Γιατί η Αγκελα Μέρκελ και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε
άργησαν τόσο να επισκεφθούν την Ελλάδα της κρίσης; Έκαναν το ίδιο λάθος
με τον Σίλερ και τον Γκαίτε, υποστηρίζει ο Ελληνας δημοσιογράφος Αλέξανδρος Στεφανίδης, που ζει και εργάζεται στη Γερμανία.
«Δεν υπάρχει τίποτε που να μπορεί να αναχαιτίσει κάθε καλοκαίρι
τα αναρίθμητα γερμανικά στίφη που κατακλύζουν τις χώρες της νότιας
Ευρώπης. Ο πόθος για τη Μεσόγειο», σημειώνει η Süddeutsche Zeitung του Μονάχου σε πρόσφατο αφιέρωμά της, «ήταν
ανέκαθεν ένα μίγμα φιλοτάξιδης διάθεσης, θαυμασμού και φθόνου για έναν
πιο χαλαρό τρόπο ζωής. Η γερμανική νοσταλγία για το Νότο στηρίζεται σε
πραγματικά δεδομένα αλλά και φανταστικές παραδοχές».
H Süddeutsche Zeitung προσπαθεί να εξηγήσει τις ιδιαιτερότητες της
αγάπης για τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία και φυσικά την Ελλάδα. Το
κείμενο για την Ελλάδα με τίτλο «Ο άγνωστος φίλος» υπογράφει ο ελληνικής
καταγωγής δημοσιογράφος της εφημερίδας Αλέξανδρος Στεφανίδης, γόνος οικογένειας που διατηρούσε επί δεκαετίες εστιατόριο στην Καρλσρούη.
Αφθαστο πολιτιστικό πρότυπο
Οπως τονίζει η ελληνόφωνη υπηρεσία της Deutsche Welle, με λίγες
πινελιές ο Στεφανίδης περιγράφει τα προβλήματα, τις προβολές, τις
αυταπάτες και τις παρερμηνείες που διαποτίζουν την ελληνογερμανική
φιλία, αυτή που σήμερα τόσο δοκιμάζεται.Στη βάση τους βρίσκεται η ανακάλυψη της αρχαίας Ελλάδας ως άφθαστου
πολιτιστικού προτύπου από τη γερμανική επιστήμη στα τέλη του 18ου
αιώνα. Διαβάζουμε: «Η νεοελληνική ταυτότητα στηρίζεται σε μεγάλο
βαθμό στις εξιδανικεύσεις μεγάλων ουμανιστών, όπως ο Σίλερ και ο Γκαίτε.
Ένα διπλό παράδοξο. Ο πρώτος βαυκαλιζόταν ότι είχε γεννηθεί στην
ιδανική Αρκαδία, στην πραγματικότητα η γενέτειρά του δεν ήταν άλλη από
το μικρό Μάρμπαχ στις όχθες του Νέκαρ. Ο δεύτερος έβαζε στο έργο του την
Ιφιγένεια να αναζητά με την ψυχή τη χώρα των Ελλήνων, ο ίδιος ωστόσο
δεν είχε φθάσει παρά μόνο μέχρι την Ιταλία. Και παρ' όλα αυτά για πάρα
πολύν καιρό η καλλιεργημένη αστική τάξη της Γερμανίας μιλούσε για την
Ελλάδα σαν να ήταν η πολιτιστική της πατρίδα.»
Ο ορισμός της Ελλάδας από μακριά
Για τον Στεφανίδη η εξιδανίκευση της αρχαίας Ελλάδας δεν ενίσχυσε
μόνο την πολιτιστική αυτοπεποίθηση των Γερμανών αλλά εμφυτεύθηκε και
στις ψυχές των Νεοελλήνων. Γράφει: «Οι Έλληνες ένιωθαν πάντα όμορφα
στο ρόλο των ένδοξων απογόνων που τους είχαν αναθέσει οι Γερμανοί, αλλά
εν μέρει και οι Βρετανοί και οι Γάλλοι. Και σε ποιόν δεν θα άρεσε να τον
εγκωμιάζουν σαν χορηγό μοναδικών πολιτιστικών επιτευγμάτων; Τα ελληνικά
σχολικά βιβλία εξιδανικεύουν μέχρι σήμερα την πραγματικότητα. Γιατί η
δημοκρατία δεν έχει στην Ελλάδα ιστορία 2.500 χιλιάδων χρόνων. Η
εμπειρία της Ελλάδας με τη δική της εφεύρεση δεν ξεπερνάει μια
τεσσαρακονταετία.»
Αναρωτιέται κανείς αν η αναδρομή στο παρελθόν και τις χίμαιρες που
ευδοκιμούν εδώ και δυο αιώνες στη φαντασία Γερμανών και Ελλήνων
προσδιορίζουν και το σήμερα. Ας κλείσουμε με την κατακλείδα του
Αλέξανδρου Στεφανίδη: «Η καγκελάριος Μέρκελ βρέθηκε στην Ελλάδα από
τότε που ξέσπασε η κρίση πριν από τέσσερα χρόνια μια και μοναδική φορά,
για μισή μέρα. Από το 2009 μέχρι σήμερα ο υπ. Οικονομικών Σόιμπλε πέταξε
στην Αθήνα ένα πρωί πριν μερικές μέρες και το ίδιο βράδυ γύρισε στο
Βερολίνο. Είναι δυνατόν να μάθει κανείς έτσι στο άψε σβήσε πραγματικά τι
κάνει ένας φίλος; Οι Έλληνες το αμφισβητούν. Και οι δυο, Μέρκελ και
Σόιμπλε, επαναλαμβάνουν το λάθος του Σίλερ και του Γκαίτε. Δίνουν τον
ορισμό της Ελλάδας από μακριά, επί τη βάσει χοντρών φυλλάδων.»,
