Του Δρα Γιάννου Χαραλαμπίδη
- Η πορεία του Μπάιντεν στην Προεδρία και τα κλειδιά της εμπιστοσύνης
- Η ατζέντα της επίσκεψης του Αντιπροέδρου των ΗΠΑ, η Αμμόχωστος και τα τουρκικά ανταλλάγματα, το κλίμα εμπιστοσύνης και η ένταξη της Κύπρου στο ΝΑΤΟ
- ΟΙ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ στο ψευδοκράτος, στην Κριμαία και η διζωνική ομοσπονδία της Ουκρανίας
Ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν θα είναι στην Κύπρο την 21η Μαΐου. Και είναι πρόδηλο ότι οι Αμερικανοί θέλουν να έχουν το επάνω χέρι στο Κυπριακό. Το ζητούμενο είναι τι κομίζει ο κ. Μπάιντεν, ποιες είναι οι θετικές και αρνητικές προοπτικές της επίσκεψής του και πώς μπορεί να γίνει ορθή διαχείριση από μέρους μας επί τη βάσει λύσης δημοκρατικών αρχών και αξιών, με καλή, πάντα, πρόθεση στη λογική του αμοιβαίου οφέλους.
Όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν στα εξής, τα οποία περιλαμβάνονται σε ανακοινωθέν, το οποίο έχει περιέλθει σε γνώση και των δυο πλευρών:
1. Στήριξη των συνομιλιών για τελική λύση επί τη βάσει του κοινού ανακοινωθέντος για μια λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας.
2. Ανακοίνωση για την ομάδα εμπειρογνωμόνων, που θα αποτελείται από Ελληνοκυπρίους, Τουρκοκυπρίους και ξένους για το θέμα της ανοικοδόμησης της Αμμοχώστου. Οι Αμερικανοί θα συνεισφέρουν 50 εκ. δολάρια.
3. Ολοκλήρωση της αποναρκοθέτησης περιοχών με συνεργασία των δυο πλευρών και των Ην. Έθνη.
Ο Αμερικανός Αντιπρόεδρος θα συνοδεύεται και από ειδικούς επί του φυσικού αερίου. Η τουρκική πλευρά εγείρει δυο εκτός των άλλων σημαντικά ζητήματα, τα οποία ο κ. Έρογλου συζήτησε με τον πρέσβη των ΗΠΑ στη Λευκωσία. Το ένα είναι το θέμα της κοινής εταιρείας πετρελαίων και το άλλο είναι το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ στη βάση της τριχοτόμησης.Ένα τμήμα της θα ανήκει στο ελληνοκυπριακό συνιστών κράτος, το άλλο στο τουρκοκυπριακό και το τρίτο στην Τουρκία, η οποία συνδέει τα ζητήματα αυτά:
Α. Με το άνοιγμα του λιμανιού της Αμμοχώστου, στη λογική της άρσης της απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων και μάλιστα στη βάση του κανονισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Όμως, η βάση του εν λόγω κανονισμού είναι λανθασμένη και αυτό καθορίζεται ρητώς από τις γνωμοδοτήσεις των Νομικών Υπηρεσιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αφού εντάχθηκε ολόκληρη η Κυπριακή Δημοκρατία στην ΕΕ, ως εκ τούτου τα κατεχόμενα δεν συνιστούν τρίτη υπό ένταξη οντότητα.
Β. Με το άνοιγμα του παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου, που σημαίνει, όμως, την προ της λύσεως διχοτόμηση κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, είτε σε επίπεδο εναέριου χώρου είτε σε εκείνο του FIR. Εν ολίγοις, η τουρκική πλευρά ζητά επιστροφή της Αμμοχώστου με αντάλλαγμα τη διχοτόμηση της κυριαρχίας και τον προκαθορισμό της λύσης των δυο κρατών, με μια κεντρική για το θεαθήναι κοινή ομπρέλα.
