Ηταν το 1994 όταν στη Βουδαπέστη συνήλθαν οι τρεις πυρηνικές δυνάμεις, ΗΠΑ, Ρωσία, Βρετανία, αλλά και η Ουκρανία, για να συζητήσουν την τύχη του πυρηνικού οπλοστασίου της τελευταίας μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης, που ήταν τότε το τρίτο μεγαλύτερο στον πλανήτη (!), μολονότι το Κίεβο δεν είχε τον επιχειρησιακό έλεγχο των όπλων αυτών.Στο μνημόνιο που υπεγράφη, ΗΠΑ, Ρωσία και Βρετανία παρείχαν εγγυήσεις στην Ουκρανία για την ανεξαρτησία και την εδαφική της ακεραιότητα, η οποία ως αντάλλαγμα θα παρέδιδε τα σοβιετικά πυρηνικά όπλα που ήταν εγκατεστημένα στο έδαφός της στη Μόσχα, όπως και έγινε.
Παραβίαση δικαίου
Είκοσι χρόνια μετά, η Ρωσία με τον ακρωτηριασμό και την προσάρτηση της Κριμαίας εμφανίζεται να παραβιάζει κατάφωρα το Memorandum της Βουδαπέστης, πτυχή που ελάχιστα έγινε γνωστή με το ξέσπασμα της ουκρανικής κρίσης, καθώς τότε προεβλήθη κυρίως η παραβίαση του διεθνούς δικαίου από τη Μόσχα.
«Οι ρωσικές ενέργειες δημιουργούν ένα ιδιαίτερα κακό προηγούμενο σε παγκόσμια κλίμακα και μπορεί να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στις προσπάθειες κατά της διασποράς πυρηνικών όπλων», είπε ο βοηθός γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ την ώρα που η διεθνής κοινότητα πετύχαινε συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν την οποία χαρακτήρισε «ευτύχημα».
Ο νατοϊκός αξιωματούχος μίλησε για τις συμφωνίες του Μινσκ για την ειρήνευση στην Ουκρανία και είπε ότι αυτές εφαρμόζονται ως προς τη στρατιωτική τους πτυχή, πρόσθεσε όμως ότι «οι εξελίξεις τις επόμενες εβδομάδες μετά και την αναβολή των υποτιθέμενων “εκλογών” που θα διοργάνωναν οι αυτονομιστές στην ανατολικές επαρχίες, θα δείξουν εάν θα οδηγηθούμε προς μια μερική ομαλοποίηση ή σε μια νέα παγωμένη σύγκρουση».
Αναφερόμενος στην εμπλοκή της Ρωσίας στις συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή, ο κ. Σταματόπουλος είπε ότι η επέμβαση και κυρίως η ενεργός χρήση βάσεων στην περιοχή από μια άλλη μεγάλη δύναμη με τη δική της στόχευση δημιουργεί νέα δεδομένα αναφορικά με την τροπή των γεγονότων.
«Ο κίνδυνος μιας ηθελημένης ή μη εμπλοκής δυνάμεων χωρών-μελών του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία είναι δυστυχώς εμφανής, όπως άλλωστε είδαμε και με την πρόσφατη παραβίαση του εναέριου χώρου της Τουρκίας από ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη. Και για τον λόγο αυτό η διαφάνεια, καθώς και η δημιουργία μηχανισμών έγκαιρης προειδοποίησης και αντιμετώπισης τυχόν επικίνδυνων περιστατικών, καθίσταται ακόμα περισσότερο επιτακτική», τόνισε.
Δυναμική αντιμετώπιση
Ως προς τις προερχόμενες από τη Μέση Ανατολή «ρευστές απειλές», είπε πως «βασικό μέλημα (σ.σ. του ΝΑΤΟ) είναι αφενός η δυναμική αντιμετώπισή τους ακόμα και με στρατιωτικά μέσα εφόσον προκύψει η ανάγκη και εφόσον απειλείται η εδαφική ακεραιότητα», καθώς επίσης και «η ενδυνάμωση των κρατών της περιοχής ούτως ώστε να μπορέσουν να τις αντιμετωπίσουν αποτελεσματικότερα μόνα τους».
Ο κ. Σταματόπουλος ερωτηθείς σχετικά απάντησε πως εκτίμηση του ΝΑΤΟ είναι ότι το Ισλαμικό Μέτωπο δεν χρησιμοποιεί τα καραβάνια των προσφύγων για τη μετακίνηση τρομοκρατών προς την Ευρώπη.
