Του Χριστόδουλου Κ. Γιαλλουρίδη-Έχει χαθεί το πνεύμα της δημιουργικότητας του νεοέλληνα και στη θέση του εκδηλώνεται μια συνθήκη παραίτησης
-Η Ελλάδα βρίσκεται σε μια φάση αποτελμάτωσης σε όλα τα επίπεδα της
δημόσιας ζωής, η ηγεσία δεν εμπνέει, η κοινωνία δεν ελπίζει, δεν
αισιοδοξεί, δεν κινητοποιείται για το αύριο, ακριβώς γιατί αισθάνεται
πως δεν αξίζει τον κόπο να δοκιμάσει
-Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ της Κύπρου είναι ο πολιτισμός της και μόνον. Εάν αυτός χαθεί, η Κύπρος δεν υφίσταται
Είναι η Ανάσταση μια ουτοπία, ένας εθιμικός ευσεβοποθισμός που καλλιεργεί την προσδοκία των ανθρώπων για βελτίωση της ζωής σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο; Είναι μια πανανθρώπινη προσέγγιση της σύγχρονης διαρκούς τραγωδίας ανθρώπων, κοινωνιών και λαών σε όλα τα μήκη και πλάτη της οικουμένης; Είναι γεγονός πως η Ανάσταση προσδιορίζει την αισιοδοξία, την ελπίδα, την προοπτική της ζωής για την υπέρβαση του τραγικού γεγονότος, του καθημερινού ανθρώπινου δράματος.
Ειδικότερα η εποχή μας προσδιορίζεται από την καθημερινότητα της εικόνας που εκπέμπει την παγκόσμια τραγωδία σε όλα τα επίπεδα της ανθρώπινης κοινωνίας, σε όλα τα έθνη και κράτη του κόσμου. Η υφήλιος μετετράπη από τη μεγάλη εικόνα του κόσμου σε ένα παγκόσμιο χωριό της καθημερινότητας όλων μας, όπου βιώνουμε ανά πάσα στιγμή το τι συμβαίνει στην αυλή του, είτε αυτό είναι η Κούβα, η Ιαπωνία, οι Φιλιππίνες, είτε το συριακό δράμα, που απεικονίζει σε μικρογραφία την πιο δραματική μορφή της σύγχρονης παγκόσμιας τραγωδίας, τον πόλεμο όλων εναντίον όλων, τη φυγή, την προσφυγιά.
Το σύγχρονο zeitgeist
Εδώ πρέπει να υπογραμμίσουμε σχετικά με την ικανότητα επικοινωνίας της εικόνας πως το σύγχρονο zeitgeist, δηλαδή το πνεύμα της εποχής, τρέφεται ακριβώς με εικόνες, οι οποίες αποτελούν και το περιεχόμενο της σύγχρονης ανθρώπινης παγκοσμιοποιημένης επαφής, που συμβαίνει συνεχώς και αδιαλείπτως κατά τον πιο ζωντανό και δυναμικό, όχι πάντοτε ποιοτικά αξιόπιστο τρόπο. Αυτή, λοιπόν, η εικόνα, που είναι εικόνα δυστυχίας, εξαθλίωσης, πόνου, φόβου, ανασφάλειας, αγωνίας και αβεβαιότητας, λιγότερο τα τελευταία χρόνια χαράς και ευτυχίας, ικανοποίησης και αυτοπραγμάτωσης, αγγίζει τους πάντες, τους λαούς που δυστυχούν, που είναι εξαθλιωμένοι από την πείνα και την έλλειψη των βασικών αγαθών ζωής, όπως συμβαίνει στην Αφρική και στην Ασία σε μεγάλο βαθμό, αλλά και στην πλούσια Δύση.Στην προηγμένη Ευρώπη, οι λαοί της ζουν όχι πλέον στη σιγουριά του παρόντος προς ένα ασφαλές μέλλον, αλλά βιώνουν την αβεβαιότητα του παρόντος μέσα από την ανεργία και τη διευρυνόμενη φτώχια, κυρίως όμως μέσα από την καθημερινή διαπίστωση ενός ατομικά και συλλογικά ολοένα και απροσδιόριστου μέλλοντος.
