1.500 συνοριοφύλακες
Η Frontex είχε επισήμως ως αποστολή τη διαχείριση της επιχειρησιακής συνεργασίας μεταξύ των εθνικών συνοριοφυλάκων στα εξωτερικά σύνορα των κρατών-μελών της ΕΕ. Η νέα ευρωπαϊκή δύναμη EBCG, ωστόσο, είναι η ίδια... μια κανονική (ή περίπου κανονική) συνοριοφυλακή-ακτοφυλακή επιφορτισμένη με την αποστολή της αποτελεσματικότερης και ταχύτερης διαφύλαξης των εξωτερικών συνόρων.Θα έχει στη διάθεσή της ένα εφεδρικό σώμα 1.500 συνοριοφυλάκων που θα μπορούν να αναλαμβάνουν δράση άμεσα (μέσα σε διάστημα μόλις πέντε ημερών από το σχετικό αίτημα). Τα κράτη-μέλη είναι μάλιστα υποχρεωμένα να συμμετέχουν με ανθρώπινο δυναμικό στον νέο οργανισμό, που θα διατηρεί αξιωματούχους ως μόνιμους συνδέσμους στα κράτη-μέλη με εξωτερικά χερσαία ή θαλάσσια σύνορα.Συγκριτικά η συμμετοχή στη Frontex ήταν εθελοντική και στις περισσότερες περιπτώσεις... κατώτερη των αναγκών. Είναι ενδεικτικό ότι από τους συνολικά 1.412 συνοριοφύλακες που είχε ζητήσει η Frontex ως «βοήθεια» από τα κράτη-μέλη τελικώς της προσφέρθηκαν μόλις 461.
Η νέα «δύναμη κρούσης» θα μπορεί να αναλαμβάνει δράση ως «δίχτυ ασφαλείας», ενισχυτικό προς τις εθνικές συνοριοφυλακές, όταν προκύπτει κάποια έκτακτη ανάγκη ή κάποια αδυναμία διαχείρισης της κατάστασης. Αυτό θα γίνεται είτε με απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είτε έπειτα από σχετικό αίτημα ενός κράτους-μέλους.Για να αναπτυχθεί, ωστόσο, η εν λόγω δύναμη στα σύνορα μιας ευρωπαϊκής χώρας, θα πρέπει πρώτα η εμπλεκόμενη κυβέρνηση να δώσει τη συγκατάθεσή της. Η αρχική πρόταση ήθελε την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή να μπορεί ακόμη και να επιβάλλει την παρουσία της σε ένα κράτος-μέλος σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, παρακάμπτοντας τις όποιες ενστάσεις του. Η εν λόγω πρόταση, ωστόσο, συνάντησε την έντονη αντίδραση πολλών χωρών (της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης) και τελικώς αποσύρθηκε.
Είναι σαφές βέβαια ότι εάν προκύψουν και στο μέλλον έκτακτες ανάγκες, θα υπάρξουν ανάλογες πιέσεις από τις Βρυξέλλες προκειμένου τα κράτη-μέλη να αποδεχθούν την ευρωπαϊκή δράση στο έδαφός τους. Στην περίπτωση, δε, που κάποιος συνεχίσει να αντιδρά, οι υπόλοιπες χώρες διατηρούν ως μοχλό πίεσης το δικαίωμα «να επαναφέρουν προσωρινά τους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα» της ΕΕ.Η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή αναμένεται να αποκτήσει υπόσταση μέσα σε λίγους μήνες. Η Ολομέλεια της Ευρωβουλής υιοθέτησε χθες τη σχετική πρόταση της Κομισιόν και τώρα απομένει το Συμβούλιο να κάνει το ίδιο. Μέχρι το φθινόπωρο η σχετική νομοθεσία αναμένεται να έχει τεθεί σε ισχύ. Για να καταστεί ωστόσο πλήρως λειτουργική η νέα ευρωπαϊκή δύναμη, ίσως χρειαστεί να περάσουν έως και δύο χρόνια.
Ικανοποίηση Αθήνας
Η ελληνική πλευρά από την πλευρά της «καλωσορίζει» την έλευση της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής, υπογραμμίζοντας μάλιστα την ανάγκη οι σχετικές διαδικασίες να προχωρήσουν όσο το δυνατόν πιο σύντομα. Η Αθήνα ήταν άλλωστε από τα πρώτα κράτη-μέλη που πίεσαν προς μια τέτοια κατεύθυνση, υπογραμμίζοντας ότι τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ θα πρέπει να αναγνωριστούν ως κοινά ευρωπαϊκά και να τύχουν ανάλογης φύλαξης.Πηγές του υπουργείου Εξωτερικών υπογραμμίζουν, ωστόσο, δύο στοιχεία κρίσιμα για την Ελλάδα: την ιδιαιτερότητα των θαλάσσιων συνόρων που δεν πρέπει να εξομοιώνονται με τα χερσαία και την ανάγκη το εκάστοτε κράτος-μέλος να έχει τον «πρώτο λόγο» ως προς τον συντονισμό και τη διεξαγωγή των όποιων ευρωπαϊκών επιχειρήσεων λάβουν χώρα στα σύνορά του.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ-ΕΘΝΟΣ
