ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ Το σενάριο εμπλοκής του ΝΑΤΟ είτε έμμεσα είτε ευθέως σε ένα
διαφοροποιημένο σύστημα εγγυήσεων στην Κύπρο, δεν φαίνεται ότι
συζητείται στον «αέρα». Εκεί, άλλωστε, που υπάρχει καπνός υπάρχει και
φωτιά. Αν και το κεφάλαιο της ασφάλειας και ως προέκταση τούτου και των
εγγυήσεων, δεν έχει συζητηθεί ακόμη στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων
για το Κυπριακό, καθώς αποφασίστηκε να τεθεί στο τέλος, ωστόσο κάποιες
διεργασίες παρασκηνιακά φαίνεται να υπάρχουν.Όπως συναφώς προκύπτει από διάφορες κινήσεις, το ΝΑΤΟ όπως και οι
Αμερικανοί εκφράζουν την ετοιμότητά τους οι ευρωαντλαντικοί θεσμοί να
έχουν ρόλο σε μια συμφωνία, που θα επιτευχθεί στην Κύπρο.Τον περασμένο Ιούνιο, ανώτερος αξιωματούχος του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΠΑ, ενημερώνοντας εκπροσώπους εθνικών αμερικανικών οργανώσεων από ευρωπαϊκές χώρες (συμπεριλαμβανομένων των ελληνικών και των τουρκικών), υποστήριξε τη σημασία να υπάρξει λύση, η οποία να εγγυάται την παρουσία της στους ευρωατλαντικούς θεσμούς και παράλληλα να την κάνει αξιόπιστο και χρήσιμο στρατηγικό εταίρο των ΗΠΑ στην περιοχή. Σε τηλεγράφημα, τότε, του Κυπριακού Πρακτορείου από τη Νέα Υόρκη, τονιζόταν πως ο ίδιος αξιωματούχος είχε κατατάξει το Κυπριακό στις προτεραιότητες των Ηνωμένων Πολιτειών και μάλιστα δεύτερο, μετά το ουκρανικό.
Είναι σαφές και από την προσέγγιση ευρύτερα της Ουάσινγκτον πως οι Αμερικανοί αντιμετωπίζουν το Κυπριακό γεωστρατηγικά και μέσα από τους ευρωαντλαντικούς θεσμούς παραπέμποντας σαφώς στο ΝΑΤΟ. Ένα ζήτημα, το οποίο έχει εγερθεί πολλές φορές και στο παρελθόν, ωστόσο, αντιμετώπισε δυσκολίες, κυρίως ενστάσεις και χωρών, που εμπλέκονται στο Κυπριακό.
Παρόμοιες τοποθετήσεις υπήρξαν τα τελευταία χρόνια και από αξιωματούχους του ΝΑΤΟ, που επιθυμούν συμφωνία στην Κύπρο για να ξεπεραστούν προβλήματα στη συνεργασία του Οργανισμού με την Ε.Ε.. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι το Μάιο του 2013, το ΝΑΤΟ είχε, για μια ακόμη φορά, επαναφέρει το θέμα των σχέσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις οποίες μπλοκάρει η Άγκυρα λόγω Κύπρου. Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Άντερς Φογκ Ράσμουσεν στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου μίλησε για «παράλογη κατάσταση», όσον αφορά στις σχέσεις ΝΑΤΟ-ΕΕ, εξαιτίας εντάσεων μεταξύ της Τουρκίας, χώρας μέλους της Συμμαχίας, και της Κύπρου, μέλους της ΕΕ. «Εάν δε βρούμε μια λύση στο Κυπριακό θα συνεχίσουμε να έχουμε αυτό το παράλογο πρόβλημα», είχε τονίσει υποδεικνύοντας πως επιβάλλεται να βρεθεί μια λύση στο Κυπριακό.
Διπλωματική πηγή σημείωνε πως η παρουσία του ΝΑΤΟ στο νησί, αποτελεί στρατηγική επιλογή του Οργανισμού σημειώνοντας πως τούτο δεν σημαίνει κατ΄ανάγκη και συμμετοχή του σε ένα σύστημα εγγυήσεων, που ενδεχομένως να μην συμπεριλαμβάνεται σε μια συμφωνία. Μπορεί, σημείωνε η ίδια πηγή, στα πλαίσια μιας αποστρατικοποιημένης Κύπρου να εδρεύουν παρέχοντας ασφάλεια κάποια στρατιωτικά αποσπάσματα και σε αυτά να περιλαμβάνονται και νατοϊκά. Αυτό φαίνεται να ικανοποιεί και τους σχεδιασμούς του Οργανισμού και του βασικού παίκτη, των Αμερικανών.
ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ
ΠΟΛΛΟΙ εκ των υποστηρικτών της νατοϊκής παρουσίας σημειώνουν πως στην Κύπρο σταθμεύουν νόμιμα ή παράνομα στρατεύματα πέντε κρατών- μελών του ΝΑΤΟ( Ελλάδας, Τουρκίας, Γαλλίας, Βρετανίας και Ηνωμένων Πολιτειών). Αυτό, υποστηρίζουν, είναι ένα δεδομένο και ένα στοιχείο που δεν μπορεί να αγνοηθεί. Όπως, ωστόσο, δεν μπορεί να αγνοηθεί, λένε οι της άλλης άποψης και το γεγονός ότι η Τουρκία, αλλά και οι στενοί της σύμμαχοι δεν επιθυμούν τη συμμετοχή της Κύπρου στο ΝΑΤΟ αλλά και στον πυλώνα άμυνας και ασφάλειας της Ε.Ε. Η παρουσία των χωρών αυτών, πλην της Τουρκίας που είναι κατοχική δύναμη, συνιστά αποτέλεσμα διακρατικών συμφωνιών και δεν έχει σχέση, ασφαλώς, με το ΝΑΤΟ, στο οποίο τυγχάνει να συμμετέχουν.
ΙΔΕΑ ΓΙΑ ΔΙΠΛΗ ΕΝΤΑΞΗ ΤΟ 1985
ΣΥΜΦΩΝΑ με τα αρχεία του Φόρειν Όφις, σε συνάντηση Σπύρου Κυπριανού και Μάρκαρετ Θάτσερ, στις 14 Ιανουαρίου 1985, στο Λονδίνο, ο Κύπριος Πρόεδρος ανέφερε, για πρώτη φορά, «μιλώντας προσωπικώς και σκεπτόμενος δυνατά», το ζήτημα της πιθανής ένταξης της Κύπρου στο ΝΑΤΟ και στην ΕΟΚ, ως ενδεχομένως «την καλύτερη εγγύηση για μια λύση». Θεωρούσε, όπως είπε στη Θάτσερ, ότι μια τέτοια κίνηση «θα βοηθούσε τόσο στη δημιουργία ενότητας στην Κύπρο, όσο και στην αποτροπή της ανάγκης συγκεκριμένων εγγυήσεων». Ο Σπύρος Κυπριανού ανέφερε τρεις φορές κατά τη συζήτηση ότι ήλπιζε η Βρετανίδα Πρωθυπουργός να σκεφτόταν την πρότασή του, την οποία πάντως ο ίδιος δεν είχε σκοπό να θέσει στον ΓΓ του ΟΗΕ σε εκείνο το στάδιο.
