Στις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας, λίγες μόλις ημέρες μετά την εκλογή του Νίκου Αναστασιάδη στην Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας και λίγες ώρες μετά το τέλος της συνεδρίασης του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας - Τουρκίας, η Άγκυρα έστειλε νέα μηνύματα συνεργασίας και συμφιλίωσης στη Λευκωσία. «Δεν επιθυμούμε ένταση στην Κύπρο. Θεωρούμε πολύ θετική εξέλιξη τη δημιουργία της νέας κυπριακής κυβέρνησης.
Ο κ. Αναστασιάδης μπορεί να πραγματοποιήσει θετικά βήματα. Παρακολουθούμε από κοντά τις εξελίξεις», υπήρξε το μήνυμα του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας, Αχμέτ Νταβούτογλου, προς τη νέα κυβέρνηση της Κύπρου. Προτείνοντας την ίδρυση ενός νέου κυπριακού κράτους, το οποίο θα βασίζεται στη στενή συνεργασία των δύο μεγάλων κοινοτήτων της νήσου και στη μελλοντική στενή συνεργασία της Κύπρου με την Τουρκία στο πεδίο της οικονομίας, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών επιχείρησε να εκπέμψει ένα θετικό μήνυμα για το μέλλον της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, η οποία, το τελευταίο διάστημα, αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα σε πάρα πολλά «μέτωπα».
Την τελευταία περίοδο, τη στιγμή που οι σχέσεις της Τουρκίας με τους ανατολικούς και νότιους γείτονές της χαρακτηρίζονται από μεγάλη ένταση και στρατιωτική κινητικότητα, οι σχέσεις της Άγκυρας με τη Δύση και κυρίως τις ΗΠΑ αντιμετωπίζουν νέες αναταράξεις. «Σε πολλά πεδία αντιμετωπίζουμε σαρωτικά προβλήματα. Η ενδεχόμενη ομαλοποίηση των σχέσεών μας με την Κύπρο και την Ελλάδα θα μας εξασφάλιζε ένα περιθώριο ανάσας», επισημαίνει χαρακτηριστικά στην «Κ» τουρκική πηγή, η οποία παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις στο επιτελείο του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών. Η ίδια πηγή προσθέτει: «Διαφωνίες σε διάφορα σημαντικά ζητήματα έρχονται να αφήσουν τη σκιά τους στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Στη νέα περίοδο, αν όχι ολόκληρη η αμερικανική κυβέρνηση, σίγουρα μια μερίδα της Ουάσινγκτον αισθάνεται την ανάγκη να ασκήσει έντονη κριτική στον Τούρκο πρωθυπουργό και στον στενό κύκλο των συνεργατών του. Αυτή είναι μια νέα, άκρως σημαντική εξέλιξη, την οποία θα πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη μας».
Οι ανησυχίες
Μετά τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Άγκυρα στις σχέσεις της με την Τεχεράνη, τη Βαγδάτη και τη Δαμασκό, μια σειρά σοβαρών ζητημάτων έρχονται να δημιουργήσουν πολλά ερωτηματικά για το μέλλον των αμερικανοτουρκικών σχέσεων. Στη νέα περίοδο, η σύσφιξη των σχέσεων της Άγκυρας με το αυτόνομο Κουρδιστάν του Βορείου Ιράκ και κυρίως η πρόσφατη ενεργειακή συμφωνία της Τουρκίας με τον Μασούτ Μπαρζανί έχουν θορυβήσει την Ουάσινγκτον.
Πριν από λίγες ημέρες, η Άγκυρα υπέγραψε με το αυτόνομο Κουρδιστάν μια πολύ σημαντική ενεργειακή συμφωνία, η οποία προβλέπει την εκμετάλλευση και τη μεταφορά στη Δύση του ιρακινού πετρελαίου (Βόρειο Ιράκ). Η Ουάσινγκτον πιστεύει ότι η συγκεκριμένη κίνηση της Άγκυρας έρχεται να δώσει διαστάσεις στο πολιτικό χάος, το οποίο επικρατεί το τελευταίο διάστημα στο Ιράκ.
«Το Ιράκ διαμελίζεται. Εμείς πρέπει να εξασφαλίσουμε σιίτες συμμάχους, οι οποίοι θα έχουν τη δυνατότητα να περιορίσουν την ακτίνα δράσης του Ιράν στο εσωτερικό του Ιράκ. Με τις τελευταίες κινήσεις της η Άγκυρα ρίχνει λάδι στη φωτιά και αποξενώνει τους σιίτες», φαίνεται πως είναι η άποψη η οποία επικρατεί στην αμερικανική πρωτεύουσα. Η Άγκυρα διαφωνεί με τη συγκεκριμένη άποψη και ταυτοχρόνως ασκεί μεγάλη πίεση στην Ουάσινγκτον για να εντατικοποιήσει τις προσπάθειές της για την ανατροπή του συριακού καθεστώτος. «Χάνουμε χρόνο και ενισχύονται οι ριζοσπάστες ισλαμιστές.
Οι ΗΠΑ πρέπει να εμπλακούν στον πόλεμο», φαίνεται πως είναι η επίσημη γραμμή της Άγκυρας, την οποία μεταβίβασε πριν από λίγες εβδομάδες στην Ουάσινγκτον ο στενός συνεργάτης του κ. Νταβούτογλου, Φεριντούν Σινιρλίογλου. Η Ουάσινγκτον αποκλείει το ενδεχόμενο στρατιωτικής εμπλοκής της στον εμφύλιο της Συρίας.
Το Ιράκ και η Συρία δεν είναι τα μοναδικά ζητήματα τα οποία δημιουργούν αναταράξεις στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Η κριτική που ασκεί ο Ερντογάν στη Δύση, στην Ε.Ε., καθώς και οι πρόσφατες αναφορές του περί συμμετοχής της Τουρκίας στο Σύμφωνο της Σανγκάης, έχουν αντιμετωπιστεί με έντονο προβληματισμό στην Ουάσινγκτον. Την ίδια στιγμή, η αδιάλλακτη στάση της Τουρκίας σε ό,τι αφορά την ομαλοποίηση των τουρκοϊσραηλινών σχέσεων έρχεται να δώσει διαστάσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Από την άλλη, στο εσωτερικό πολιτικό πεδίο, το αδιέξοδο στο Κουρδικό, η λαϊκιστική ρητορική και ο αυταρχισμός του τουρκικού κυβερνώντος κόμματος προκαλούν προβληματισμό στην αμερικανική πρωτεύουσα.
Σε μια περίοδο, λοιπόν, κατά την οποία οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις βρίσκονται αντιμέτωπες με σοβαρά εμπόδια και προβλήματα, η Άγκυρα στρέφει την προσοχή της στο Κυπριακό και τοποθετείται αισιόδοξα για το μέλλον των συνομιλιών, τουλάχιστον σε λεκτικό επίπεδο. Με αυτό τον τρόπο, η τουρκική κυβέρνηση επιχειρεί να εμφανιστεί ότι επιθυμεί να εξασφαλίσει πρόοδο σε ένα σημαντικό πεδίο της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, λίγους μόλις μήνες πριν από τις κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις του 2014.
