Ηδη από τον Οκτώβριο 2014 με το άρθρο
«Η Κρίση στην Ευδαίμονα Αραβία» είχαμε αναδείξει την δυναμική που είχε
το κίνημα των Χούδι για το μέλλον της Υεμένης και την σταθερότητα της
αραβικής χερσονήσου καθώς και την αναλογία αυτού του μετώπου με εκείνο
της Μεσοποταμίας στο πλαίσιο της σηιτο-σουνιτικής σύγκρουσης στην Μ.
Ανατολή. Η εξέλιξη των γεγονότων επιβεβαιώνει την ανωτέρω προοπτική και
στέλλει μηνύματα αποσταθεροποίησης όχι μόνο στην αραβική χερσόνησο αλλά
και την Αφρική.
Η συμμαχία των Ισλαμιστών Σηιτών Χούδι με τον Σηίτη εκκοσμικευμένο πρώην πρόεδρο Αλ-Σάλεχ ήταν απρόσμενη εξέλιξη και χαρακτηρίζεται καιροσκοπική και για τι δύο πλευρές, καθώς πριν από την Αραβική Άνοιξη οι Χούδι και ο αλ-Σάλεχ ήταν πρωταγωνιστές αντίπαλοι στο εσωτερικό σκηνικό πολιτικού ανταγωνισμού μιας χώρας που χαρακτηρίζεται από τριμερή διαίρεση πολιτικών δυνάμεων: τους Σηίτες ισλαμιστές αντάρτες με κύριους εκφραστές τους Χούδι, τους Σουνίτες Ουαχαβίτες Ισλαμιστές αντάρτες με την Αλ-Κάιντα-Χαλιφάτο και τους μετριοπαθείς-εκκοσμικευμένους Σηίτες-Σουνίτες στην διακυβέρνηση ης χώρας. Η μέχρι πρότινος ισορροπία του τρόμου βασιζόταν στο υπόστρωμα της φυλαρχίας σε αλληλεπίδραση με την σύγκρουση του πολιτικού Ισλάμ και της εκκοσμίκευσης.
Η σύγκρουση στην Υεμένη, παρά την ιδιαίτερη μορφολογία της χώρας έχει τα ίδια γεωπολιτικά χαρακτηριστικά με εκείνα της Συρίας και του Ιράκ: τον σουνιτο-σηϊτικό συγκρουσιακό δίπολο και την ανάγκη των δύο κόσμων για αύξηση του ζωτικού χώρου μετά την αποσταθεροποίηση της Μ. Ανατολής που επέφερε η πτώση του Σαντάμ το 2003 στο Ιράκ. Είναι εμφανές ότι στο μέτωπο της Υεμένης οι Σηίτες της Μ. Ανατολής στέλλουν ένα μήνυμα στρατηγικού συμβιβασμού στους Σουνίτες για την περιοχή της Μεσοποταμίας. Αν η Μεσοποταμία είναι πολύ σημαντική για τους Σηίτες, το ίδιο σημαντική είναι η Υεμένη για την ασφάλεια των σουνιτικών κρατών της Αραβικής Χερσονήσου, και ιδιαίτερα την σουνιτική τοποτήρηση των ιερών τόπων του Ισλάμ: την Μέκκα και την Μεδίνα.
