Η τριμερής συνεργασία Ελλάδας - Κύπρου - Αιγύπτου, που προχωρεί με
σταθερά βήματα, αποτελεί μια από τις λίγες φορές που η ελληνική
εξωτερική πολιτική χαράσσεται μεθοδικά και αποτελεσματικά και
αποδεικνύεται πολυδιάστατη στην πράξη, όχι στα λόγια. Η Ελλάδα και η
Κύπρος έχουν κάθε λόγο να στηρίζουν τη νέα αιγυπτιακή κυβέρνηση, τη
στιγμή που παρατηρείται ραγδαία επιδείνωση των σχέσεων Αιγύπτου -
Τουρκίας. Η ευθεία επίθεση που εξαπέλυσε ο Ταγίπ Ερνογάν στον Αιγύπτιο
πρόεδρο Σίσι, αμφισβητώντας ευθέως τη νομιμοποίησή του, και η έντονη
αντίδραση του Καΐρου, που κατηγόρησε τον Τούρκο πρόεδρο ότι στηρίζει την
τρομοκρατία και προσπαθεί να προκαλέσει χάος στη Μέση Ανατολή,
αντανακλούν μια συγκρουσιακή σχέση η οποία θα συνεχισθεί, τουλάχιστον
στο μεσοπρόθεσμο μέλλον. Σε αντιδιαστολή, η αίσθηση ομαλότητας και
αλληλοστήριξης που εκπέμπει η τριμερής συνεργασία της Ελλάδας με την
Κύπρο και την Αίγυπτο συμβάλλει στη σταθερότητα της περιοχής,
αναγνωρίζεται ως χρήσιμη από την Ουάσιγκτον, ενώ δημιουργεί προοπτικές
και για μελλοντική συνεργασία με το Ισραήλ.
Η Αίγυπτος για πολλούς λόγους, συμβολισμού και ουσίας, είναι και θα παραμείνει πρωταγωνιστής των εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Το επιβεβαιώνει ο ρόλος που διαδραματίζει τις τελευταίες δεκαετίες ανάμεσα σε Ισραηλινούς και Παλαιστινίους, αλλά και μεταξύ των διαφορετικών οργανώσεων στο εσωτερικό των Παλαιστινίων όπως συμβαίνει αυτή την περίοδο για τη Λωρίδα της Γάζας.
Η τριμερής συνεργασία, που ξεκίνησε πέρυσι όταν και πάλι είχε υπάρξει συνάντηση των τριών υπουργών Εξωτερικών στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, διέπεται από συνέπεια και συνέχεια, επίσης έννοιες που δυστυχώς δεν χαρακτηρίζουν συχνά την ελληνική προσέγγιση σε μείζονα ζητήματα.
Τα οφέλη είναι ήδη και θα είναι στο μέλλον πολλά. Δεν είναι τυχαίο ότι η Αίγυπτος παρενέβη αποτελεσματικά και για πρώτη φορά η Ισλαμική Διάσκεψη δεν τάχθηκε υπέρ της ανακήρυξης ανεξάρτητου τουρκοκυπριακού κράτους.
Οπως ήταν φυσικό, οι τρεις υπουργοί συζήτησαν και το ζήτημα των θαλάσσιων ζωνών. Ο επόμενος στόχος δεν μπορεί παρά να είναι η δημιουργία ενός σαφούς και ξεκάθαρου πλαισίου σε ό,τι αφορά τις ΑΟΖ και την αξιοποίηση των πηγών ενέργειας με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας. Σε πρακτικό επίπεδο, ήδη εξετάζεται η προοπτική διασύνδεσης των κοιτασμάτων της Κύπρου με τερματικά στην Αίγυπτο. Αλλωστε, πρόσφατα επικυρώθηκε από το Κάιρο η κυπροαιγυπτιακή συμφωνία για τη συνεκμετάλλευση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων πλησίον της οριοθετημένης γραμμής των ΑΟΖ των δύο χωρών. Στο νέο περιβάλλον που διαμορφώνουν η δράση του «Ισλαμικού Κράτους» και η αναταραχή στη Λιβύη, που, πέραν των άλλων κινδύνων, δημιουργούν και μεταναστευτικά ρεύματα, η συνεργασία με την Αίγυπτο αποκτά επιπρόσθετη σημασία. Οπως και στην περίπτωση του Ισραήλ, είναι σαφές ότι η εμβάθυνση της σχέσης με την Αίγυπτο και η εδραίωση του τριμερούς αυτού σχήματος, με τη συμμετοχή και της Κύπρου, μόνο οφέλη προσφέρει στην Ελλάδα.
Η Αίγυπτος για πολλούς λόγους, συμβολισμού και ουσίας, είναι και θα παραμείνει πρωταγωνιστής των εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Το επιβεβαιώνει ο ρόλος που διαδραματίζει τις τελευταίες δεκαετίες ανάμεσα σε Ισραηλινούς και Παλαιστινίους, αλλά και μεταξύ των διαφορετικών οργανώσεων στο εσωτερικό των Παλαιστινίων όπως συμβαίνει αυτή την περίοδο για τη Λωρίδα της Γάζας.
Η τριμερής συνεργασία, που ξεκίνησε πέρυσι όταν και πάλι είχε υπάρξει συνάντηση των τριών υπουργών Εξωτερικών στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, διέπεται από συνέπεια και συνέχεια, επίσης έννοιες που δυστυχώς δεν χαρακτηρίζουν συχνά την ελληνική προσέγγιση σε μείζονα ζητήματα.
Τα οφέλη είναι ήδη και θα είναι στο μέλλον πολλά. Δεν είναι τυχαίο ότι η Αίγυπτος παρενέβη αποτελεσματικά και για πρώτη φορά η Ισλαμική Διάσκεψη δεν τάχθηκε υπέρ της ανακήρυξης ανεξάρτητου τουρκοκυπριακού κράτους.
Οπως ήταν φυσικό, οι τρεις υπουργοί συζήτησαν και το ζήτημα των θαλάσσιων ζωνών. Ο επόμενος στόχος δεν μπορεί παρά να είναι η δημιουργία ενός σαφούς και ξεκάθαρου πλαισίου σε ό,τι αφορά τις ΑΟΖ και την αξιοποίηση των πηγών ενέργειας με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας. Σε πρακτικό επίπεδο, ήδη εξετάζεται η προοπτική διασύνδεσης των κοιτασμάτων της Κύπρου με τερματικά στην Αίγυπτο. Αλλωστε, πρόσφατα επικυρώθηκε από το Κάιρο η κυπροαιγυπτιακή συμφωνία για τη συνεκμετάλλευση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων πλησίον της οριοθετημένης γραμμής των ΑΟΖ των δύο χωρών. Στο νέο περιβάλλον που διαμορφώνουν η δράση του «Ισλαμικού Κράτους» και η αναταραχή στη Λιβύη, που, πέραν των άλλων κινδύνων, δημιουργούν και μεταναστευτικά ρεύματα, η συνεργασία με την Αίγυπτο αποκτά επιπρόσθετη σημασία. Οπως και στην περίπτωση του Ισραήλ, είναι σαφές ότι η εμβάθυνση της σχέσης με την Αίγυπτο και η εδραίωση του τριμερούς αυτού σχήματος, με τη συμμετοχή και της Κύπρου, μόνο οφέλη προσφέρει στην Ελλάδα.