Του Σάββα Ιακωβίδη
- Η κινητήρια δύναμη στις σχέσεις μεταξύ κρατών είναι πρώτα και μόνο το συμφέρον
- Γιατί η ΔΔΟ είναι μια ρατσιστική πρόταση απαρτχάιντ, που θα οδηγήσει όχι στην επανένωση του νησιού αλλά στην οριστική κατάληψή του από την Τουρκία; Οι πολιτικοί της Κύπρου δεν σχεδιάζουν το μέλλον. Η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει να αντιδρά ακαριαία στις τουρκικές προκλήσεις
ΓΙΑΛΛΟΥΡΙΔΗΣ: «Αν δεν υπερασπίζεσαι τα συμφέροντά σου, δεν σε σέβεται κανένας. Εμείς καταντήσαμε καρπαζοεισπράκτορες, χωρίς καμιάν αντίδραση»
ΠΕΡΡΑΚΗΣ: «Όταν δεν απαντάς ακαριαία στις προκλήσεις, είναι ένα έλλειμμα που κάποια στιγμή, στο διεθνές δίκαιο, θα υποδειχθεί η ανυπαρξία των δικών σου αντιδράσεων»
Ζούμε σε ένα άναρχο διεθνές σύστημα και σε έναν αλληλεξαρτώμενο κόσμο. Όπως ο Θουκυδίδης ανέλυσε πριν από 2500 χρόνια, η κινητήρια δύναμη στις σχέσεις μεταξύ κρατών είναι το συμφέρον. Και όπως όλοι γνωρίζουμε, στις διακρατικές και διεθνείς σχέσεις τα συμφέροντα είναι αιώνια, όχι οι φίλοι, όχι οι συμμαχίες. Οι δραματικές εξελίξεις που συντελούνται στις μέρες μας και με αφορμή όσα απασχόλησαν την Ευρώπη και τον κόσμο, με αφορμή την οικονομική κρίση στην Ελλάδα, θέτουν ξανά επί τάπητος πολλά κρίσιμα ερωτήματα που απασχόλησαν πρόσφατα μια σημαντική συζήτηση, που η Εστία Ελλάδος Κύπρου του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, σε συνεργασία με το Πάντειο Πανεπιστήμιο και το Πανεπιστήμιο Κύπρου, διοργάνωσαν στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, με θέμα: «Η Κύπρος στην Ευρώπη και στη Διεθνή Πολιτική». Στη συζήτηση πήραν μέρος οι:
- Ελένη Θεοχάρους, ευρωβουλευτής. Στέλιος Περράκης, αναπληρωτής Πρύτανης και καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης, κοσμήτορας της Σχολής Διεθνών Σπουδών, Επικοινωνίας και Πολιτισμού, του Παντείου Πανεπιστημίου. - Συντονιστής, ο γράφων.
Τριπλή κατοχή
Η ευρωβουλευτής Ελένη Θεοχάρους επισήμανε πως, 40 χρόνια μετά την τουρκική εισβολή, «η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ιδιαιτέρως αποδυναμωμένη στρατιωτικά, οικονομικά, πολιτικά και διπλωματικά και το Κυπριακό, όσον αφορά τις προοπτικές δίκαιης επίλυσής του, βρίσκεται στο ναδίρ. Στο ναδίρ βρίσκεται και το φρόνημα του λαού, και ο Ελληνισμός διάγει μιαν έντονα παρακμιακή περίοδο». Και πρόσθεσε:
«Η Κ.Δ. τελεί υπό την τριπλή τουρκοβρετανική κατοχή, την οικονομική κατοχή της Τρόικας, αλλά, δυστυχώς, και υπό την τρομακτική κατοχή της άγνοιας. Γιατί η άγνοια είναι η χειρότερη μορφή ανελευθερίας. Ο Ελληνισμός οδηγήθηκε σε ένα ιδεολογικό αλλά και βιοτικό συνονθύλευμα αμορφωσιάς, μοχθηρής ρηχότητας, θεοποίησης του χρήματος και δοσιλογικής προκλητικότητας, που αναβλύζει σε κάθε έκφανση της καθημερινότητάς του. Η Τουρκία επί μακρόν αμφισβητεί την ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας και, έργοις, προσβάλλει την κυριαρχία του κράτους και αμφισβητεί τα κυριαρχικά μας δικαιώματα χωρίς να λαμβάνει τις δέουσες απαντήσεις. Ούτε φραστικές ούτε διπλωματικές ούτε έμπρακτες». Αναφέρθηκε συγκεκριμένα στο γνωστό 105σέλιδο έγγραφο Τσαβούσογλου-Νταβούτογλου (23/6/2014) και στην πρόσφατη επιστολή του Τούρκου Υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων προς ευρωβουλευτίνα, διά της οποίας αμφισβητούσε την ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας και, συνακόλουθα, της κυπριακής ΑΟΖ.