Η ελάχιστη κοινή θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας, την οποία ασπάζονται και οι ίδιοι Αμμοχωστιανοί, είναι η ακόλουθη: Η επιστροφή της Αμμοχώστου θα πρέπει να ανοίγει την πύλη της λύσης και της επιστροφής στα υπόλοιπα κατεχόμενα εδάφη, στη βάση λύσης που θα στηρίζεται στις δημοκρατικές αρχές και αξίες της ΕΕ.
Ερωτήματα προς τον πρέσβη των ΗΠΑ
ΕΜΕΙΣ δεν αμφισβητούμε τις καλές προθέσεις της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ για τη λύση του Κυπριακού. Εκείνο όμως που είναι υπό συνεχή αμφισβήτηση είναι η πρόθεση της τουρκικής πλευράς για λύση. Η Άγκυρα και η ηγεσία του ψευδοκράτους χρησιμοποιούν τα σημεία εκείνα του κοινού ανακοινωθέντος, όπως είναι η ισοτιμία μεταξύ των δυο συνιστώντων κρατών και της «διπλής κυριαρχίας», υπό την έννοια ότι θα πηγάζει από Ελληνοκυπρίους και Τουρκοκυπρίους (και αυτό συμβαίνει διότι στο κοινό ανακοινωθέν δεν γίνεται ρητή αναφορά σε έναν και ενιαίο λαό), για να επιτύχουν τους διχοτομικούς τους στόχους.
Αληθές όμως είναι και κάτι άλλο:
Ότι ο Αμερικανός Πρέσβης στην Κύπρο Τζον Κόνιγκ έχει τη δική του ατζέντα. Κτίζει καριέρα στο Κυπριακό. Και είναι φυσιολογικό ώς ένα σημείο. Διαπράττει όμως ένα σφάλμα. Συνεχίζει, όπως συνέβη και με προκατόχους του, να θεωρεί ότι έχουμε μνήμη ψαριού. Ότι ξεχνάμε σε χρόνο ρεκόρ. Και ότι δεν έχουμε κρίση.
Ερώτημα πρώτο: Ισχυρίζεται ο κ. Πρέσβης ότι πρέπει να εμπιστευτούμε την Τουρκία. Ακόμη και αν θέλουμε, πώς μπορούμε να το πράξουμε, όταν συνεχίζει την κατοχή και όταν εξακολουθεί να απειλεί με τα πολεμικά της πλοία την κυπριακή ΑΟΖ, αναγκάζοντας τις ίδιες τις ΗΠΑ να έχουν μονίμως σχεδόν πλησίον της ένα αντιτορπιλικό για να διασφαλίζει την εξέδρα της Noble; Την ίδια θέση είχε διατυπώσει και ο κ. Ταλάτ λίγες μέρες προηγουμένως, σε συνέντευξή του στο «Σίγμα» και στη «Σημερινή». Ερώτημα συναφές: Ποιανού θέση είναι; Της Τουρκίας, την οποία υιοθετεί και αναπαράγει ο Αμερικανός πρέσβης, ή του κ. Κόνιγκ, την οποία αναπαράγει ο άλλοτε αριστερός Ταλάτ;
Ερώτημα δεύτερο: Θα αποδεχθούν οι ΗΠΑ ως λύση στην Ουκρανία τη δημιουργία μιας διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας μεταξύ των Ουκρανών και των Ρώσων της χώρας, με πολιτική ισότητα των δυο συνιστώντων κρατών και εκ περιτροπής Προεδρία;
Ερώτημα τρίτο: Όταν ο ίδιος ο τουρκικός λαός αντιδρά για τη στάση της τουρκικής κυβέρνησης, όταν ο διεθνής Τύπος εμφανίζει τον Ερντογάν ως Σουλτάνο, όταν στην ΕΕ γίνεται λόγος για ένα αυταρχικό καθεστώς, όταν με άλλα λόγια υπάρχει στην Άγκυρα ένα κράτος που δεν τυγχάνει της διεθνούς εμπιστοσύνης, πώς να το εμπιστευτούμε εμείς;
