Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ
Πριν από δύο χρόνια, στις 15.3.2011, ξεσπούσαν οι μαζικές
διαδηλώσεις κατά του καθεστώτος Ασαντ στη Συρία. Δύο χρόνια μετά, ουδείς
μπορεί να προβλέψει την αντοχή του πολιορκημένου μπααθικού καθεστώτος
αλλά και την επόμενη μέρα στη Δαμασκό.Το καθεστώς Ασαντ έχει
ερείσματα τους Μουσουλμάνους Αλαουίτες, τους Δρούζους, τους Χριστιανούς
των διαφόρων δογμάτων και τους Κούρδους, που γνωρίζουν ότι οι
Μουσουλμάνοι Σουνίτες δεν τους επιφυλάσσουν απλά και μόνο την έκπτωση
από την εξουσία αλλά μια θρησκευτική - κοινοτική εθνοκάθαρση χωρίς
προηγούμενο. Σε ό,τι αφορά τη διεθνή στήριξη, η Ρωσία είναι πλέον πιο
χλιαρή και επιφυλακτική και το Ιράν σταθερό στην προσπάθεια να σώσει το
μόνο σύμμαχο καθεστώς στη Μέση Ανατολή.Μέρα με τη μέρα που περνά η αντικαθεστωτική εξέγερση, ετερόκλητη και πολυκέφαλη, ξεφεύγει από τον έλεγχο των ΗΠΑ, της Γαλλίας και της Τουρκίας, για να καταστεί κυρίως υπόθεση της Σαουδικής Αραβίας και των Εμιράτων.
Οταν ανατραπεί το καθεστώς στη Δαμασκό θα ξεσπάσει σύγκρουση στο Λίβανο και θα δημιουργηθεί δεύτερο ημιανεξάρτητο κουρδικό κράτος στη Βορειοανατολική Συρία, ενώ οι σουνίτες του Ιράκ θα παρακινηθούν να χειραφετηθούν από τους σιίτες που κυβερνούν τη Βαγδάτη και να προσεγγίσουν το σουνιτικό καθεστώς που θα έχει εν τω μεταξύ εγκαθιδρυθεί στη Δαμασκό.Αν το σουνιτικό καθεστώς στη Δαμασκό προβεί σε βιαιότητες και σφαγές κατά των Αλαουτών στην περιοχή του Χαλεπιού, τότε είναι βέβαιο ότι θα προκληθεί εξέγερση των δέκα και πλέον εκατομμυρίων Τούρκων Αλεβήδων ανεξάρτητα από την εμπλοκή ή όχι της κυβέρνησης Ερντογάν στην καθεστωτική αλλαγή στη Δαμασκό.
Αν το καθεστώς Ασαντ κρατήσει για μερικούς ακόμη μήνες, τότε η τύχη του και σε μεγάλο βαθμό η επόμενη μέρα θα εξαρτηθούν από τις εσωτερικές εξελίξεις στην Αίγυπτο και στην Τυνησία: Αν καταρρεύσει δηλαδή ως όραμα εναλλακτικής λύσης για τον αραβομουσουλμανικό κόσμο ένα μετριοπαθές πολιτικό Ισλάμ.Ποιος φοβάται πριν και πάνω από όλους ένα μετριοπαθές σουνιτικό καθεστώς στη Συρία;
Η απάντηση είναι σαφής, η Σαουδική Αραβία και τα υπόλοιπα κράτη του Κόλπου, για τα οποία η συνύπαρξη δημοκρατικού πολιτικού πλαισίου με τις αξίες του πολιτικού Ισλάμ αποτελεί πρόκληση πρώτου μεγέθους για ανάλογες εξελίξεις στην Αραβική Χερσόνησο.
Η Συρία υπήρξε η γενέτειρα του Αραβικού Κοσμικού εθνικισμού στα τέλη του 19ου αιώνα και στη συνέχεια η καρδιά του Αραβικού Βασιλείου, που υποσχέθηκε ο Λόρενς της Αραβίας στον σερίφη Χοτσεΐν της Μέκκας. Σήμερα παραμένει το βασικό διακύβευμα για τις ισορροπίες της περιοχής, καθώς η οποιαδήποτε νέα τάξη πραγμάτων στη Δαμασκό κινδυνεύει να είναι το τέλος μιας εξέγερσης που ξεκίνησε από την Τυνησία με το αίτημα του εκδημοκρατισμού για να καταλήξει δύο χρόνια αργότερα ως θρησκευτική-κοινοτική εμφύλια σύγκρουση, που απλά αντικαθιστά τον έναν αυταρχισμό με έναν άλλο.
Τα μηνύματα φθάνουν από παντού, από την Τύνιδα μέχρι το Κάιρο και το Πορτ Σάιντ, ότι η Αραβική Ανοιξη εκφυλίζεται επικίνδυνα προς έναν Αραβικό Χειμώνα.Αν στην περίπτωση της Αιγύπτου το ερώτημα ήταν αν η Μουσουλμανική Αδελφότητα μπορεί να μεταλλαχθεί στο μετριοπαθές πολιτικό Ισλάμ των ΑΚΡ - Ερντογάν στην Τουρκία, για τη Συρία το ερώτημα είναι αν οι αντικαθεστωτικοί σουνίτες θα μπορέσουν να χειραφετηθούν από τους χρηματοδότες τους στην Αραβική Χερσόνησο. Τα μέχρι τώρα δείγματα γραφής των αντικαθεστωτικών κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικά είναι.
Περιφερειακό ντόμινο
Οταν ανατραπεί το καθεστώς στη Δαμασκό θα ξεσπάσει σύγκρουση στο Λίβανο και θα δημιουργηθεί δεύτερο ημιανεξάρτητο κουρδικό κράτος στη Βορειοανατολική Συρία, ενώ οι σουνίτες του Ιράκ θα παρακινηθούν να χειραφετηθούν από τους σιίτες που κυβερνούν τη Βαγδάτη και να προσεγγίσουν το σουνιτικό καθεστώς που θα έχει εν τω μεταξύ εγκαθιδρυθεί στη Δαμασκό.
