«Πλάνταξαν στο κλάμα» κάποιοι Γερμανοί δημοσιογράφοι και
ακολούθησαν μετά και κάποιοι ετερόφωτοι δικοί μας από την «αποκάλυψη»
του Γιάνη Βαρουφάκη ότι δεν είχε σαν πρώτη προτεραιότητά του να κερδίσει
την εμπιστοσύνη του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Αυτό λοιπόν θα καθορίζει από εδώ και πέρα την «ποιότητα»
μιας ευρωπαϊκής κυβέρνησης και την αντιμετώπιση της από την υπόλοιπη
Ευρώπη; Αν θα την εμπιστεύεται ο Σόιμπλε; Ποιό είναι τότε το νόημα των
εκλογών αν το υπέρτατο κριτήριο για την τύχη μιας δημοκρατικά εκλεγμένης
κυβέρνησης είναι να ταιριάζει στα γούστα ενός βράχου της λογικής της
σιδερένιας φτέρνας;
Ανεξάρτητα από το πώς βλέπει κανείς το Γιάνη Βαρουφάκη και τις όποιες ενστάσεις μπορεί να διατυπώσει για συγκεκριμένες μεθόδους του, η παραπάνω «αποκάλυψη» μάλλον εύσημο μπορεί να χαρακτηριστεί. Γιατί «απολαύσαμε» και στο παρελθόν τι σημαίνει να έχεις την «εμπιστοσύνη του Σόιμπλε». Και κυρίως ζούμε τώρα τους όρους και το βασικό κριτήριο, που θέτει ο ίδιος για να μπορέσουμε να την ανακτήσουμε: Ανευ όρων υποταγή.
Μια τέτοια εμπιστοσύνη κανένας Ευρωπαίος δεν θα έλεγε ότι θέλει να την έχει, αν τον ρωτούσαν και τον διαβεβαίωναν ότι μπορεί να απαντήσει ελεύθερα, χωρίς φόβο.
Αλλά ας αντιστρέψουμε το ερώτημα. Ο κύριος Σόιμπλε ενδιαφέρεται να τυγχάνει της εμπιστοσύνης των υπολοίπων στην Ευρώπη; Γιατί η συμπεριφορά του δείχνει ότι είναι οπαδός της θεωρίας «καλύτερα να σε φοβούνται παρά να σε σέβονται».
Τι εμπιστοσύνη μπορείς να έχεις σε έναν υπουργό, που εδώ και μήνες επιδιώκει συστηματικά να προκαταλαμβάνει πάντα τις αποφάσεις των θεσμικών συλλογικών οργάνων της ΕΕ με δηλώσεις του; Που έχει δημόσια επικρίνει επικεφαλής υπερεθνικών οργάνων για αποφάσεις τους που δεν ήταν αρεστές στον ίδιο; Και που όταν δε μπορεί να επιβάλει το δικό του παρουσιάζει την υποχώρησή του ως δική του θέση; Που προτιμά να μιλά στα μέσα που θέλει, όταν θέλει και χωρίς αντίλογο; Που διαρρέει πληροφορίες σε φιλικά του έντυπα για να στριμώξει τους συνομιλητές του; Που εδώ και δύο δεκαετίες υποστηρίζει τη θέση για μια Ευρώπη «πυρήνα» με τη Γερμανία και τους ισχυρούς και πρόθυμους-υπάκουους στην Α' κατηγορία και τους άλλους εξοστρακισμένους σε χαμηλότερες «βαθμίδες»; Που ουσιαστικά αυτό που διαμηνύει σε όλη την Ευρώπη εκβιάζοντας την Ελλάδα είναι «όποιου δεν του αρέσει μπορεί να μας αδειάσει τη γωνιά»;
Αναρωτήθηκε ποτέ ο ίδιος και οι θαυμαστές του μήπως τελικά το κεντρικό πρόβλημα της Ευρώπης σήμερα είναι ακριβώς ότι η πιο μεγάλη και ισχυρή της χώρα έχει πάψει πλέον να εμπνέει εμπιστοσύνη στους εταίρους και σταδικά τους φοβίζει όλο και περισσότερο. Γιατί αυτό είναι το μικρόβιο, που ροκανίζει τα θεμέλια της Ευρώπης αργά, αλλά σταθερά τα τελευταία χρόνια. Αυτό είναι το μεγάλο έλλειμμα εμπιστοσύνης που απειλεί να μας γυρίσει πίσω σε άλλες δεκαετίες.