Τα ίδια ερωτήματα εννοείται ότι αφορούν και τον Αντιπρόεδρο των ΗΠΑ κ. Μπάιντεν, στον οποίο θα πρέπει όχι εμείς, αλλά η Κυβέρνηση και η πολιτική ηγεσία να θέσουν ένα επιπρόσθετο: Όταν ο Πρόεδρος Πούτιν επισκέφθηκε την Κριμαία, οι ΗΠΑ διαμαρτυρήθηκαν, διότι δεν αποδέχονται το δημοψήφισμα και την ενσωμάτωση τής εν λόγω περιοχής στη Ρωσία, με το επιχείρημα της παραβίασης του Διεθνούς Δικαίου. Τώρα, λοιπόν, εδώ στην Κύπρο, πώς είναι δυνατό να επισκεφθεί ο ίδιος ο Αμερικανός Αντιπρόεδρος τα κατεχόμενα, δίδοντας την εικόνα ότι στην Κύπρο υπάρχει Βορράς και Νότος; Ερώτημα επί τούτων συναφές: Θα δοθεί ή όχι λαβή στους Τουρκοκυπρίους, ειδικώς εάν τελικά επισκεφθεί τον Έρογλου στο λεγόμενο προεδρικό μέγαρο, κάτω από τα σύμβολα του ψευδοκράτους και της κατοχικής Τουρκίας, να πανηγυρίζουν;
Δαιμονοποίηση και δημοψήφισμα
ΤΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ για τις ΗΠΑ είναι να βοηθήσουν και όχι να περιπλέξουν το Κυπριακό. Η θέση μας από αυτές τις στήλες δεν έχει αντιαμερικανικό χαρακτήρα, αλλά δεν μπορεί να είναι αντίθετη με τα εθνικά μας συμφέροντα. Στηρίζεται στον αυτοσεβασμό, ως προϋπόθεση του αμοιβαίου σεβασμού μεταξύ λαών, εθνών και κρατών, στην αξιοπρέπεια του λαού μας και του κράτους στο οποίο ζούμε.
Η λογική των Αμερικανών, όπως τη χάραξε ο μακαρίτης Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ από το 1997, είναι αυτή της εν δυνάμει λύσης, που σημαίνει ότι: Εφόσον οι δυο πλευρές αποφάσισαν ότι η Κυπριακή Δημοκρατία από μία και ενιαία πολιτεία θα διχοτομηθεί σε δυο συνιστώντα κράτη, οι κινήσεις τους προ της λύσης θα πρέπει να στηρίζονται στη νομική και πολιτική αντίληψη του «acknowledgement», δηλαδή της αμοιβαίας αποδοχής.
Είναι κατανοητό ότι για την προώθηση της αντίληψης αυτής και της υιοθέτησης και εφαρμογή της στην πράξη ευθύνεται ολόκληρος ο κομματικός μηχανισμός που υποστηρίζει καλές, κακές, διζωνικές, πολυζωνικές και άλλες ομοσπονδίες, σε αντίθεση με τη λαϊκή βούληση. Εάν τα πράγματα δεν είναι έτσι και είναι αλλιώς, τότε ας πάμε σε δημοψήφισμα. Για να αποφασίσουμε τι θέλουμε. Για να ξέρουμε και εμείς, να ξέρουν και οι ξένοι. Για να μην έχει κάθε φορά η όποια αντιπολίτευση την πολυτέλεια να δαιμονοποιεί τους Αμερικανούς, τους Γάλλους και τους Γερμανούς, επειδή περάν της ομοσπονδίας δεν έχει να διατυπώσει εναλλακτική πρόταση.
ΝΑΤΟ και φόρμουλα εμπιστοσύνης
Από αυτές τις στήλες έχουμε πολλάκις αναλύσει την εναλλακτική πρόταση στη βάση του ενιαίου κράτους και όχι ενός ομόσπονδου πολιτειακού συστήματος. Με τη μεθοδολογία λύσης να αρχίζει από κάτω προς τα πάνω. Με αλλά λόγια, θα πρέπει να καθορίζουν οι δημοκρατικές αρχές και αξίες της ΕΕ τη λύση, χωρίς αποκλίσεις, και όχι να ακρωτηριάζεται η δημοκρατία για να χωρέσει σε μια ομοσπονδία. Η εύκολη απόρριψη καταλήγει στο ίδιο αποτέλεσμα με τις όποιες εκπτώσεις από τις δημοκρατικές αρχές και αξίες.
