Μόλις επέστρεψα από ένα ταξίδι μου στο Λίβανο και την Ιορδανία, όπου και εξέτασα τις επιπτώσεις της κρίσης στη Συρία και παρακάτω σας παραθέτω μερικές από τις αρχικές μου παρατηρήσεις: Όπως ήταν αναμενόμενο η σύγκρουση εξακολουθεί να κυριαρχεί στο προσκήνιο και των δύο χωρών, αλλά παραδόξως και σε αντίθεση με όλα τα προηγούμενά μου ταξίδια κατά τη διάρκεια του 2012, η διάθεση έχει αλλάξει, με την Ιορδανία να φαίνεται πως είναι η πιο νευρική από τις δύο χώρες. Οι εντάσεις στο Λίβανο πραγματικά φαίνεται να έχουν υποχωρήσει από το τέλος του περασμένου έτους με τους ντόπιους παράγοντες να καταλαβαίνουν ολοένα και περισσότερο ότι η σύγκρουση θα συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα και να βρίσκονται σε ένα ψυχρό και πιο ήρεμο, δικό τους αδιέξοδο.
Ενώ και οι δύο πλευρές συνεχίζουν να στηρίζουν τους αντίστοιχους συμμάχους τους στη Συρία, η απειλή ενός αντιστοίχου ευρύτερου ξεσπάσματος μέσα στο ίδιο το Λίβανο (γεγονός που στα τέλη του 2012 φαινόταν επικείμενο) φαίνεται να έχει μειωθεί, τουλάχιστον προσωρινά, αφού οι διάφοροι παράγοντες εστιάζουν στη διατήρηση της εύθραυστης ειρήνης στη χώρα. Δεδομένου ότι η ισορροπία των δυνάμεων της Συρίας μπορεί πιθανώς να αλλάξει, καθώς και ότι ο Λίβανος αντιμετωπίζει τα δικά του νέα πολιτικά ζητήματα, κυρίως τις φετινές εκλογές, είναι πιθανό ότι ο εγχώριος ανταγωνισμός θα αναζωπυρωθεί, προκαλώντας ενδεχομένως νέες εντάσεις, αλλά, τουλάχιστον προς το παρόν, επικρατεί μια κάποια ηρεμία.
Η Ιορδανία, εν τω μεταξύ, φοβάται ολοένα και περισσότερο τα γεγονότα στη Συρία. Η απειλή της κινητοποίησης της Τζιχάντ και των αρνητικών πολιτικών αντιδράσεων στο Βασίλειο είναι μια πιεστική ανησυχία για τις αρχές, αρκετοί Ιορδανοί ήδη κατευθύνονται βόρεια και το κλείσιμο των συνόρων κάνει τη γεωγραφία της περιοχής να φαίνεται άβολη (σε αντίθεση με την περίοδο κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Ιράκ, όταν η απέραντη έρημος προσέφερε κάποια φυσική προστασία). Υπάρχουν επίσης αυξανόμενες ανησυχίες για το τί θα επακολουθήσει στη Συρία, είτε πρόκειται για τον κατακερματισμό / την πλήρη κατάρρευση του κράτους ή την άνοδο των Ισλαμιστών / της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην εξουσία, γεγονότα που και τα δύο θα μπορούσαν να απειλήσουν άμεσα τη σταθερότητα της Ιορδανίας. Προς το παρόν η Ιορδανία παραμένει πραγματικά θορυβημένη στη σκέψη της πτώσης του Άσσαντ, χωρίς την ύπαρξη μιας μετριοπαθούς ηγεσίας στη συριακή αντιπολίτευση, η οποία μπορεί να πραγματοποιήσει μια μετάβαση εξουσιών εξασφαλίζοντας τη συνέχεια των κρατικών θεσμών και η οποία δεν θα ενδυναμώσει τη Μουσουλμανική Αδελφότητα της ίδιας της Ιορδανίας, φαίνεται απίθανο ότι θα υιοθετήσει μια πιο δυναμική στάση στην υποστήριξη της αντιπολίτευσης ή ότι θα ανοίξει τα σύνορά της για να δώσει το παράδειγμα και να την ακολουθήσουν κι άλλοι. Όπως και στο Λίβανο, η γενική αίσθηση είναι ότι η Συρία εξακολουθεί να έχει μια μακρά και επίπονη πορεία μπροστά της και η Ιορδανία δε θέλει να αφήσει τον εαυτό της εκτεθειμενό.
Έχουν δημοσιευτεί πολλές ιστορίες στον Τύπο τον τελευταίο καιρό σχετικά με τους πρόσφυγες της Συρίας και ο αντίκτυπος είναι πραγματικά πολύ οξύς και στις δύο χώρες. Δεν είναι μόνο οι αριθμοί τους τεράστιοι, πάνω από 200.000 στο Λίβανο και 300.000 στην Ιορδανία, οι οποίοι αποτελούν μια τεράστια οικονομική επιβάρυνση στις δύο χώρες, αλλά οι πρόσφυγες επηρεάζουν, επίσης, απευθείας τον εσωτερικό πολιτικό ανταγωνισμό. Εκτός από τους φόβους στην Ιορδανία ότι οι πρόσφυγες θα λειτουργήσουν ως αγωγός για τη μαχητικότητα και την ανασφάλεια, πιθανότατα θα τροφοδοτήσουν την κινητοποίηση της ισλαμιστικής αντιπολίτευσης, το οικονομικό κόστος της φιλοξενίας του προσφυγικού πληθυσμού θα μπορούσε να επιδεινώσει τις οικονομικές εντάσεις που βρίσκονται στην καρδιά της τρέχουσας πολιτικής αναταραχής του Βασιλείου. Στο Λίβανο, εν τω μεταξύ, υπάρχουν ανησυχίες ότι ο μεγάλος αριθμός των κυρίως σουνιτών προσφύγων από τη Συρία θα έχει αντίκτυπο στην εύθραυστη ισορροπία της ασφαλείας της χώρας και μερικές ομάδες έχουν εκφράσει ανησυχίες σχετικά με τη δημογραφική επίπτωση των προσφύγων και ζήτησε το κλείσιμο των συνόρων. Η προβληματική ιστορία των μακροχρόνιων παλαιστινιακών στρατοπέδων έχει εμποδίσει επίσης τη σύσταση των τόσο αναγκαίων προσφυγικών καταυλισμών. Παρά τις ανησυχίες αυτές οι δύο χώρες επιδεικνύουν την πολύ καλή τους θέληση με το να κρατάνε ανοιχτά τα σύνορά τους (πέραν των Σύριων και των Παλαιστινίων οι οποίοι δεν μπορούν να εισέλθουν στην Ιορδανία, λόγω του ότι κάτι τέτοιο θα επηρεάσει την εύθραυστη δημογραφική ισορροπία της χώρας μεταξύ των Παλαιστινίων και Ανατολικο-Ιορδανών). Η καλή αυτή θέληση είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτη, δεδομένης της μέχρι τώρα έλλειψης παροχής επαρκούς υποστήριξης από τη διεθνή κοινότητα. Χρειάζονται επειγόντως πολύ περισσότερα χρήματα.