Το έλλειμμα εμπιστοσύνης προς το Βερολίνο. Το οποίο προσπαθούν βέβαια να αποκρύψουν με ενορχηστρωμένα-κατευθυνόμενα δημοσιεύματα για τους κινδύνους από τα ελλείματα της Ελλάδας. Ποτέ άλλοτε τα τελευταία 30 χρόνια η γερμανική πολιτική ηγεσία δεν είχε στρατευθεί τόσο συμπαγώς πίσω από μια ολοκληρωτικά εθνική γραμμή εξυπηρέτησης συγκεκριμένων συμφερόντων. Ποτέ άλλοτε η κοινή γνώμη δεν είχε τόσο μαζικά χειραγωγηθεί με στόχο να πιστέψει στη γερμανική ανωτερότητα, που ξεκινά από την οικονομία και διαχέεται σε όλα τα υπόλοιπα πεδία της κοινωνικής ζωής.
Ας μη μιλούν λοιπόν για εμπιστοσύνη εκείνοι, που την έχουν εξορίσει ολοκληρωτικά από την ατζέντα τους. Αυτή την εμπιστοσύνη το Βερολίνο ούτε την απολαμβάνει ούτε δείχνει καμιά διάθεση να την ανακτήσει. Μπορείς να πεις αυτή την πολιτική κοντόφθαλμη, ανιστόρητη, εγωκεντρική ή παράλογη. Σημασία δεν έχει τόσο αυτό. Σημασία έχει ότι αποδεικνύεται μοιραία.
*Ο Κώστας Αργυρός είναι δημοσιογράφος κι έχει βραβευτεί για το δημοσιογραφικό του έργο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ίδρυμα Μπότση και την Ένωση Ευρωπαίων Δημοσιογράφων. Τα τελευταία χρόνια ασχολήθηκε με το τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ, αναδεικνύοντας κυρίως ευρωπαϊκά θέματα.
Κώστας Αργυρός
Ανεξάρτητα από το πώς βλέπει κανείς το Γιάνη Βαρουφάκη και τις όποιες ενστάσεις μπορεί να διατυπώσει για συγκεκριμένες μεθόδους του, η παραπάνω «αποκάλυψη» μάλλον εύσημο μπορεί να χαρακτηριστεί. Γιατί «απολαύσαμε» και στο παρελθόν τι σημαίνει να έχεις την «εμπιστοσύνη του Σόιμπλε». Και κυρίως ζούμε τώρα τους όρους και το βασικό κριτήριο, που θέτει ο ίδιος για να μπορέσουμε να την ανακτήσουμε: Ανευ όρων υποταγή.
Μια τέτοια εμπιστοσύνη κανένας Ευρωπαίος δεν θα έλεγε ότι θέλει να την έχει, αν τον ρωτούσαν και τον διαβεβαίωναν ότι μπορεί να απαντήσει ελεύθερα, χωρίς φόβο.
Αλλά ας αντιστρέψουμε το ερώτημα. Ο κύριος Σόιμπλε ενδιαφέρεται να τυγχάνει της εμπιστοσύνης των υπολοίπων στην Ευρώπη; Γιατί η συμπεριφορά του δείχνει ότι είναι οπαδός της θεωρίας «καλύτερα να σε φοβούνται παρά να σε σέβονται».