Αφού αναφέρθηκε εκτενώς σε τουρκικές ενέργειες αποδόμησης της Κυπριακής Δημοκρατίας, η Ε. Θεοχάρους επισήμανε: «Η τουρκική πολιτική εδώ και μισόν αιώνα συνίσταται στη συνεχή υποβάθμιση και απο-αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας και στην παντί τρόπω αναβάθμιση και ενίσχυση του αποσχιστικού μορφώματος που, επί του παρόντος, δεν αναγνωρίζεται από κανέναν επίσημα και φέρει το όνομα ΤΔΒΚ. Βεβαίως, αμετάθετος στόχος είναι ο πλήρης έλεγχος ολόκληρης της νήσου και των θαλασσών της και η ανάκτηση του γεω-στρατηγικού ελέγχου της Ανατολικής Μεσογείου. Άμεσος στόχος είναι, επίσης, ο πλήρης εκτουρκισμός της νήσου διά της ανατροπής των πληθυσμιακών δεδομένων».
Απορρίφθηκε το 2004
Ακολούθως, η Ελληνοκύπρια ευρωβουλευτίνα επέκρινε και απέρριψε την επίσημα προωθούμενη λύση της διζωνικής. Είπε: «Η κοινή συνισταμένη στην προσπάθεια ειρηνικής και διά συνομιλιών επίλυσης του Κυπριακού είναι η διαβόητος Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία. Η πρόταση αυτή υποστηρίζεται τόσο από την Τουρκία όσο και από την Κ.Δ. και την Ελλάδα. Η ΔΔΟ, ως πολιτική φόρμουλα επίλυσης του Κυπριακού, έχει απορριφθεί από τον κυπριακό λαό με την απόρριψη του σχεδίου Ανάν, την 24η Απριλίου 2004. Η ΔΔΟ είναι μια ρατσιστική πρόταση απαρτχάιντ, που θα οδηγήσει όχι στην επανένωση του νησιού, όπως φαντασιώνονται οι φανατικοί οπαδοί της λύσης, αλλά στην οριστική κατάληψη του νησιού από την Τουρκία».
Και πρόσθεσε: «Η ΔΔΟ είναι τουρκο-βρετανική μεθόδευση στη βάση των σχεδιασμών διχοτόμησης του νησιού, που τους απεργάζεται η Βρετανία από τη δεκαετία του 1950 και του σχεδίου ανακτήσεως Κύπρου, του Νιχάτ Ερίμ και του γραφείου ειδικού πολέμου του Τουρκικού Γενικού Επιτελείου, τα οποία εκπονήθηκαν και τέθηκαν σε εφαρμογή από το 1956 και το 1957, αντίστοιχα. Σήμερα, χωρίς επίλυση του Κυπριακού, η Τουρκία κατάφερε να αμφισβητήσει εμπράκτως την κυριαρχία της Κ.Δ. στις θάλασσές της, εφαρμόζοντας πλήρους κλίμακος επιχείρηση του τουρκικού στόλου, κάτω από το νομικό προκάλυμμα της ηλίθιας αποδοχής ελληνοκυπριακών κυβερνήσεων ότι ο φυσικός πλούτος της χώρας ανήκει εξίσου και στους Τουρκοκύπριους».
Χείριστη διχοτόμηση
Στη συνέχεια, η Ε. Θεοχάρους εξηγεί: «Με όλα όσα έχουν συμφωνηθεί σήμερα στη βάση της ΔΔΟ, τίθεται επίσημα υπό αμφισβήτηση η ΑΟΖ πριν και μετά τη διευθέτηση. Ακόμη και η θέση της Κυβέρνησης ότι το θέμα της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας θα συζητηθούν μετά τη λύση τίποτε δεν διασφαλίζει και μάλλον θα δώσει αφορμή για ένα νέο κυπριακό πρόβλημα. Η Τουρκία, με μια Κύπρο χωρίς άμυνα και ισχύ, θα επιβάλει όπως πάντα τις απόψεις της δια πυρός και σιδήρου τριχοτομώντας την κυπριακή ΑΟΖ, μεταξύ της ίδιας και των δυο συνιστώντων κρατιδίων, που θα έχουν ισοϋψή τυπική ισχύ μεταξύ τους.
