ως «άσσο στο μανίκι» και να το προβάλλουν την τελευταία στιγμή, θέτοντας ως όρο απαράβατο της συναίνεσή τους σε μια λύση που δε θα επιβάλλει διεθνείς δουλείες, ξένους στρατούς και εγγυητές πάνω στην Κύπρο.
Εάν όντως κρατείται ως «άσσος στο μανίκι» έχει καλώς. Ίσως έτσι προκύψει κατά το ελάχιστο μια λύση χωρίς ξένους μπάστακες, χωρίς ξένους στρατούς, χωρίς… κυπριακό. Εάν όχι, η διαπραγματευτική στρατηγική Αναστασιάδη- Κασουλίδη θα καταρρεύσει νομοτελειακά. Και εάν η κυβέρνηση Αναστασιάδη παρασυρθεί από τους καλοθελητές της INTCOM, θα προκύψει λύση με ξένους μπάστακες, με ξένους στρατούς και με ….κυπριακό. Ό,τι χειρότερο.
