Ένα λειψό εικοσιτετράωρο ήταν αρκετό για να μεταβληθούν σημαντικά οι
όροι διεξαγωγής του πολιτικού παιχνιδιού στο εσωτερικό της χώρας.Η ψήφιση του φορολογικού και του ασφαλιστικού στη Βουλή και η κοινή δήλωση που προέκυψε από τη συνεδρίαση του Eurogroup μερικές ώρες αργότερα έφεραν νέα στοιχεία στην εσωτερική πολιτική ατζέντα.
1. Η κυβέρνηση απαλλάχθηκε από το βάρος της απαίτησης να νομοθετήσει τώρα επιπλέον 3,6 δισ. προληπτικών μέτρων, τα οποία θα λειτουργούσαν ως «κάβα» σε περίπτωση απόκλισης από τους δημοσιονομικούς στόχους. Τα όποια μέτρα – εφόσον υπάρχει απόκλιση – θα αποφασίζονται σε δύο φάσεις: μία τον Μάιο κάθε έτους, όταν θα υπάρχουν τα πλήρη στοιχεία για το πρωτογενές πλεόνασμα, και μία το φθινόπωρο, όταν θα αποφασίζεται ποια μέτρα θα εντάσσονται στον προϋπολογισμό τους επόμενου έτους.
Δεδομένης μάλιστα της υπέρβασης του περσινού στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα και των προβλέψεων της Κομισιόν για ανάπτυξη από το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, στην κυβέρνηση αισιοδοξούν ότι κανένα νέο μέτρο δεν θα χρειαστεί. Κάποιοι μάλιστα βλέπουν ότι οι χαμηλοί στόχοι για πρωτογενή πλεονάσματα το 2016 και το 2017 (0,5% και 1,75% του ΑΕΠ αντιστοίχως) βοηθούν ώστε να δημιουργηθούν «κάβες» πλεονασμάτων από την προηγούμενη διετία, ώστε ο στόχος του 2018 να επιτευχθεί ευκολότερα.
2. Πρακτικά η κυβέρνηση, με την ψήφιση του φορολογικού και του ασφαλιστικού, καθώς και με όσα θα νομοθετήσει έως το Eurogroup της 24ης Μαΐου, θα έχει περάσει από τη Βουλή το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του τρέχοντος μνημονίου και θα έχει μπροστά της μόνο τις όποιες αναθεωρήσεις μέτρων που δεν απέδωσαν.
3. Οι δανειστές, ανάλογα με τις επιδόσεις της κυβέρνησης και την πορεία της οικονομίας, θα επανεξετάζουν το «προφίλ» του χρέους, ώστε να προχωρούν σε παρεμβάσεις που θα διευκολύνουν μεν την αποπληρωμή του, χωρίς όμως να προκύπτει μια σαφής απομείωσή του, η οποία, για λόγους που κατ’ επανάληψη έχουμε εξηγήσει, θεωρείται στην Ευρώπη και τη Γερμανία πολιτικά επικίνδυνη.
Αυτό σημαίνει ότι από τη μια, όπως εκτιμούσαμε σε προγενέστερο χρόνο, πέρασε το μοντέλο του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε για το χρέος και από την άλλη η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να ισχυριστεί στο εσωτερικό πολιτικό πεδίο ότι σε αυτό το ζήτημα πέτυχε όσα δεν πέτυχαν οι προηγούμενες μνημονιακές κυβερνήσεις.
4. Η τρέχουσα δανειακή δόση μεγεθύνεται κατά μερικά δισ. ευρώ, ώστε να πληρωθούν χρέη του κράτους προς ιδιώτες, επομένως η κυβέρνηση μπορεί να ισχυριστεί στο εσωτερικό ότι η χώρα αρχίζει την αντίστροφη πορεία από το χάος της αβεβαιότητας προς τα ήρεμα νερά της «κανονικότητας».
Χρόνια κατάσταση
Όλα τα παραπάνω - για τα οποία βεβαίως θα διαβάσετε πολύ πιο αναλυτικά ρεπορτάζ στις επόμενες σελίδες του σημερινού «Ποντικιού» - σημαίνουν ότι το πολιτικό παίγνιο επανεκκινεί με νέους όρους. Ποιοι είναι αυτοί;
1 Η κυβέρνηση ομαλοποιεί τις σχέσεις της με το ευρωσύστημα και το ΔΝΤ, που, αφού έλαβαν όλες τις διασφαλίσεις που ζητούσαν για την απουσία παρεκκλίσεων από την εφαρμογή του μνημονίου, έλαβαν και τον δημοσιονομικό «κόφτη», ο οποίος θα συνοδεύει τη χώρα και μετά την έξοδό της από τα μνημόνια.