Ο κόσμος δεν είναι ευτυχής, δεν προσδοκά στην Ανάσταση, φοβάται, ελπίζει λιγότερο, προσδοκά λιγότερο. Ειδικότερα, όμως, η Ελλάδα του 2016 είναι λιγότερο αναστάσιμη από εκείνη του 2015 ή του 2014, δεν έχει καμία σχέση με την Ελλάδα του 2000 ή του 1990. Το θέμα που τίθεται είναι, εάν κανείς πλέον με τις σημερινές συνθήκες ζωής δικαιούται να ελπίζει πως η καθημερινή σταύρωσή του σήμερα μπορεί να φέρει την ανάστασή του αύριο, πως οι ηγεσίες της χώρας εμπνέουν την αισιοδοξία και την προοπτική μιας Ελληνικής Ανάστασης, που σημαίνει υπέρβαση των σημερινών συνθηκών παρακμής, φτώχιας, ανεργίας, κυρίως όμως αβεβαιότητας.
Συνολική στάση εγκατάλειψης
Η χώρα βρίσκεται σε μια φάση αποτελμάτωσης σε όλα τα επίπεδα της δημόσιας ζωής, η ηγεσία δεν εμπνέει, η κοινωνία δεν ελπίζει, δεν αισιοδοξεί, δεν κινητοποιείται για το αύριο, ακριβώς γιατί αισθάνεται πως δεν αξίζει τον κόπο να δοκιμάσει, να σχεδιάσει, να ρισκάρει, να αναπτύξει πρωτοβουλίες. Έχει χαθεί το πνεύμα της δημιουργικότητας του νεοέλληνα και στη θέση του εκδηλώνεται μια συνθήκη παραίτησης, που είναι εξαιρετικά επικίνδυνη εάν μονιμοποιηθεί, γιατί εκεί η κοινωνία οδηγείται σε μια συνολική στάση εγκατάλειψης κάθε προσπάθειας για οικοδόμηση ζωής, εργασίας, κοινωνικής ανάκαμψης και προοπτικής για τη χώρα.
Κρίση ταυτότητας
Η Κύπρος, η οποία βρίσκεται σε μια διαρκή διαδικασία μετάβασης από την κοινωνία της κατοχής και της τουρκικής απειλής, σε μια φάση συμφιλίωσης με τον εισβολέα και τον κίνδυνο απώλειας της ταυτότητας και της ίδιας της ζωής ως πνευματικής, πολιτιστικής ύπαρξης, υπονομεύεται πολύ περισσότερο από την εμφιλοχωρούσα κρίση ταυτότητας και πολιτιστικής αλλοτρίωσης απ' ό,τι από την ίδια την οικονομική κρίση, η οποία προ τριετίας απείλησε την ύπαρξή της ως οργανωμένης κοινωνίας.
Η απώλεια ταυτότητας και πολιτιστικής ύπαρξης είναι πολύ μεγαλύτερο υπαρξιακό πρόβλημα από την όποια οικονομική ή πολιτική κρίση μπορεί να εκδηλωθεί στη χώρα. Η Κύπρος δεν υφίσταται τις τελευταίες χιλιετηρίδες ως οικονομικό ή κοινωνικό μέγεθος μόνον, αλλά πορεύεται κυρίως και συνεχίζει να υπάρχει ως ταυτότητα ελληνικότητας και ελληνικού πολιτισμού. Εάν αυτό χαθεί ή συρρικνωθεί, χάνεται και η Κύπρος. Το ότι θα υπάρχουν ορισμένοι άνθρωποι που θα διεξάγουν οικονομικές και άλλες συναλλαγές, θα έχουν ορισμένες χρηματοπιστωτικές συνήθειες, δεν προσδίδει καμία ταυτότητα στον τόπο. Η ταυτότητα της Κύπρου είναι ο πολιτισμός της και μόνον. Εάν αυτός χαθεί, η Κύπρος δεν υφίσταται.
Η προσδοκία μας οφείλει να είναι η αποκατάσταση της δικαίωσης της Κύπρου. Η Ανάσταση θα έρθει με την απελευθέρωση των κατεχομένων εδαφών και την απαλλαγή της Κύπρου από την κατοχή, δηλαδή την κατάκτηση της συλλογικής ελευθερίας των Κυπρίων. Η αποκατάσταση της ιστορικής συνέχειας σε αυτήν την κρίσιμη λεκάνη της Μεσογείου, όπου ο Ελληνισμός επεβίωσε και ανέπτυξε πολιτισμό, υπήρξε παρών, τελώντας πάντοτε υπό ξένο ζυγό, είναι υπόθεση που συνυφαίνεται με την ίδια την ύπαρξη της Κύπρου ως κοινωνίας, ως λαού και ως κράτους. Κράτη χωρίς πολιτιστικό υπόβαθρο δεν επιβιώνουν ως απλές τεχνητές συνταγματικές κατασκευές.
