Πίσω από τις νέες κινήσεις και μανούβρες του κ. Ερντογάν κρύβεται η «πικρή νίκη» του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές. Παρά το γεγονός ότι η πρωτοκαθεδρία του ΑΚΡ στο τουρκικό πολιτικό πεδίο παραμένει αδιαμφισβήτητη, στην νέα περίοδο, το μεγαλύτερο κόμμα της χώρας δεν έχει την δυνατότητα να σχηματίσει μονοκομματική κυβέρνηση.
Η Τουρκία έχει πλέον δυο επιλογές: Κυβέρνηση συνεργασίας ή πρόωρες εκλογές. Όπως έχει ήδη τονίσει η Κ, ο κ. Ερντογάν επιλέγει την δεύτερη οδό. Γιατί; Η απάντηση είναι σχετικά απλή. Στα τουρκικά υπουργεία οι φάκελοι της διαφθοράς και των παρανομιών έχουν αρχίσει να σχηματίζουν «λόφους». Ο κ. Ερντογάν και οι συνεργάτες του συμπεράνουν ότι το ΑΚΡ δεν έχει το προνόμιο να ανοίξει τις πύλες των υπουργιών έστω και για λίγα εικοσιτετράωρα στα κόμματα της αντιπολίτευσης και στους επιθεωρητές. Ακόμη, ο κ. Ερντογάν δεν έχει πάψει να οραματίζεται ένα προεδρικό σύστημα. Ακόμη και σήμερα, την στιγμή που το ΑΚΡ αδυνατεί να σχηματίσει κυβέρνηση, ο ίδιος κάνει λόγο για de facto αλλαγή του καθεστώτος της Τουρκίας.
Λαμβάνοντας υπόψη του τα προαναφερόμενα, το τουρκικό προεδρικό δρομολογεί δυο ριψοκίνδυνες στρατηγικές, οι οποίες μας αφορούν και επιφυλάσσουν αντίκτυπο για το μέλλον της περιοχή. Οι συγκεκριμένες στρατηγικές έχουν ως εξής:
- Το Προεδρικό κινείται στο περιθώριο του τουρκικού συντάγματος. Η ανώτατη πολιτική αρχή της Τουρκίας παραβιάζει ρήτρες του συντάγματος, επισκιάζει την αρχή της ουδετερότητας της προεδρίας, επεμβαίνει συνεχώς στα πολιτικά δρώμενα και επιχειρεί να οδηγήσει την Τουρκία μια ώρα αρχύτερα σε πρόωρες εκλογές. Με τα σημερινά δεδομένα, το Προεδρικό καταλήγει στο συμπέρασμα ότι στην Τουρκία καμία πολιτική δύναμη και κανένας φορέας δεν είναι σε θέση να κατηγορήσει τον Πρόεδρο για παραβίαση του συντάγματος. Το ίδιο το τουρκικό σύνταγμα ανοίγει τον δρόμο για την εκδίκαση του Προέδρου μόνο σε περίπτωση εθνικής προδοσίας.
Ωστόσο, ακριβώς σε αυτό το σημείο, στο σημείο όπου το Προεδρικό νοιώθει μεγάλη σιγουριά και ασφάλεια, ο ισχυρός άντρας της Τουρκίας πραγματοποιεί ένα μεγάλο λάθος. Το Προεδρικό αμφισβητεί την λαϊκή δυναμική αμφισβήτησης, η οποία έκανε αισθητή την παρουσία της για πρώτη φορά την Περίοδο του Γκεζί και σήμερα τείνει να ενωθεί με την δυναμική του κουρδικού κινήματος στο ανατολικό κομμάτι της χώρας. Από την άλλη, το Προεδρικό αγνοεί την σύγχρονη τουρκική ιστορία. Κατά διαστήματα, ο τουρκικός στρατός ανέτρεψε τις κυβερνήσεις του τόπου ανακαλύπτοντας ή «εφευρίσκοντας» παραβιάσεις συντάγματος.
- Η δεύτερη ριψοκίνδυνη στρατηγική του Προεδρικού: Διαχείριση και όχι επίλυση σημαντικών προβλημάτων. Ας λάβουμε υπόψη μας τα όσα συμβαίνουν τις τελευταίες ημέρες στο Κουρδικό. Η απερχόμενη κυβέρνηση, η οποία πριν από τις βουλευτικές εκλογές ισχυριζόταν ότι ο απώτερος στόχος είναι η ειρηνική επίλυση του Κουρδικού Ζητήματος, σήμερα επιστρέφει στο σημείο, στο οποίο βρισκόντουσαν οι προηγούμενες διακυβερνήσεις της Τουρκίας. Όπως το Κόμμα Μητέρας Πατρίδας και το Κόμμα Ορθού Δρόμου, έτσι και το ΑΚΡ σήμερα έρχεται να «διαχειριστεί» το Κουρδικό Ζήτημα κυρίως με αστυνομικά και στρατιωτικά μέτρα. Επιχειρεί να περιορίσει την επιθετικότητα της κουρδικής πλευράς με μέτρα καταστολής. Η συγκεκριμένη επιλογή του ΑΚΡ θα πρέπει να μας προϊδεάζει και για το Κυπριακό. Όλα δείχνουν ότι εξαιτίας των εσωτερικών αναταράξεων, η Τουρκία εισέρχεται σε μια περίοδο που οι «κεντρώες» δυνάμεις στοχεύουν για μια ακόμη φορά στον ψήφο του εθνικιστή και συντηρητικού ψηφοφόρου της κεντρικής και δυτικής Τουρκίας.
Ο τουρκικός εθνικισμός, ο οποίος αδυνατεί να κατανοήσει τις δυναμικές του 21ου αιώνα μετατρέπεται για μια ακόμη φορά σε ένα είδος «σωσιβίου» για τις αστικές τάξεις και το μεγάλο κεφάλαιο της Ανατολική Θράκης, της Μικρής Ασίας, των παραλίων της Μεσογείου, της κεντρικής Ανατολίας και του Πόντου.
Συμπερασματικά, τονίζουμε ότι οι ριψοκίνδυνοι ελιγμοί του Προέδρου Ερντογάν δεν πρόκειται να δώσουν λύσεις στα μεγάλα προβλήματα της περιοχής μας. Ακόμη και σε περίπτωση που συμβούν «θαύματα» δεν θα πρέπει να αναμένουμε «λύσεις σε βάθος χρόνου». Για αυτό ακριβώς τον λόγο θα πρέπει να κρατάμε «μικρό καλάθι» στο Κυπριακό. Καλές οι συναντήσεις με ζιβανιές, τα θέατρα και οι ψευδαισθήσεις μας (ιδρυτικό κράτος-ιδρυτικό κρατίδιο). Ωστόσο, σε τελική ανάλυση, η δυναμική της περιοχή μας –ταξική και κοινωνικοοικονομική- είναι αυτή, η οποία ορίζει την τύχη των λαών και της εργατιάς μας.
Του Νίκου Στέλγια
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΥΠΡΟΥ
