Η επιτήδεια στάση ουδετερότητας της Τουρκίας στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου είναι γνωστή στους ιστορικούς της περιόδου.Οπως είναι γνωστό, σύμφωνα με έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και αμερικανικά έγγραφα που δημοσιεύτηκαν πριν από δύο δεκαετίες, η γείτων θησαύρισε με το εμπόριο πρώτων υλών με τις οποίες τροφοδοτούσε τον Αξονα και περνούσαν από τις σιδηροδρομικές γραμμές μέσω του κατεχόμενου Εβρου από τη χώρα μας με προορισμό το Βερολίνο γεμίζοντας τα ταμεία των τραπεζών της, την ίδια στιγμή που αυτές ξέπλεναν τα χρήματα των ναζί.
Ωστόσο, οι καιροί άλλαξαν, μετά σιωπή δεκαετιών τα στόματα άνοιξαν και η μεγαλύτερη τραγωδία της ανθρωπότητας, το Ολοκαύτωμα, άρχισε να συζητιέται σε διεθνείς οργανισμούς, να διδάσκεται στα σχολεία και να περνάει στη σφαίρα της πολιτικής επιζητώντας απόδοση ευθυνών στα ένοχα κράτη που με τον έναν ή άλλον τρόπο συνέβαλαν στο έγκλημα έξι εκατομμυρίων θυμάτων Εβραίων της Ευρώπης.Αναμφίβολα, η Τουρκία ήταν ένα από αυτά. Από το άγος εκείνο, επαναλαμβάνοντας τον εαυτόν της με την ίδια απαράλλαχτη επιτηδειότητα, προσπαθεί να απαλλαγεί σήμερα κατασκευάζοντας την ιστορία στα μέτρα της, όπως έκανε πρόσφατα με την παραγωγή της ταινίας «Τουρκικά διαβατήρια» αναφερόμενη σε δύο Τούρκους διπλωμάτες που βοήθησαν με έκδοση πλαστών διαβατηρίων μερικούς Εβραίους της Γαλλίας να διαφύγουν τον θάνατο. Θεάρεστη πράξη, αν τη δει κανείς μεμονωμένα. Για να την αξιολογήσει, όμως, πρέπει στη συνέχεια να δει τη μεγάλη εικόνα. Και η μεγάλη εικόνα τρομάζει και απογοητεύει. Οχι γιατί στους ανθρώπους εκείνους η ίδια η χώρα δεν επέτρεψε ποτέ την είσοδο στο έδαφός της με το πρόσχημα ότι είχαν χάσει την εθνικότητά τους, αλλά γιατί την ίδια στιγμή οι ανεπιθύμητοι Εβραίοι της Τουρκίας, μαζί με τους Ελληνες και τους Αρμένιους, εκτοπίστηκαν στα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας στο Ερζερούμ όπου και εξοντώθηκαν χάνοντας τις περιουσίες τους με το περίφημο Varlik Vergisi, τον κεφαλικό φόρο που τους επέβαλε το τουρκικό κράτος.
Ηταν λοιπόν αναμενόμενο να ξεσπάσει θύελλα από ειδήμονες της περιόδου, στους οποίους συγκαταλέγονται και Τούρκοι ιστορικοί που καταδικάζουν την απόπειρα της γείτονος να παραχαράξει την ιστορία προς όφελός της. Ο Διεθνής Οργανισμός για τη μελέτη και μνήμη του Ολοκαυτώματος, γνωστός διεθνώς από τα αρχικά του ως IHRA, παρήγγειλε εις βάθος μελέτη της σκοτεινής αυτής σελίδας του Ολοκαυτώματος και το αποτέλεσμα υπήρξε καταπέλτης εις βάρος της γείτονος. Καμία χώρα-μέλος του Οργανισμού, που διατηρεί στον προθάλαμο ισόβιας αναμονής την τουρκική υποψηφιότητα, δεν δέχεται να φιλοξενήσει και προβάλει το προϊόν της τουρκικής προπαγάνδας.
Δεν είναι όμως η Τουρκία μόνη της στην κούρσα αυτή. Μόλις προχθές ακούστηκε η υποψηφιότητα της Βουλγαρίας, άλλης ένοχης χώρας, για το βραβείο Νομπέλ επειδή δήθεν έσωσε τους Εβραίους της. Οταν οι πρώτοι Εβραίοι που οδηγήθηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα ήσαν οι Ελληνες από τη βουλγαροκρατούμενη Μακεδονία και Θράκη και όταν οι περιουσίες των Εβραίων της είχαν κατασχεθεί αλλά ευτυχώς δεν εκτοπίστηκαν, γιατί τη φασιστική κυβέρνηση του βασιλιά Βόρι, που ήταν έτοιμη να εκτοπίσει τους Εβραίους της χώρας, την πρόλαβε το τέλος του πολέμου. Αυτός ήταν και λόγος που οδήγησε το Ισραήλ, έπειτα από επίσημη παραδοχή του Βούλγαρου προέδρου Πλάμενεφ στη διάρκεια επίσκεψής του στο Τελ Αβίβ, να κατεβάσει από το Δάσος των Δικαίων το άγαλμα του Βόριδος και να κλείσει η Βουλγαρία την έκθεσή της στο Μουσείο του Αουσβιτς, στον ίδιο χώρο όπου σύντομα η Ελλάδα θα αποκτήσει τη δική της έκθεση Ελλήνων Μαρτύρων Ολοκαυτώματος. Εδώ αρμόζει ο στίχος του Ελύτη «τι να πρωτομαζέψεις, κυρά μου; Ο κόσμος γέμισε τρύπες...».
Είναι πραγματικά λυπηρό, εβδομήντα χρόνια μετά το έγκλημα εκείνο, τα κράτη και οι κυβερνήσεις να μην μπορούν να αναλάβουν το κόστος που τους αναλογεί. Γιατί μόνο με την απόδοση δικαιοσύνης θα τιμηθεί η μνήμη των άτυχων θυμάτων που έπεσαν στις εκατόμβες του χιτλερικού μινώταυρου. Αν εκτελεσθεί η μνήμη τους στον βωμό πολιτικών σκοπιμοτήτων, εκτελούνται δεύτερη φορά.