Και εμείς, όπως και ο απλός πολίτης, δεν ανήκουμε ούτε στη μία ούτε στην άλλη κατηγορία. Και με καλή πρόθεση θα πρέπει να πούμε και το εξής: Πώς να εμπιστευθούμε την τουρκική πλευρά, κ. Μπάιντεν και κ. Κόνιγκ, όταν η Τουρκία είχε δεσμευτεί προ καιρού, από τις Συμφωνίες Κορυφής του ΄79, να επιστρέψει την πόλη της Αμμοχώστου, χωρίς να τιμήσει τα υπεσχημένα και όταν υπάρχει ακόμη κατοχή; Η εμπιστοσύνη περνά μέσα από την αποχώρηση του τουρκικού στρατού, την επιστροφή της Αμμοχώστου και την αλλαγή της τουρκικής πολιτικής, που σημαίνει τερματισμό των απειλών εντός και εκτός της ΑΟΖ, καθώς και σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της κρατικής μας κυριαρχίας. Αυτά είναι μερικά από τα κλειδιά που ανοίγουν τις πύλες στην εμπιστοσύνη.
Επειδή, όπως έχουμε τονίσει, δεν πάσχουμε από αντιδυτικισμό και αντιαμερικανισμό, θα εισηγούμασταν όπως ενταχθεί η Κύπρος όχι μόνο στον Συνεταιρισμό για την Ειρήνη, αλλά στο ίδιο το ΝΑΤΟ, ως κεντρικό πυλώνα ασφάλειας της περιοχής μας και της λύσης. Τι χρειάζονται τα τουρκικά στρατεύματα στο νησί, όταν η Κύπρος είναι μέλος της ΕΕ και όταν θα είναι κράτος του ΝΑΤΟ; Ιδού λοιπόν πεδίον δόξης λαμπρόν. Και για το κομματικό σύστημα και για την Κυβέρνηση και για την Τουρκία, ώστε να δημιουργηθεί κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης για λύση.
Εάν η Αμμόχωστος ξεκλειδώνει την πύλη της επιστροφής, το ΝΑΤΟ ξεκλειδώνει τα ζητήματα της ασφάλειας και της απαλλαγής μας από τη γεωστρατηγική ομηρεία της Τουρκίας, ενώ η ΕΕ κατοχυρώνει τη δημοκρατικότητα της λύσης, εφόσον εμείς δεν αποδεχθούμε αποκλίσεις. Η Κύπρος ούτως ή άλλως είναι ΝΑΤΟ μέσω των εγγυητριών δυνάμεων. Η φόρμουλα αυτή είναι προς όφελος και των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων, της Ελλάδας και της Τουρκίας, αφού διευκολύνει την ενταξιακή της διαδικασία, καθώς και των ΗΠΑ.
Και ειδικότερα είναι προς όφελος του κ. Μπάιντεν, στον οποίο μπορεί να προσδώσει θετική εικόνα στη διεκδίκηση του χρίσματος του υποψηφίου Προέδρου για τις επόμενες εκλογές με το στρατόπεδο των Δημοκρατικών. Και γράφονται τα ανωτέρω, διότι εμείς δεν έχουμε μνήμη ψαριού. Ως εκ τούτου, υπάρχει και αυτήν τη φορά ο κίνδυνος να αποτύχει η πρωτοβουλία λύσης του Κυπριακού, και να χαλάσουν πολιτικές καριέρες δικών και ξένων, προφανώς διότι, όπως και παλαιότερα, τόσο ο ΟΗΕ όσο και οι ΗΠΑ εμπιστεύθηκαν την καλή πρόθεση της Τουρκίας…
