17 Μαΐου 2016

Μια θνησιγενής συμφωνία


Μέρα με τη μέρα η συμφωνία Μέρκελ-Νταβούτογλου για τη διαχείριση των προσφυγικών ροών αποδεικνύεται θνησιγενής, με τη διαμάχη για την αλλαγή του αντιτρομοκρατικού νόμου στην Τουρκία ως προαπαιτούμενου για την κατάργηση της βίζας να είναι η κορυφή του παγόβουνου ή απλώς ένα πρόσχημα.Ο Ερντογάν διαμηνύει ότι δεν θα θυσιάσει την τελική μάχη που δίνει για τη συγκρότηση ενός προσωποπαγούς αυταρχικού καθεστώτος στις δημοκρατικές ευαισθησίες, πραγματικές ή προσχηματικές, της Κομισιόν. Η προχθεσινή παρέμβαση της Αστυνομίας, που ματαίωσε συνδιάσκεψη της εσωκομματικής αντιπολίτευσης στον ηγέτη του εθνικιστικού ΜΗΡ Μπαχτσελί, είναι χαρακτηριστική τού μέχρι πού μπορεί να φθάσει η αυταρχική εκτροπή. Ο Ερντογάν όχι μόνο δεν δέχεται έλεγχο δημοκρατικής πολιτικής ορθότητας από τις Βρυξέλλες, αλλά απαιτεί και φίμωση των αντιφρονούντων, αλλά και των επικριτών του από τις κυβερνήσεις της ΕΕ.

Αν το πρόβλημα περιοριζόταν στις παραπάνω διαστάσεις, το Βερολίνο και συνεπώς οι Βρυξέλλες, στο όνομα του ελέγχου των προσφυγικών ροών, θα αναζητούσε κάθε δυνατή μεθόδευση ώστε να αρθεί η βίζα χωρίς προαπαιτούμενα πολιτικής ορθότητας. Το πρόβλημα όμως είναι ότι μια μεγάλη μερίδα της ευρωπαϊκής ηγετικής ελίτ φοβάται την κατάργηση της βίζας ως μιας επιλογής που με δεδομένο τον αιματηρό πόλεμο κατά του ΡΚΚ στη Νοτιοανατολική Τουρκία αργά ή γρήγορα θα προκαλέσει κύμα προσφυγικών ροών από την Τουρκία. Αλλωστε, ο πρωθυπουργός της Βαυαρίας Ζεεχόφερ μίλησε με κυνική ειλικρίνεια επισημαίνοντας ότι οι προσφυγικές ροές δεν μειώθηκαν λόγω της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, αλλά λόγω του κλεισίματος της Βαλκανικής Οδού!
Ο ηγέτης της CSU, και δίπλα του η επόμενη κυβέρνηση της Αυστρίας, συν η τετράδα του Βίζεγκραντ, συν τα βαλκανικά παρελκόμενα της Βιέννης, δεν θεωρούν την Τουρκία ως αποφασιστικό παράγοντα ελέγχου των προσφυγικών ροών. Την ίδια στιγμή, οι σκανδιναβικές χώρες, η Κομισιόν και το Ευρωκοινοβούλιο δεν θέλουν και δεν μπορούν να κάνουν στροφή 180ο για να ικανοποιήσουν τον Ερντογάν.
Από τη μεριά του ο Τούρκος ηγέτης ζητά βαρύτατο τίμημα από την ΕΕ: όχι μόνο να νομιμοποιήσει την αυταρχική εκτροπή του, αλλά να καταργήσει άνευ όρων και τη βίζα εισόδου Τούρκων πολιτών στη ζώνη Σένγκεν για να μπορεί να παρουσιάσει την εξέλιξη ως θρίαμβο μιας πολιτικής πυγμής που επέβαλε στις Βρυξέλλες και στο Βερολίνο να αντιμετωπίσουν την Αγκυρα ως ισότιμο συνομιλητή. Μια θνησιγενής συμφωνία καταρρέει σε λιγότερο από δύο βδομάδες από την αποπομπή ενός από τους δύο συνυπογράψαντες, με τη χαριστική βολή, την απελευθέρωση των προσφυγικών ροών, να είναι στη διακριτική ευχέρεια του Ερντογάν.
kapopoulos@pegasus.gr