»Δεν θα ξαφνιάσει κανέναν αν τελικά έχουμε και τέταρτη δομή εξουσίας και ζώνη κρατική, την πρωτεύουσα Λευκωσία, ειδικά εάν εισακούσουμε κάποιες φωνές από την Αθήνα, που μιλάνε για τη δημιουργία ενός κοινού κράτους στη Λευκωσία, με κοινή ιθαγένεια μιας νέας υβριδικής φυλής Κυπρίων. Εάν σε αυτήν την πρακτική προσθέσει κάποιος το ζήτημα του εποικισμού, κατανοεί ότι η λύση της ομοσπονδίας είναι μια από τις χειρότερες μορφές διχοτόμησης, που θα εξαφανίσει την Κυπριακή Δημοκρατία από τον χάρτη αλλά και τον Ελληνισμό από την επί τριάμισι χιλιάδες χρόνια εστία του».
Συνέχιση, ενίσχυση της Κυπριακής Δημοκρατίας
Τι πρέπει να γίνει; Η Ε. Θεοχάρους υποστηρίζει: «Για μένα ο αγώνας πρέπει να συνίσταται στη διατήρηση, συνέχιση, ενίσχυση και σταθεροποίηση της Κ.Δ. ως ενιαίου κράτους. Δεν μπορούμε να εξανεμίσουμε την κυριαρχία του κράτους μας σε διάφορα συνιστώντα κράτη. Παράλληλα, πρέπει πεισματικά να απαιτήσουμε την εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των αρχών και αξιών επί των οποίων είναι θεμελιωμένη η Ε.Ε. για όλους τους νόμιμους Κύπριους πολίτες. Οι αποφάσεις της Ε.Ε. και δη το πρωτόκολλο 10, δεν αναφέρονται σε επανένωση, αναφέρονται στο γεγονός ότι η Κυπριακή Δημοκρατία εντάχθηκε ολόκληρη στην Ε.Ε. με αναστολή του κοινοτικού κεκτημένου στις περιοχές όπου η Κ.Δ. δεν ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο, δηλαδή στα κατεχόμενα. Οι Βρετανοί φρόντισαν να εξαιρέσουν τις βρετανικές Βάσεις από την ένταξη ολόκληρου του νησιού στην Ε.Ε. Η επέκταση της εφαρμογής του κεκτημένου στα κατεχόμενα μόνο με την σύμφωνο γνώμη της Κύπρου μπορεί να επιτευχθεί. Άρα, τα κατεχόμενα θα πρέπει να επανενσωματωθούν στην Κυπριακή Δημοκρατία και όχι να αποτελέσουν χωριστό συνιστών κράτος.
»Συνεπώς, ο στόχος μας πρέπει να είναι η επανενσωμάτωση των κατεχομένων στην Κυπριακή Δημοκρατία. Η στρατηγική θα πρέπει να στηρίζεται: Στην ανατροπή όλων των συντελεστών ισχύος και τη βελτίωσή τους (οικονομία, στρατιωτική ισχύς, αμυντική τεχνολογία, διπλωματία, κοινωνική συνοχή, φρόνημα του λαού). Η αλλαγή τού συντριπτικά, σε βάρος μας, ισοζυγίου δυνάμεων, σημαίνει τη σύναψη περιφερειακών συμμαχιών με όσα κράτη απειλούνται από τον τουρκικό επεκτατισμό και έχουν κοινά συμφέροντα με την Κύπρο και την Ελλάδα στον τομέα της ενέργειας, όπως είναι το Ισραήλ και η Αίγυπτος. Η πειστική και σοβαρή παρέμβαση προς την Ε.Ε. ότι η περιοχή της Λεβαντίνης μπορεί να αποτελέσει εναλλακτική πηγή ενέργειας για την Ένωση, είναι ένας σημαντικός και καθοριστικός παράγοντας ανατροπής των τωρινών αρνητικών δεδομένων.
»Προς τούτο, επιβάλλεται η εφαρμογή ολοκληρωμένου σχεδιασμού και προγράμματος επί τη βάσει του οποίου να μπορούν να επενδύσουν και οι ίδιοι οι εταίροι. Θα είναι και για τους ίδιους αυτοκτονία να απαγκιστρωθούν από τη ρωσική ενεργειακή εξάρτηση και να προσδεθούν στην τουρκική του ηγεμονικού Ταγίπ Ερτογάν. Το ίδιο ισχύει και για το Ισραήλ. Πόσω μάλλον δε, για μας. Η συμμαχία με τις χώρες της περιοχής και την Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει αποτρεπτικό μηχανισμό στις επιθετικές κινήσεις της Τουρκίας. Οικονομική και στρατιωτική ισχύς με συμμαχίες και με την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στη νέα ευρωπαϊκή αμυντική αρχιτεκτονική, θα δημιουργήσει ένα νέο περιβάλλον στη βάση του αμοιβαίου οφέλους. Εάν η Τουρκία δεν τερματίσει τις απειλές της και δεν αποδεχθεί ότι η λύση του Κυπριακού θα βασίζεται στις δημοκρατικές αρχές και αξίες της Ε.Ε., θα καταβάλει κόστος».
Ένταξη στην Ε.Ε. και ΔΕΑΧ
Στη δική του παρέμβαση, ο καθηγητής Χρ. Γιαλλουρίδης υπέδειξε με έντονο τρόπο ότι η κυπριακή πολιτική ηγεσία συμβιβάστηκε στο Κυπριακό και υποχωρεί ατάκτως. Αθήνα και Λευκωσία δεν είχαν ποτέ την ικανότητα να μελετήσουν τον αντίπαλό τους, δηλ. τον κοινό εχθρό τους, τον Τούρκο. Αφού αναφέρθηκε στις από δεκαετιών τουρκικές μεθοδεύσεις και σχέδια για την επανάκτηση της Κύπρου, ο Χρ. Γιαλλουρίδης επισήμανε πως για να λειτουργήσει ένα κράτος, τα μέρη που το συναποτελούν πρέπει να είναι ερωτευμένα. Πράγμα που δεν συμβαίνει με τους Έλληνες και Τούρκους της Κύπρου. Το μέγα πρόβλημα της Κύπρου, υπογράμμισε, είναι ο τουρκικός παράγων, τον οποίο και η Ελλάδα και η Κύπρος υποβάθμισαν και υποτίμησαν.
Η επιβίωση του κυπριακού Ελληνισμού, είπε ο καθηγητής Γιαλλουρίδης, είναι η πολιτική συνέχεια των γενεών. Αυτή η συνέχεια απειλείται από την επεκτατική αρπακτικότητα και επιθετικότητα της Τουρκίας. «Το κυπριακό κράτος υποφέρει από ένα προπατορικό αμάρτημα», συνέχισε. «Δεν έχει δημοκρατία. Οι Εγγλέζοι επέβαλαν τον διαχωρισμό των κοινοτήτων για να επέλθει η διχοτόμηση. Παραβιάστηκε το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση. Σήμερα η Κύπρος κινδυνεύει να χαθεί ως πολιτισμός και να υπαχθεί στον ηγεμόνα της περιοχής, την Τουρκία». Ο καθηγητής Γιαλλουρίδης υπέδειξε πως οι πολιτικοί της Κύπρου δεν σχεδιάζουν το μέλλον της. Μόνο δύο σχεδιασμοί έγιναν τα τελευταία πολλά χρόνια. Η ένταξη στην Ε.Ε. και το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου (ΔΕΑΧ) αλλά και αυτοί είτε δεν αξιοποιούνται είτε αχρηστεύθηκαν στο πλαίσιο της καταστροφικής πολιτικής του εξευμενισμού του τουρκικού θηρίου.
Τι πρέπει να γίνει; Ένα κατεχόμενο κράτος, δεν μπορεί να μένει μόνο. Γι’ αυτό χρειάζονται αμυντικές συμφωνίες με γειτονικά και άλλα ισχυρά κράτη. «Είμαστε τυχεροί», λέγει ο καθηγητής Γιαλλουρίδης, «που το Ισραήλ συγκρούστηκε με την Τουρκία». Και κατέληξε: «Αν δεν υπερασπίζεσαι τα συμφέροντά σου, δεν σε σέβεται κανένας. Εμείς καταντήσαμε καρπαζοεισπράκτορες, χωρίς καμιάν αντίδραση».
