Αυτό έχει στρέψει τον «αγγλοσαξονικό» κόσμο κατά του,
στην προκειμένη περίπτωση, ηπειρωτικού μπλοκ υπό την ηγεσία του
Βερολίνου, με έναν πολύ ατυχή τρόπο. Όπως επισημάναμε πριν από λίγες
ημέρες, ακόμη και πριν το κάνει «επίσημο» ο Hollande, αυτό το
περιστατικό ρίχνει πλέον ένα σκοτεινό σύννεφο πάνω από τις εν εξελίξει
διαπραγματεύσεις ΕΕ-ΗΠΑ περί ελευθέρου εμπορίου.
Αλλά πέρα από τα εντυπωσιακά πρωτοσέλιδα τί, ακριβώς, βρίσκεται πίσω από την βαθύτατη ανησυχία της Γερμανίας για το όλο επεισόδιο; Λοιπόν, αυτό είναι μια συναρπαστική μελέτη των εθνικών ευαισθησιών και παρεμπιπτόντως, ένα παράδειγμα του πόσο δύσκολο είναι να προχωρήσουμε προς ένα κοινό σύστημα δικαιοσύνης στην Ευρώπη.
Η Γερμανία υποφέρει από μια μακροχρόνια μνήμη του «Κράτους του Μεγάλου Αδελφού» σε δύο από τις πιο ειδεχθείς μορφές του: υπό τους Ναζί και κατά την περίοδο της πρώην Ανατολικής Γερμανίας (GDR). Κάθε υπαινιγμός σε μαζική συλλογή δεδομένων ή υποκλοπή προκαλεί πάντα μια αρνητική αντίδραση στη Γερμανία.
Η συστηματική συλλογή δεδομένων από το κράτος, όπως έγινε από τους Ναζί στη δεκαετία του 1930-1940, δε χρησιμοποιήθηκε μόνο για την αναγνώριση και τη συστηματική εξόντωση ομάδων, όπως οι Εβραίοι και οι τσιγγάνοι, αλλά και για να κρατήσουν τους άλλους υπό έλεγχο με τη διείσδυση σε κάθε πτυχή της ζωής τους.
Και η εποπτεία και η συλλογή στοιχείων ήταν ακόμη πιο παρεμβατική στη GDR. Μέχρι να έρθει η στιγμή που έπεσε το Τείχος του Βερολίνου, η Στάζι είχε σχεδόν 91.000 υπαλλήλους πλήρους απασχόλησης, συν ένα τεράστιο δίκτυο πληροφοριοδοτών που παρείχαν πληροφορίες σχετικά με τους φίλους, τους συναδέλφους και τις οικογένειές τους.
Η ιδέα, λοιπόν, ότι η κυβέρνηση Obama συσσωρεύει
σωρεία προσωπικών δεδομένων αδιακρίτως, κάνει τους Γερμανούς εξαιρετικά
νευρικούς (Και αυτοί οι φόβοι δεν πρόκειται να κατευναστούν από τα
σχόλια του Wolfgang Schmidt, ενός πρώην αφεντικού της Στάζι, που είπε
ότι το μέγεθος της δήθεν εποπτείας των ΗΠΑ θα ήταν «ένα όνειρο που έγινε
πραγματικότητα» για τη Στάζι).
Συμπτωματικά, η Γερμανία δεν έχει εφαρμόσει ακόμη την οδηγία της ΕΕ για τη διατήρηση δεδομένων, λόγω ανησυχιών για την προστασία της ιδιωτικής ζωής και για την αυθαίρετη συλλογή δεδομένων (ενεπλάκη επίσης και μια συνταγματική συζήτηση, παρά το γεγονός ότι το ένα μέρος της οδηγίας έπρεπε να εφαρμοστεί το 2007 και το άλλο το 2009). Αυτό έχει οδηγήσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο να σύρει τη Γερμανία στα δικαστήρια.
Οι Γερμανοί είναι επιφυλακτικοί, συγκροτούν συνασπισμούς και είναι ήρεμοι στις διεθνείς σχέσεις (μερικοί θα ισχυριζόταν πως είναι πολύ ήρεμοι), αλλά δεδομένης της πρόσφατης ιστορίας της χώρας, αυτός είναι ένας τομέας τον οποίο οι παγκόσμιοι εταίροι θα πρέπει να παρακάμψουν προσεκτικά, αν θέλουν να κρατήσουν το Βερολίνο χαρούμενο.
