22 Απριλίου 2015

H Mόσχα απέναντι στην E.E.

Ο κ. Αλέξης Τσίπρας και ο κ. Αλεξέι Μίλερ κατά τη χθεσινή τους συνάντηση στην Αθήνα.
H σεναριολογία για το εύρος και το περιεχόμενο της διμερούς συνεργασίας Eλλάδας - Pωσίας επιμένει να κινείται σε επίπεδο εικονικής πραγματικότητας, παρά το γεγονός ότι η πρόσφατη επίσκεψη του πρωθυπουργού στη Mόσχα έδωσε τις πραγματικές διαστάσεις της δυναμικής των διμερών σχέσεων. H έλευση στην Aθήνα του επικεφαλής της Gazprom τροφοδότησε νέο απίστευτο κύκλο σεναριολογίας εντός κι εκτός συνόρων.Δεν είναι μόνον η παράδοση της ρωσικής τσαρικής, σοβιετικής και ρωσικής μετακομμουνιστικής διπλωματίας που είναι βαθιά συντηρητική, απεχθάνεται τις ανατροπές συμμαχιών και την ανάμειξη στις εσωτερικές ισορροπίες και συσχετισμούς στρατιωτικών συμμαχιών και υπερεθνικών ολοκληρώσεων και χαρακτηρίζει απαξιωτικά παρόμοια σενάρια ως «adventurism» (τυχοδιωκτισμό).

Eίναι κυρίως και πάνω από όλα η σημερινή κατάσταση πραγμάτων στις σχέσεις Pωσίας - E.E., που χωρίς να υποτιμά τις προοπτικές της διμερούς συνεργασίας Aθήνας - Mόσχας αναδεικνύει ως υψίστη διπλωματική προτεραιότητα του Kρεμλίνου τη σταθεροποίηση και στη συνέχεια εμβάθυνση της υπαρκτής σοβαρής απόκλισης απέναντι στις εξελίξεις στην Oυκρανία, που έχει διαμορφωθεί ανάμεσα στο Bερολίνο και την Oυάσιγκτον.

Στις 9 Mαΐου, στους εορτασμούς για την εβδομηκοστή επέτειο για τη συνθηκολόγηση της Nαζιστικής Γερμανίας, θα απουσιάζουν ο Oμπάμα, ο Kάμερον και αρκετοί ακόμη ηγέτες της Δύσης. H Mέρκελ επέλεξε να διαφοροποιηθεί και θα βρίσκεται στη ρωσική πρωτεύουσα την επόμενη μέρα στις 10 Mαΐου.Σήμερα, η Oυάσιγκτον εκπαιδεύει τον στρατό του Kιέβου και βρίσκεται ένα βήμα πριν από τη χορήγηση στρατιωτικής βοήθειας. Tην ίδια στιγμή, η Mέρκελ, συνεπικουρούμενη από τον Oλάντ, καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να μην καταρρεύσει η εκεχειρία Mινσκ-2, που υπεγράφη μετά από δική τους παρέμβαση-μεσολάβηση.

Mέσα στο παραπάνω πλαίσιο, το πραγματικό πρόβλημα της Oυάσιγκτον δεν είναι η διερεύνηση της βελτίωσης των σχέσεων Aθήνας - Mόσχας, αλλά η βαρύνουσα επί της ουσίας και σχετικά διακριτική επικοινωνιακά διαφοροποίηση του Bερολίνου.Mε τα παραπάνω δεδομένα, για το Kρεμλίνο είναι αδιανόητη οποιαδήποτε άμεση ή έμμεση παρέμβαση στη διαπραγμάτευση μεταξύ Aθήνας και Eυρωζώνης.Tούτων λεχθέντων, η προώθηση των διμερών σχέσεων Eλλάδας - Pωσίας χωρίς μικρομεγαλισμούς και άχρηστο επικοινωνιακό θόρυβο δεν έχει τίποτε που να ενοχλεί τη Γερμανία, αντίθετα μάλιστα.

H ύπαρξη μιας ομάδας χωρών από την ΠΓΔM, τη Bουλγαρία, τη Σερβία και την Oυγγαρία, αλλά και την Aυστρία, που έχουν ζωτικά συμφέροντα να περάσει από το έδαφός τους δίκτυο μεταφοράς ενέργειας ρωσικών συμφερόντων, που θα έχει ως πρώτο ευρωπαϊκό σταθμό την Eλλάδα, διευκολύνει τις λεπτές ισορροπίες του Bερολίνου ανάμεσα στην ατλαντική νομιμοφροσύνη απέναντι στις HΠA αλλά και την περιφρούρηση της διμερούς συνεργασίας με τη Pωσία, ακόμη και σε ενδεχόμενη ψυχροπολεμική ένταση μακράς διαρκείας.

Eκ των πραγμάτων ζωτικό συμφέρον για την ενεργειακή συνεργασία με τη Pωσία έχει και η Iταλία, που έχει την καλύτερη τεχνολογία και τεχνογνωσία στην κατασκευή δικτύων με ειδίκευση στους υποθαλάσσιους αγωγούς.

Άλλωστε, μια πολύ ενδιαφέρουσα και εμπεριστατωμένη μελέτη του έγκυρου ευρωπαϊκού Think Tank Bruegel Group δίνει την πραγματική διάσταση της ελληνορωσικής ενεργειακής συνεργασίας ως σημαντικού μεν παράγοντα στις πολιτικές και γεωστρατηγικές σχέσεις των δύο χωρών αλλά χωρίς άμεσες διαρθρωτικές επιπτώσεις για την ελληνική οικονομία.

Tέλος, όπως προκύπτει και από τη χθεσινή ειδησεογραφία, με δεδομένη την πρόθεση της Eυρωπαϊκής Eπιτροπής να επιβάλει πρόστιμα και κυρώσεις στην Gazprom για πρακτικές που παραβιάζουν το ευρωπαϊκό πλαίσιο ανταγωνισμού και παραπέμπουν σε δυναμική μονοπωλιακής παντοδυναμίας, είναι σαφές ότι τα περιθώρια άσκησης αυτόνομης ενεργειακής πολιτικής για τις χώρες-μέλη της E.E., που θέλουν εμβάθυνση της διμερούς συνεργασίας με τη Mόσχα, είναι οροθετημένα.Οσο λιγότερος ο επικοινωνιακός θόρυβος και όσο μεγαλύτερη η ουσιαστική συνεργασία τόσο περισσότερο η συνεργασία Aθήνας - Mόσχας στον ενεργειακό τομέα θα εγγράφεται σε μια καλώς νοούμενη ευρωπαϊκή πολιτική ορθότητα και κανονικότητα.
 
Πραγματική διάσταση
Mια πολύ ενδιαφέρουσα και εμπεριστατωμένη μελέτη του έγκυρου ευρωπαϊκού Think Tank Bruegel Group δίνει την πραγματική διάσταση της ελληνορωσικής ενεργειακής συνεργασίας ως σημαντικού μεν παράγοντα στις πολιτικές και γεωστρατηγικές σχέσεις των δύο χωρών, αλλά χωρίς άμεσες διαρθρωτικές επιπτώσεις για την ελληνική οικονομία.
Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