Ο όρος
«μονομερείς ενέργειες» γνώρισε ημέρες δόξας στην πεντάμηνη
διαπραγμάτευση της Αθήνας με τους εταίρους δανειστές. Είχε διπλή
υπόσταση: νομική ως απόκλιση από ανειλημμένες δεσμεύσεις που είναι
προαπαιτούμενα του δανεισμού αλλά και πολιτική στη συνολική γραμμή
απορρύθμισης και δημοσιονομικών περικοπών που έχει επιβάλει η Γερμανία
στην Ευρωζώνη. Υπό τη δεύτερη υπόσταση -την πολιτική απόκλιση- η Γαλλία
του Ολάντ και η Ιταλία του Ρέντσι προχωρούν σε βαρύνουσας σημασίας
μονομερείς ενέργειες.Το νέο δεδομένο είναι ότι
δεν ζητούν πλέον παράταση και βάθος χρόνου για να χειριστούν το
αναπόφευκτο κοινωνικό και πολιτικό κόστος των μέτρων που απαιτούν
Βερολίνο και Βρυξέλλες, αλλά επί της ουσίας ματαιώνουν την υλοποίησή
τους. Στη Ρώμη, ο πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι ετοιμάζεται να καταργήσει τον αντίστοιχο ΕΝΦΙΑ και να θεσπίσει φοροαπαλλαγές που θα τονώσουν την κατασκευή και τις αγοραπωλησίες ακινήτων, σε μια ακόμη προσπάθεια απεγκλωβισμού της χώρας από την ύφεση. Στο Παρίσι, οι Ολάντ - Βαλς αποκλείουν κάθε μεγάλη αλλαγή στις εργασιακές σχέσεις που θα οδηγούσε σε ελαστικοποίηση της εργασίας, με σταδιακή απονεύρωση, περιορισμό και κατάργηση της υποχρεωτικής διαπραγμάτευσης για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας αλλά και την απελευθέρωση των απολύσεων. Ετσι παρά τον μόνιμο ζουρλομανδύα του Συμφώνου Σταθερότητας και του Δημοσιονομικού Συμφώνου που υπαγορεύει μεταρρυθμίσεις, διαρθρωτικές αλλαγές αλλά και διαρκή δημοσιονομική περιστολή στο σύνολο της Ευρωζώνης και όχι μόνο στις χώρες που έχουν υπογράψει Μνημόνιο, η δεύτερη και η τρίτη οικονομία της Ευρωζώνης δηλώνουν επί της ουσίας ότι οι παραβατικοί προϋπολογισμοί που κατέθεσαν στα μέσα του περασμένου Οκτωβρίου δεν ήταν συγκυριακή απόκλιση, αλλά αντικειμενική αδυναμία προσαρμογής στο πλαίσιο της γερμανικής Ευρωζώνης.
Σε περίοδο κρίσης και μάλιστα την ώρα που ΕΚΤ - Ντράγκι δεν κουράζονται να δηλώνουν ότι η ποσοτική επέκταση δεν απομάκρυνε τον κίνδυνο εγκλωβισμού της Ευρωζώνης σε σπιράλ αποπληθωρισμού, η επιβολή ενός συνδυασμού απορρύθμισης - περικοπών είναι συνταγή που βαθαίνει την κρίση. Αν ανατρέξουμε στους στόχους της Συνόδου Κορυφής της Λισαβόνας που έθεταν ως στόχο διαρθρωτικές αλλαγές στο όνομα της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ - Ευρωζώνης στην παγκόσμια οικονομία, θα διαπιστώσουμε ότι η μόνη χώρα που προχώρησε σε μεταρρυθμίσεις ήταν η Γερμανία του Σρέντερ, με την υιοθέτηση της ατζέντας 2010 το 2002. Σήμερα δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για επανέκδοση του εγχειρήματος: Πρώτον, τότε υπήρχε ανάπτυξη και σήμερα ύφεση και δεύτερον, στη Γερμανία του 2002 υπήρχε ευρύτατη συναίνεση κομμάτων και συνδικάτων για τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις.
kapopoulos@pegasus.gr