Το ουκρανικό αγκάθι
Τέλος, ο καθηγητής Στέλιος Περράκης επισήμανε πως η Κυπριακή Δημοκρατία, ως υποκείμενο διεθνούς δικαίου, δεν εκμεταλλεύεται την εκάστοτε συγκυρία που αναδεικνύει σήμερα μια μεγάλη κινητικότητα στις διεθνείς σχέσεις. Αναφέρθηκε ειδικά στην κατάσταση στη Συρία, στη Λιβύη, στην Τουρκία, στην Αίγυπτο, στο τρομοκρατικό Ισλαμικό Κράτος και στους Κούρδους. Ο χώρος της λεκάνης της Αν. Μεσογείου, εξήγησε, επηρεάζει ποικιλοτρόπως την Ελλάδα και την Κύπρο. Η Ε.Ε. διέρχεται βαθύτατη κρίση και το μεγαλύτερο πρόβλημά της δεν είναι η Ελλάδα αλλά η Ουκρανία, σε συνάρτηση προς τις σχέσεις Ε.Ε.-Ρωσίας, που θα οριοθετήσουν τι θα συμβεί στην Ευρώπη, στο πλαίσιο και της αναζωπυρούμενης αντιπαράθεσης Ουάσιγκτον-Μόσχας.
Ο καθηγητής Περράκης υπογράμμισε πως, πολιτική, είναι να έχεις άποψη και θέση, να την τεκμηριώνεις, να την υπερασπίζεσαι και να έχεις το πολιτικό θάρρος να την διεκδικείς. Δυστυχώς, πρόσθεσε, η Κυπριακή Δημοκρατία δεν θέλει ή δεν επιδιώκει ή δεν μπορεί να διεκδικήσει στα διεθνή φόρα. Και διερωτήθηκε: Γιατί η Κυπριακή Δημοκρατία δεν αξιοποιεί την ένταξη και παρουσία της στην Ε.Ε.; Γιατί δεν επεδίωξε να απαιτήσει μέτρα από το Συμβούλιο Υπουργών κατά της Τουρκίας; Γιατί δεν ασκεί πιέσεις κατά της Τουρκίας όπως, π.χ., διά της διακρατικής προσφυγής; Γιατί περνά ο χρόνος χωρίς καμία διεθνή κινητοποίηση κατά της Τουρκίας; Γιατί η Λευκωσία δεν εντείνει τις πιέσεις κατά της κατοχικής χώρας στα θεσμικά όργανα της Ε.Ε., ιδιαίτερα μετά την τρίτη εισβολή της στην κυπριακή ΑΟΖ;
Η απάθεια της Λευκωσίας
Ο καθηγητής Περράκης υπογράμμισε τη σημασία της απόκτησης τουλάχιστον ακτοφυλακής, που να διασφαλίζει την παρουσία και έλεγχο της κυπριακής ΑΟΖ και επισήμανε όπως η Κυπριακή Δημοκρατία συμμετέχει στην ευρύτερη αρχιτεκτονική για την άμυνα και την ασφάλεια και σε όλες τις διεθνείς ειρηνευτικές επιχειρήσεις. Επίσης υπογράμμισε την αναγκαιότητα εμβάθυνσης των σχέσεων με τα Ην. Έθνη και το ΝΑΤΟ. Ο καθηγητής Περράκης αναφέρθηκε στην ολέθρια απάθεια και μη αντίδραση της Λευκωσίας στις προσπάθειες της Τουρκίας για αποδόμηση της Κυπριακής Δημοκρατίας και υπέδειξε με παραδείγματα πως, όταν δεν απαντάς ακαριαία στις προκλήσεις, είναι ένα έλλειμμα που κάποια στιγμή, στο διεθνές δίκαιο, θα υποδειχθεί η ανυπαρξία των δικών σου αντιδράσεων.
Τι πρέπει να γίνει; Ο καθηγητής Περράκης υποστηρίζει πως η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει να αντιδρά ακαριαία στις τουρκικές απειλές και προκλήσεις, να αξιοποιεί περισσότερο τη θέση της στην Ε.Ε. και η πολιτική της να είναι ένας συνδυασμός δικαίου, θεσμών, ξεκάθαρης πολιτικής στοχοθεσίας και διεκδικήσεων στο ευρωπαϊκό και διεθνές πεδίο, με συνέργειες και συμμαχίες συμφερόντων με εταίρους και γειτονικές και άλλες μεγάλες χώρες και διεθνείς δρώντες.
