Η τρομοκρατική επίθεση στο αεροδρόμιο της
Κωνσταντινούπολης την περασμένη βδομάδα σκίασε την εξομάλυνση των
σχέσεων Τουρκίας-Ισραήλ, αλλά και τη δρομολόγηση των σχέσεων της Αγκύρας
με τη Ρωσία προς την ίδια κατεύθυνση. Στην ουσία ο Ερντογάν γυρίζει
σελίδα στη Μέση Ανατολή, εγκαταλείπει την επικίνδυνη θεωρία του
στρατηγικού βάθους και αναδιπλώνεται καθώς εντός συνόρων αντιμετωπίζει
τη διπλή ταυτόχρονη πρόκληση και των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους
και των ανταρτών του ΡΚΚ.
Παρόμοιας, αν όχι μεγαλύτερης, βαρύτητας αναδίπλωση είχε κάνει ο Κεμάλ το 1926, όταν εγκατέλειψε τη διεκδίκηση της Επαρχίας της Μοσούλης -του σημερινού Βορείου Ιράκ- που παραλίγο να τον οδηγήσει σε πόλεμο με τη βρετανική αυτοκρατορία που διοικούσε τότε το Ιράκ η σε υποκινούμενη από το Λονδίνο εξέγερση των Κούρδων στη νοτιοανατολική περιοχή της χώρας. Η αναδίπλωση του Ερντογάν για να έχει κάποιο αντίκρισμα πρέπει να είναι συνολική, δεν μπορεί να περιορισθεί στην εξομάλυνση των σχέσεων με τη Μόσχα και το Τελ-Αβίβ, καθώς πρέπει να επαναπροσδιορισθεί ο ρόλος της Αγκύρας στο ΝΑΤΟ, αλλά και να υπάρξει ένα σταθερό πλαίσιο σχέσεων με την Ευρώπη.
Εδώ έρχεται το Brexit ως από μηχανής Θεός:
• Η ανάγκη μιας στενής ειδικής σχέσης του Ηνωμένου Βασιλείου με την ΕΕ διευκολύνει τη διατύπωση ενός παρόμοιου πλαισίου και για την Τουρκία.
• Ο πρωτεύων ρόλος της Βρετανίας στην Αμυνα της Δύσης αναβαθμίζει το ΝΑΤΟ έναντι της ΕΕ στην ευρύτερη ευρωατλαντική ισορροπία, μια δυναμική που ευνοεί τη μέσω Ατλαντικής Συμμαχίας σχεδόν ισότιμη συμμετοχή της Τουρκίας στην Αμυνα και Ασφάλεια της ΕΕ.
Οι ευεργετικές για την Αγκυρα επιπτώσεις του Brexit δεν περιορίζονται στα παραπάνω: Με δεδομένο ότι η βρετανική πλευρά θα επιδιώξει μια πρόσβαση στην ενιαία αγορά χωρίς όμως την ελεύθερη διακίνηση πολιτών όπως προβλέπει η ειδική σχέση ΕΕ - Νορβηγίας, οι όποιοι περιορισμοί στην ελεύθερη μετακίνηση Τούρκων πολιτών προς την ΕΕ, μπορούν να υιοθετηθούν στο πλαίσιο μιας ειδικής σχέσης χωρίς να θιγεί το γόητρο του Ερντογάν. Σε μια ΕΕ διακυβερνητικής συνεργασίας πολλών ταχυτήτων, δηλαδή αλά καρτ συνοχής, ταιριάζει ένας εξωτερικός κύκλος αλά καρτ ειδικών σχέσεων με αναφορές στο ήδη υπάρχον μοντέλο που διέπει τις σχέσεις των Βρυξελλών με τη Νορβηγία και την Ελβετία, αλλά με διαφορετικό περιεχόμενο τόσο σε ό,τι αφορά το Ηνωμένο Βασίλειο όσο και την Τουρκία.