Τι εμπιστοσύνη μπορείς να έχεις σε έναν υπουργό, που εδώ και μήνες επιδιώκει συστηματικά να προκαταλαμβάνει πάντα τις αποφάσεις των θεσμικών συλλογικών οργάνων της ΕΕ με δηλώσεις του; Που έχει δημόσια επικρίνει επικεφαλής υπερεθνικών οργάνων για αποφάσεις τους που δεν ήταν αρεστές στον ίδιο; Και που όταν δε μπορεί να επιβάλει το δικό του παρουσιάζει την υποχώρησή του ως δική του θέση; Που προτιμά να μιλά στα μέσα που θέλει, όταν θέλει και χωρίς αντίλογο; Που διαρρέει πληροφορίες σε φιλικά του έντυπα για να στριμώξει τους συνομιλητές του; Που εδώ και δύο δεκαετίες υποστηρίζει τη θέση για μια Ευρώπη «πυρήνα» με τη Γερμανία και τους ισχυρούς και πρόθυμους-υπάκουους στην Α' κατηγορία και τους άλλους εξοστρακισμένους σε χαμηλότερες «βαθμίδες»; Που ουσιαστικά αυτό που διαμηνύει σε όλη την Ευρώπη εκβιάζοντας την Ελλάδα είναι «όποιου δεν του αρέσει μπορεί να μας αδειάσει τη γωνιά»;
Αναρωτήθηκε ποτέ ο ίδιος και οι θαυμαστές του μήπως τελικά το κεντρικό πρόβλημα της Ευρώπης σήμερα είναι ακριβώς ότι η πιο μεγάλη και ισχυρή της χώρα έχει πάψει πλέον να εμπνέει εμπιστοσύνη στους εταίρους και σταδικά τους φοβίζει όλο και περισσότερο. Γιατί αυτό είναι το μικρόβιο, που ροκανίζει τα θεμέλια της Ευρώπης αργά, αλλά σταθερά τα τελευταία χρόνια. Αυτό είναι το μεγάλο έλλειμμα εμπιστοσύνης που απειλεί να μας γυρίσει πίσω σε άλλες δεκαετίες.
Το έλλειμμα εμπιστοσύνης προς το Βερολίνο. Το οποίο προσπαθούν βέβαια να αποκρύψουν με ενορχηστρωμένα-κατευθυνόμενα δημοσιεύματα για τους κινδύνους από τα ελλείματα της Ελλάδας. Ποτέ άλλοτε τα τελευταία 30 χρόνια η γερμανική πολιτική ηγεσία δεν είχε στρατευθεί τόσο συμπαγώς πίσω από μια ολοκληρωτικά εθνική γραμμή εξυπηρέτησης συγκεκριμένων συμφερόντων. Ποτέ άλλοτε η κοινή γνώμη δεν είχε τόσο μαζικά χειραγωγηθεί με στόχο να πιστέψει στη γερμανική ανωτερότητα, που ξεκινά από την οικονομία και διαχέεται σε όλα τα υπόλοιπα πεδία της κοινωνικής ζωής.
Ας μη μιλούν λοιπόν για εμπιστοσύνη εκείνοι, που την έχουν εξορίσει ολοκληρωτικά από την ατζέντα τους. Αυτή την εμπιστοσύνη το Βερολίνο ούτε την απολαμβάνει ούτε δείχνει καμιά διάθεση να την ανακτήσει. Μπορείς να πεις αυτή την πολιτική κοντόφθαλμη, ανιστόρητη, εγωκεντρική ή παράλογη. Σημασία δεν έχει τόσο αυτό. Σημασία έχει ότι αποδεικνύεται μοιραία.
*Ο Κώστας Αργυρός είναι δημοσιογράφος κι έχει βραβευτεί για το δημοσιογραφικό του έργο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ίδρυμα Μπότση και την Ένωση Ευρωπαίων Δημοσιογράφων. Τα τελευταία χρόνια ασχολήθηκε με το τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ, αναδεικνύοντας κυρίως ευρωπαϊκά θέματα.
Κώστας Αργυρός