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥΣ Κ. ΓΙΑΛΛΟΥΡΙΔΗΣ
Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής,
Κοσμήτορας Σχολής Διεθνών Σπουδών, Επικοινωνίας και Πολιτισμού
Παντείου Πανεπιστημίου
Είναι η Ανάσταση μια ουτοπία, ένας εθιμικός ευσεβοποθισμός που καλλιεργεί την προσδοκία των ανθρώπων για βελτίωση της ζωής σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο; Είναι μια πανανθρώπινη προσέγγιση της σύγχρονης διαρκούς τραγωδίας ανθρώπων, κοινωνιών και λαών σε όλα τα μήκη και πλάτη της οικουμένης; Είναι γεγονός πως η Ανάσταση προσδιορίζει την αισιοδοξία, την ελπίδα, την προοπτική της ζωής για την υπέρβαση του τραγικού γεγονότος, του καθημερινού ανθρώπινου δράματος.
Ειδικότερα η εποχή μας προσδιορίζεται από την καθημερινότητα της εικόνας που εκπέμπει την παγκόσμια τραγωδία σε όλα τα επίπεδα της ανθρώπινης κοινωνίας, σε όλα τα έθνη και κράτη του κόσμου. Η υφήλιος μετετράπη από τη μεγάλη εικόνα του κόσμου σε ένα παγκόσμιο χωριό της καθημερινότητας όλων μας, όπου βιώνουμε ανά πάσα στιγμή το τι συμβαίνει στην αυλή του, είτε αυτό είναι η Κούβα, η Ιαπωνία, οι Φιλιππίνες, είτε το συριακό δράμα, που απεικονίζει σε μικρογραφία την πιο δραματική μορφή της σύγχρονης παγκόσμιας τραγωδίας, τον πόλεμο όλων εναντίον όλων, τη φυγή, την προσφυγιά.
Το σύγχρονο zeitgeist
Εδώ πρέπει να υπογραμμίσουμε σχετικά με την ικανότητα επικοινωνίας της εικόνας πως το σύγχρονο zeitgeist, δηλαδή το πνεύμα της εποχής, τρέφεται ακριβώς με εικόνες, οι οποίες αποτελούν και το περιεχόμενο της σύγχρονης ανθρώπινης παγκοσμιοποιημένης επαφής, που συμβαίνει συνεχώς και αδιαλείπτως κατά τον πιο ζωντανό και δυναμικό, όχι πάντοτε ποιοτικά αξιόπιστο τρόπο. Αυτή, λοιπόν, η εικόνα, που είναι εικόνα δυστυχίας, εξαθλίωσης, πόνου, φόβου, ανασφάλειας, αγωνίας και αβεβαιότητας, λιγότερο τα τελευταία χρόνια χαράς και ευτυχίας, ικανοποίησης και αυτοπραγμάτωσης, αγγίζει τους πάντες, τους λαούς που δυστυχούν, που είναι εξαθλιωμένοι από την πείνα και την έλλειψη των βασικών αγαθών ζωής, όπως συμβαίνει στην Αφρική και στην Ασία σε μεγάλο βαθμό, αλλά και στην πλούσια Δύση.Στην προηγμένη Ευρώπη, οι λαοί της ζουν όχι πλέον στη σιγουριά του παρόντος προς ένα ασφαλές μέλλον, αλλά βιώνουν την αβεβαιότητα του παρόντος μέσα από την ανεργία και τη διευρυνόμενη φτώχια, κυρίως όμως μέσα από την καθημερινή διαπίστωση ενός ατομικά και συλλογικά ολοένα και απροσδιόριστου μέλλοντος.
Ο κόσμος δεν είναι ευτυχής, δεν προσδοκά στην Ανάσταση, φοβάται, ελπίζει λιγότερο, προσδοκά λιγότερο. Ειδικότερα, όμως, η Ελλάδα του 2016 είναι λιγότερο αναστάσιμη από εκείνη του 2015 ή του 2014, δεν έχει καμία σχέση με την Ελλάδα του 2000 ή του 1990. Το θέμα που τίθεται είναι, εάν κανείς πλέον με τις σημερινές συνθήκες ζωής δικαιούται να ελπίζει πως η καθημερινή σταύρωσή του σήμερα μπορεί να φέρει την ανάστασή του αύριο, πως οι ηγεσίες της χώρας εμπνέουν την αισιοδοξία και την προοπτική μιας Ελληνικής Ανάστασης, που σημαίνει υπέρβαση των σημερινών συνθηκών παρακμής, φτώχιας, ανεργίας, κυρίως όμως αβεβαιότητας.
Συνολική στάση εγκατάλειψης
Η χώρα βρίσκεται σε μια φάση αποτελμάτωσης σε όλα τα επίπεδα της δημόσιας ζωής, η ηγεσία δεν εμπνέει, η κοινωνία δεν ελπίζει, δεν αισιοδοξεί, δεν κινητοποιείται για το αύριο, ακριβώς γιατί αισθάνεται πως δεν αξίζει τον κόπο να δοκιμάσει, να σχεδιάσει, να ρισκάρει, να αναπτύξει πρωτοβουλίες. Έχει χαθεί το πνεύμα της δημιουργικότητας του νεοέλληνα και στη θέση του εκδηλώνεται μια συνθήκη παραίτησης, που είναι εξαιρετικά επικίνδυνη εάν μονιμοποιηθεί, γιατί εκεί η κοινωνία οδηγείται σε μια συνολική στάση εγκατάλειψης κάθε προσπάθειας για οικοδόμηση ζωής, εργασίας, κοινωνικής ανάκαμψης και προοπτικής για τη χώρα.
Κρίση ταυτότητας
Η Κύπρος, η οποία βρίσκεται σε μια διαρκή διαδικασία μετάβασης από την κοινωνία της κατοχής και της τουρκικής απειλής, σε μια φάση συμφιλίωσης με τον εισβολέα και τον κίνδυνο απώλειας της ταυτότητας και της ίδιας της ζωής ως πνευματικής, πολιτιστικής ύπαρξης, υπονομεύεται πολύ περισσότερο από την εμφιλοχωρούσα κρίση ταυτότητας και πολιτιστικής αλλοτρίωσης απ' ό,τι από την ίδια την οικονομική κρίση, η οποία προ τριετίας απείλησε την ύπαρξή της ως οργανωμένης κοινωνίας.
Η απώλεια ταυτότητας και πολιτιστικής ύπαρξης είναι πολύ μεγαλύτερο υπαρξιακό πρόβλημα από την όποια οικονομική ή πολιτική κρίση μπορεί να εκδηλωθεί στη χώρα. Η Κύπρος δεν υφίσταται τις τελευταίες χιλιετηρίδες ως οικονομικό ή κοινωνικό μέγεθος μόνον, αλλά πορεύεται κυρίως και συνεχίζει να υπάρχει ως ταυτότητα ελληνικότητας και ελληνικού πολιτισμού. Εάν αυτό χαθεί ή συρρικνωθεί, χάνεται και η Κύπρος. Το ότι θα υπάρχουν ορισμένοι άνθρωποι που θα διεξάγουν οικονομικές και άλλες συναλλαγές, θα έχουν ορισμένες χρηματοπιστωτικές συνήθειες, δεν προσδίδει καμία ταυτότητα στον τόπο. Η ταυτότητα της Κύπρου είναι ο πολιτισμός της και μόνον. Εάν αυτός χαθεί, η Κύπρος δεν υφίσταται.
Η προσδοκία μας οφείλει να είναι η αποκατάσταση της δικαίωσης της Κύπρου. Η Ανάσταση θα έρθει με την απελευθέρωση των κατεχομένων εδαφών και την απαλλαγή της Κύπρου από την κατοχή, δηλαδή την κατάκτηση της συλλογικής ελευθερίας των Κυπρίων. Η αποκατάσταση της ιστορικής συνέχειας σε αυτήν την κρίσιμη λεκάνη της Μεσογείου, όπου ο Ελληνισμός επεβίωσε και ανέπτυξε πολιτισμό, υπήρξε παρών, τελώντας πάντοτε υπό ξένο ζυγό, είναι υπόθεση που συνυφαίνεται με την ίδια την ύπαρξη της Κύπρου ως κοινωνίας, ως λαού και ως κράτους. Κράτη χωρίς πολιτιστικό υπόβαθρο δεν επιβιώνουν ως απλές τεχνητές συνταγματικές κατασκευές.
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥΣ Κ. ΓΙΑΛΛΟΥΡΙΔΗΣ
Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής,
Κοσμήτορας Σχολής Διεθνών Σπουδών, Επικοινωνίας και Πολιτισμού
Παντείου Πανεπιστημίου