Τούτων λεχθέντων, επειδή δεν υπάρχουν στεγανά εντός και εκτός συνόρων, η εξομάλυνση με Ρωσία και Ισραήλ και η ευθυγράμμιση με τη Δύση προβάλλουν στόχοι ασύμβατοι με τη συνέχιση του πολέμου κατά του ΡΚΚ.
kapopoulos@pegasus.gr
Παρόμοιας, αν όχι μεγαλύτερης, βαρύτητας αναδίπλωση είχε κάνει ο Κεμάλ το 1926, όταν εγκατέλειψε τη διεκδίκηση της Επαρχίας της Μοσούλης -του σημερινού Βορείου Ιράκ- που παραλίγο να τον οδηγήσει σε πόλεμο με τη βρετανική αυτοκρατορία που διοικούσε τότε το Ιράκ η σε υποκινούμενη από το Λονδίνο εξέγερση των Κούρδων στη νοτιοανατολική περιοχή της χώρας. Η αναδίπλωση του Ερντογάν για να έχει κάποιο αντίκρισμα πρέπει να είναι συνολική, δεν μπορεί να περιορισθεί στην εξομάλυνση των σχέσεων με τη Μόσχα και το Τελ-Αβίβ, καθώς πρέπει να επαναπροσδιορισθεί ο ρόλος της Αγκύρας στο ΝΑΤΟ, αλλά και να υπάρξει ένα σταθερό πλαίσιο σχέσεων με την Ευρώπη.
Εδώ έρχεται το Brexit ως από μηχανής Θεός:
• Η ανάγκη μιας στενής ειδικής σχέσης του Ηνωμένου Βασιλείου με την ΕΕ διευκολύνει τη διατύπωση ενός παρόμοιου πλαισίου και για την Τουρκία.
• Ο πρωτεύων ρόλος της Βρετανίας στην Αμυνα της Δύσης αναβαθμίζει το ΝΑΤΟ έναντι της ΕΕ στην ευρύτερη ευρωατλαντική ισορροπία, μια δυναμική που ευνοεί τη μέσω Ατλαντικής Συμμαχίας σχεδόν ισότιμη συμμετοχή της Τουρκίας στην Αμυνα και Ασφάλεια της ΕΕ.
Οι ευεργετικές για την Αγκυρα επιπτώσεις του Brexit δεν περιορίζονται στα παραπάνω: Με δεδομένο ότι η βρετανική πλευρά θα επιδιώξει μια πρόσβαση στην ενιαία αγορά χωρίς όμως την ελεύθερη διακίνηση πολιτών όπως προβλέπει η ειδική σχέση ΕΕ - Νορβηγίας, οι όποιοι περιορισμοί στην ελεύθερη μετακίνηση Τούρκων πολιτών προς την ΕΕ, μπορούν να υιοθετηθούν στο πλαίσιο μιας ειδικής σχέσης χωρίς να θιγεί το γόητρο του Ερντογάν. Σε μια ΕΕ διακυβερνητικής συνεργασίας πολλών ταχυτήτων, δηλαδή αλά καρτ συνοχής, ταιριάζει ένας εξωτερικός κύκλος αλά καρτ ειδικών σχέσεων με αναφορές στο ήδη υπάρχον μοντέλο που διέπει τις σχέσεις των Βρυξελλών με τη Νορβηγία και την Ελβετία, αλλά με διαφορετικό περιεχόμενο τόσο σε ό,τι αφορά το Ηνωμένο Βασίλειο όσο και την Τουρκία.
Τούτων λεχθέντων, επειδή δεν υπάρχουν στεγανά εντός και εκτός συνόρων, η εξομάλυνση με Ρωσία και Ισραήλ και η ευθυγράμμιση με τη Δύση προβάλλουν στόχοι ασύμβατοι με τη συνέχιση του πολέμου κατά του ΡΚΚ.
kapopoulos@pegasus.gr