Παράλληλα το μέλλον της σύγκρουσης στην Υεμένη θα καθορίσει πολλές από τις στρατηγικές παραμέτρους της δράσης του σουνιτικού πολιτικού Ισλάμ στην Βόρεια, Ανατολική αλλά και την Υποσαχάρεια Αφρική. Τα Στενά του Άντεν παίζουν καθοριστικό ρόλο στην διακίνηση ανταρτών, χρημάτων, εφοδίων και γενικά σουνιτικών-ουαχαβιτικών δικτύων στην Λιβύη, Τυνησία, Σομαλία, Μάλι, Νιγηρία κλπ. Μέσω αυτών των δικτύων το η πουριτανική Σχολή Σκέψης των Ουαχαβιτών της Αραβικής Χερσονήσου αποκτά ερείσματα στην αφρικανική ήπειρο όπου παραδοσιακά επικρατεί η μετριοπαθής Σχολή Σκέψης των Μάλεκι. Το Ριάντ γνωρίζει ότι εάν η Υεμένη περάσει στην σφαίρα επιρροής του σηιτικού πολιτικού Ισλάμ τότε η ουαχαβιτική ισχύς θα τεθεί εν αμφιβόλω όχι μόνο στην Αφρική, αλλά και στην Αραβική Χερσόνησο. Πλησιάζει ο καιρός για μία ισλαμική Γιάλτα…
*Ο Δρ. Ευάγγελος Βένετης είναι ο Υπεύθυνος Ερευνητικού Προγράμματος Μέσης Ανατολής – ΕΛΙΑΜΕΠ
Η συμμαχία των Ισλαμιστών Σηιτών Χούδι με τον Σηίτη εκκοσμικευμένο πρώην πρόεδρο Αλ-Σάλεχ ήταν απρόσμενη εξέλιξη και χαρακτηρίζεται καιροσκοπική και για τι δύο πλευρές, καθώς πριν από την Αραβική Άνοιξη οι Χούδι και ο αλ-Σάλεχ ήταν πρωταγωνιστές αντίπαλοι στο εσωτερικό σκηνικό πολιτικού ανταγωνισμού μιας χώρας που χαρακτηρίζεται από τριμερή διαίρεση πολιτικών δυνάμεων: τους Σηίτες ισλαμιστές αντάρτες με κύριους εκφραστές τους Χούδι, τους Σουνίτες Ουαχαβίτες Ισλαμιστές αντάρτες με την Αλ-Κάιντα-Χαλιφάτο και τους μετριοπαθείς-εκκοσμικευμένους Σηίτες-Σουνίτες στην διακυβέρνηση ης χώρας. Η μέχρι πρότινος ισορροπία του τρόμου βασιζόταν στο υπόστρωμα της φυλαρχίας σε αλληλεπίδραση με την σύγκρουση του πολιτικού Ισλάμ και της εκκοσμίκευσης.
Η σύγκρουση στην Υεμένη, παρά την ιδιαίτερη μορφολογία της χώρας έχει τα ίδια γεωπολιτικά χαρακτηριστικά με εκείνα της Συρίας και του Ιράκ: τον σουνιτο-σηϊτικό συγκρουσιακό δίπολο και την ανάγκη των δύο κόσμων για αύξηση του ζωτικού χώρου μετά την αποσταθεροποίηση της Μ. Ανατολής που επέφερε η πτώση του Σαντάμ το 2003 στο Ιράκ. Είναι εμφανές ότι στο μέτωπο της Υεμένης οι Σηίτες της Μ. Ανατολής στέλλουν ένα μήνυμα στρατηγικού συμβιβασμού στους Σουνίτες για την περιοχή της Μεσοποταμίας. Αν η Μεσοποταμία είναι πολύ σημαντική για τους Σηίτες, το ίδιο σημαντική είναι η Υεμένη για την ασφάλεια των σουνιτικών κρατών της Αραβικής Χερσονήσου, και ιδιαίτερα την σουνιτική τοποτήρηση των ιερών τόπων του Ισλάμ: την Μέκκα και την Μεδίνα.
Παράλληλα το μέλλον της σύγκρουσης στην Υεμένη θα καθορίσει πολλές από τις στρατηγικές παραμέτρους της δράσης του σουνιτικού πολιτικού Ισλάμ στην Βόρεια, Ανατολική αλλά και την Υποσαχάρεια Αφρική. Τα Στενά του Άντεν παίζουν καθοριστικό ρόλο στην διακίνηση ανταρτών, χρημάτων, εφοδίων και γενικά σουνιτικών-ουαχαβιτικών δικτύων στην Λιβύη, Τυνησία, Σομαλία, Μάλι, Νιγηρία κλπ. Μέσω αυτών των δικτύων το η πουριτανική Σχολή Σκέψης των Ουαχαβιτών της Αραβικής Χερσονήσου αποκτά ερείσματα στην αφρικανική ήπειρο όπου παραδοσιακά επικρατεί η μετριοπαθής Σχολή Σκέψης των Μάλεκι. Το Ριάντ γνωρίζει ότι εάν η Υεμένη περάσει στην σφαίρα επιρροής του σηιτικού πολιτικού Ισλάμ τότε η ουαχαβιτική ισχύς θα τεθεί εν αμφιβόλω όχι μόνο στην Αφρική, αλλά και στην Αραβική Χερσόνησο. Πλησιάζει ο καιρός για μία ισλαμική Γιάλτα…
*Ο Δρ. Ευάγγελος Βένετης είναι ο Υπεύθυνος Ερευνητικού Προγράμματος Μέσης Ανατολής – ΕΛΙΑΜΕΠ