Κοινώς οι δανειστές, σύμφωνα με κάποιες πολύ ενδιαφέρουσες προσεγγίσεις, διασφαλίζουν ότι θα υπάρχει - ανεξαρτήτως της ύπαρξης μνημονίου - προσήλωση των ελληνικών κυβερνήσεων στους στόχους δημοσιονομικής προσαρμογής, οι οποίοι ούτως ή άλλως, με βάση το περίφημο δημοσιονομικό σύμφωνο, θα έπρεπε να τηρούνται ακόμη και αν η Ελλάδα έβγαινε... σήμερα από το μνημόνιο, ώστε να πιάσει κάποτε τους στόχους του Μάαστριχτ για το χρέος.
Δεδομένου ότι η προοπτική αυτή - σύμφωνα με τα σενάρια του ESM που διέρρευσαν στο Bloomberg - εντοπίζεται κάπου στο μακρινό 2060, οι δανειστές έδεσαν πρόωρα τον γάιδαρό τους για δεκαετίες με ένα μνημόνιο διαρκείας και ταυτοχρόνως η κυβέρνηση Τσίπρα μπορεί να θεωρείται ένας αξιόπιστος εταίρος τους, αν όχι το αγαπημένο τους παιδί.
2 Από την πλευρά της η κυβέρνηση εξασφαλίζει έναν σχετικά άνετο πολιτικό χρόνο, έως ότου λήξει η θητεία της, τον οποίο μπορεί να αξιοποιήσει για να μεταβάλει το πολύ κακό για την ίδια πολιτικό κλίμα. Τα όπλα της σε αυτήν την προσπάθεια είναι τα περίφημα «πακέτα» Γιούνκερ και Ντράγκι, ενώ ο σοβαρότερος αντίπαλός της είναι η κούραση της κοινωνίας από τις πολύμηνες διαπραγματεύσεις και η απογοήτευση από την παταγώδη διάψευση των προσδοκιών που συνόδευσαν την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Για να νικηθεί αυτός ο αντίπαλος, τρεις είναι οι βασικές προϋποθέσεις: η εκτίναξη της οικονομίας, η δημιουργία θέσεων εργασίας και η εμπέδωση της αίσθησης ότι πράγματι αντιστρέφεται η πορεία της χώρας.
3 Τελειώνει η εκλογολογία, η οποία - με φωτεινή και ίσως μοναδική εξαίρεση το «Π», το οποίο με συνέπεια και επιμονή την απέρριπτε ως ενδεχόμενο - για καιρό τροφοδοτήθηκε από πολλές πηγές.
4 Επιπλέον - όπως θα διαβάσετε αναλυτικά στο σχετικό ρεπορτάζ - έρχεται σε πολύ δύσκολη θέση η Ν.Δ., η οποία, αμέσως μετά την ανάληψη της ηγεσίας της από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, έβαλε όλα της τα λεφτά στο ενδεχόμενο κυβερνητικού ατυχήματος και εκλογών, μεταξύ άλλων και για να ενισχύσει την επισφαλή εσωτερική της συνοχή. Τώρα χάνει το ποντάρισμα και θα πρέπει να βρει ένα νέο μοντέλο αντιπολίτευσης, ενώ θα πρέπει παράλληλα να ξαναχτίσει τις σχέσεις της με το ευρωσύστημα, οι οποίες δεν βρίσκονται στο καλύτερο δυνατό σημείο τους.
Και η πίτα ολάκερη και ο σκύλος χορτάτος λοιπόν; Κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος. Προφανώς ο δρόμος παραμένει πολύ δύσκολος, όπως θα δείτε και στην επόμενη σελίδα. Τελικά ο πολιτικός χρόνος θα δείξει τι ακριβώς θα συμβεί. Και πλέον η κυβέρνηση Τσίπρα μπορεί να ισχυριστεί ότι έχει πολύ περισσότερο από τον ελάχιστο που της έδιναν πάρα πολλές αναλύσεις - εκτός βεβαίως από τη... δική μας.
ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ
