Πρώτο, κρίσιμο, εκλογικό τεστ για τον Ερντογάν
μετά τα σκάνδαλα με τις μίζες που συγκλονίζουν την Τουρκία, είναι οι
δημοτικές εκλογές της Κυριακής. Παρά τις αποκαλύψεις για διαφθορά
δισεκατομμυρίων, την λαϊκή διαμαρτυρία που έχει αρχίσει από το Πάρκο
Γκεζί, και τον αυταρχισμό του «σουλτάνου», οι δημοσκοπήσεις δείχνουν
πρώτο κόμμα, με διαφορά, το κυβερνών ισλαμιστικό AKP.«Πώς εξηγείται αυτό»; ρώτησε το ΒΗΜΑ τον δρα Εμρέ Ερντογάν (απλή συνωνυμία με τον Τούρκο πρωθυπουργό), από το κέντρο πολιτικών ερευνών Infakto, στην Κωνσταντινούπολη.«Δύο παράγοντες διαφωτίζουν τις προτιμήσεις των ψηφοφόρων. Πρώτον,
οι Τούρκοι νοιάζονται για την οικονομική τους κατάσταση και έχουν την
τάση να τιμωρούν οικονομικές αποτυχίες, όπως φάνηκε πριν από τον
Ερντογάν, στην διάρκεια της δεκαετίας του 1990. Οι συνεχόμενες νίκες του
ΑΚΡ από το 2002 εξαρτήθηκαν σε μεγάλο βαθμό από την αποτυχία των
προηγούμενων κυβερνήσεων, και από την επιτυχία του ΑΚΡ να κρατήσει ένα
υψηλότερο επίπεδο ανάπτυξης.
Δεύτερος παράγοντας είναι το σύστημα των ισλαμικών αξιών», μας λέει ο Ερντογάν.
Η μεγάλη εκλογική βάση του ΑΚΡ, που σπανίως πέφτει κάτω του 40%,
ζει στα βάθη της Ανατολίας. Αυτοί οι φτωχοί και ευσεβείς έζησαν πολύ
καλύτερα επί των ημερών του ισλαμιστή πρωθυπουργού.
«Αν σκεφτούμε τις πρόσφατες εξελίξεις στο πλαίσιο αυτού του μοντέλου, μπορούμε να πούμε ότι οι οικονομικές διακυμάνσεις και η διαφαινόμενη επιβράδυνση του ρυθμού της ανάπτυξης θα δημιουργήσει προβλήματα για το ΑΚΡ, και θα του κοστίσει σε ψήφους», τονίζει ο Ερντογάν.
«Αν σκεφτούμε τις πρόσφατες εξελίξεις στο πλαίσιο αυτού του μοντέλου, μπορούμε να πούμε ότι οι οικονομικές διακυμάνσεις και η διαφαινόμενη επιβράδυνση του ρυθμού της ανάπτυξης θα δημιουργήσει προβλήματα για το ΑΚΡ, και θα του κοστίσει σε ψήφους», τονίζει ο Ερντογάν.
«Αλλά, προς το παρόν, οι οικονομικές αντιλήψεις των ψηφοφόρων είναι
εξαιρετικά προκατειλημμένες. Οι οπαδοί του ΑΚΡ, που άρχισαν από πολύ
χαμηλά, τείνουν να είναι πιο αισιόδοξοι για την οικονομία, ενώ οι
υποστηρικτές της αντιπολίτευσης είναι απολύτως απαισιόδοξοι», προσθέτει.
«Παρομοίως, η εκλογική βάση του ΑΚΡ μπορεί να αγνοήσει την διαφθορά,
δεδομένου ότι ο Ερντογάν είναι πολύ επιτυχής στην προσπάθεια να
εμφανίζει τα σκάνδαλα σαν επίθεση των εχθρών του (πρώην «πασάδων» του
στρατού, ανθρώπων του ισλαμιστή ιμάμη Γκιουλέν, ακόμη και ξένων πρακτόρων και δυνάμεων).
Ωσπου να σπάσει η φούσκα της οικονομίας, όπως προβλέπουν πολλοί λόγω επικίνδυνης υπερθέρμανσης, «δεν υπάρχει καμμία θεσμική απειλή για τον πρωθυπουργό, ούτε πολιτική προσωπικότητα που μπορεί να του παραβγεί, στον ορίζοντα. Αυτό σημαίνει ότι κρατάει την μοίρα του στα δικά του χέρια. Ο Ερντογάν θα σταθεί ή θα πέσει, από μόνος του», λέει ο συνομιλητής μας.
Ωσπου να σπάσει η φούσκα της οικονομίας, όπως προβλέπουν πολλοί λόγω επικίνδυνης υπερθέρμανσης, «δεν υπάρχει καμμία θεσμική απειλή για τον πρωθυπουργό, ούτε πολιτική προσωπικότητα που μπορεί να του παραβγεί, στον ορίζοντα. Αυτό σημαίνει ότι κρατάει την μοίρα του στα δικά του χέρια. Ο Ερντογάν θα σταθεί ή θα πέσει, από μόνος του», λέει ο συνομιλητής μας.
«Η Τουρκία θα ζήσει τρεις διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις το 2014
και το 2015. Ο πρωθυπουργός έχει διαφορετικούς στόχους σε κάθε μία από
αυτές τις εκλογές: α) να κερδίσει την Κυριακή την πλειοψηφία των δήμων
και των μεγάλων πόλεων, β) να κερδίσει την προεδρία στις εκλογές του
Αυγούστου, και γ) να κερδίσει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, το 2015.Ολοι αυτοί οι στόχοι απαιτούν διαφορετικές στρατηγικές, αλλά
βασίζεται σε μια θεμελιώδη προϋπόθεση: να διατηρηθεί αρραγής η
υποστήριξη της πλειοψηφίας του εκλογικού σώματος», προσθέτει ο Τούρκος
αναλυτής.Σήμερα, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το ΑΚΡ προηγείται καθαρά σε
εθνικό επίπεδο, με ποσοστά 38,5-40%. Αλλά, την Κυριακή, όλα θα κριθούν
από τρεις μεγάλους δήμους.
Η Σμύρνη ανήκει στην αντιπολίτευση, ήδη από προηγούμενες
αναμετρήσεις. Νίκη, με μικρή διαφορά, ή ήττα στον δήμο της
Κωνσταντινούπολης ή και της Αγκυρας θα μπορούσε κάλλιστα να γίνει η αρχή
του τέλους για τον Ερντογάν. Με ενδεχόμενο αποτέλεσμα ακόμη και την
διάσπαση στο κυβερνών κόμμα.Το ΑΚΡ είναι μπροστά στην Πόλη, αλλά όλα θα είναι ανοιχτά, μέχρι την τελευταία στιγμή, στην Αγκυρα.Στις δημοσκοπήσεις προηγείται ο εκλεκτός του Ερντογάν, νυν δήμαρχος της Πόλης Καντίρ Τοπμπάς, με 44,4%, έναντι του Μουσταφά Σαριγκιούλ (40,8%) της κεμαλικής αντιπολίτευσης. Στην πρωτεύουσα, ο Μελίχ Γκιοκτσέκ του ΑΚΡ φαίνεται δεύτερος, με οριακή διαφορά.
Σε κάθε περίπτωση, το όνειρό του Ερντογάν να μεταπηδήσει στην
προεδρία, στις εκλογές του Αυγούστου, έχει αρχίσει να καταρρέει, λένε οι
περισσότεροι αναλυτές.