Είτε συναντηθεί είτε όχι ο Ομπάμα με τον Ερντογάν,
το τσαλάκωμα του δεύτερου από την προφανή απροθυμία-δυσθυμία του Λευκού
Οίκου που καταγράφηκε από διαρροές είναι δεδομένο. Το Κρεμλίνο από την
πλευρά του έχει καταστήσει σαφές ότι η επίσημη συγνώμη για την κατάρριψη
του Σουχόι είναι αδιαπραγμάτευτη προϋπόθεση για εξομάλυνση των σχέσεων
με την Αγκυρα. ΗΠΑ και Ρωσία προφανώς θεωρούν τους Ερντογάν-Νταβούτογλου
απρόβλεπτους και διαμηνύουν ότι αν δεν λάβουν εγγυήσεις για τη στάση
της Τουρκίας στη Συρία, η Αγκυρα θα έχει απέναντί της ταυτόχρονα
Ουάσιγκτον και Μόσχα. Η ουσία του μηνύματος Λευκού Οίκου-Κρεμλίνου προς
τον Ερντογάν είναι πολύ σκληρή:
Το μήνυμα έχει ως πραγματικούς παραλήπτες την ηγετική ελίτ αλλά και την κοινή γνώμη της Τουρκίας, και λέει ξεκάθαρα ότι από μόνη της η παραμονή του Ερντογάν στην ηγεσία της χώρας αποτελεί πρόβλημα. Ολα τα παραπάνω την ώρα που οι Ερντογάν-Νταβούτογλου βρίσκονται στην τελική ευθεία της προσπάθειάς τους να εγκαθιδρύσουν σουλτανική υπερπροεδρία, με την πρόταση για συνταγματική μεταρρύθμιση να αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή στα τέλη Απριλίου. ΗΠΑ και Ρωσία δεν αρκούνται στον αποκλεισμό της Τουρκίας του Ερντογάν από την επόμενη μέρα στη Συρία, αλλά τον τσαλακώνουν δημόσια με σαφή μηνύματα που δεν επιδέχονται παρερμηνεία. Ετσι είτε ο Ερντογάν θα δείξει έμπρακτη μετάνοια και δεν θα αποτολμήσει νέους τυχοδιωκτισμούς εκτός συνόρων είτε θα παραμείνει αδιάλλακτος στη ρητορική και στην πράξη και θα εγκλωβίσει τη χώρα του σε μια παρατεταμένη περίοδο περιφερειακής και διεθνούς απομόνωσης.
Η δυσαρέσκεια που δείχνουν στον Ερντογάν Ομπάμα και Πούτιν δεν έχει προηγούμενο στην Ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της Τουρκίας, καθώς από τα τέλη του 18ου αιώνα μέχρι και σήμερα η χώρα ήταν στρατηγικό ανάχωμα στην ανάσχεση επέκτασης της επιρροής της Ρωσίας προς Νότον. Ακόμη και η Ναυμαχία του Ναβαρίνου το 1827, όπου η Οθωμανική Αυτοκρατορία βρέθηκε ταυτόχρονα απέναντι στη Βρετανία, τη Ρωσία και τη Γαλλία, δεν παγίωσε απομόνωση του σουλτάνου με διάρκεια: Μόλις η είδηση έφθασε στο Λονδίνο η βρετανική κυβέρνηση έσπευσε να τη χαρακτηρίσει «ατυχές γεγονός». Ο Ερντογάν έχασε τη Συρία αλλά και τη διεθνή φερεγγυότητά του, ό,τι χειρότερο μπορεί να συμβεί σε έναν πολιτικό ηγέτη. Υπό το φως των παραπάνω δεν χρειάζεται ιδιαίτερη επιχειρηματολογία για το αυτονόητο, ότι δηλαδή ο πρόεδρος της Τουρκίας πρέπει να καταδείξει τη φερεγγυότητά του, εφαρμόζοντας τις δεσμεύσεις που ανέλαβε απέναντι στην ΕΕ ως προς τη διαχείριση των προσφυγικών ροών.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ
Το μήνυμα έχει ως πραγματικούς παραλήπτες την ηγετική ελίτ αλλά και την κοινή γνώμη της Τουρκίας, και λέει ξεκάθαρα ότι από μόνη της η παραμονή του Ερντογάν στην ηγεσία της χώρας αποτελεί πρόβλημα. Ολα τα παραπάνω την ώρα που οι Ερντογάν-Νταβούτογλου βρίσκονται στην τελική ευθεία της προσπάθειάς τους να εγκαθιδρύσουν σουλτανική υπερπροεδρία, με την πρόταση για συνταγματική μεταρρύθμιση να αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή στα τέλη Απριλίου. ΗΠΑ και Ρωσία δεν αρκούνται στον αποκλεισμό της Τουρκίας του Ερντογάν από την επόμενη μέρα στη Συρία, αλλά τον τσαλακώνουν δημόσια με σαφή μηνύματα που δεν επιδέχονται παρερμηνεία. Ετσι είτε ο Ερντογάν θα δείξει έμπρακτη μετάνοια και δεν θα αποτολμήσει νέους τυχοδιωκτισμούς εκτός συνόρων είτε θα παραμείνει αδιάλλακτος στη ρητορική και στην πράξη και θα εγκλωβίσει τη χώρα του σε μια παρατεταμένη περίοδο περιφερειακής και διεθνούς απομόνωσης.
Η δυσαρέσκεια που δείχνουν στον Ερντογάν Ομπάμα και Πούτιν δεν έχει προηγούμενο στην Ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της Τουρκίας, καθώς από τα τέλη του 18ου αιώνα μέχρι και σήμερα η χώρα ήταν στρατηγικό ανάχωμα στην ανάσχεση επέκτασης της επιρροής της Ρωσίας προς Νότον. Ακόμη και η Ναυμαχία του Ναβαρίνου το 1827, όπου η Οθωμανική Αυτοκρατορία βρέθηκε ταυτόχρονα απέναντι στη Βρετανία, τη Ρωσία και τη Γαλλία, δεν παγίωσε απομόνωση του σουλτάνου με διάρκεια: Μόλις η είδηση έφθασε στο Λονδίνο η βρετανική κυβέρνηση έσπευσε να τη χαρακτηρίσει «ατυχές γεγονός». Ο Ερντογάν έχασε τη Συρία αλλά και τη διεθνή φερεγγυότητά του, ό,τι χειρότερο μπορεί να συμβεί σε έναν πολιτικό ηγέτη. Υπό το φως των παραπάνω δεν χρειάζεται ιδιαίτερη επιχειρηματολογία για το αυτονόητο, ότι δηλαδή ο πρόεδρος της Τουρκίας πρέπει να καταδείξει τη φερεγγυότητά του, εφαρμόζοντας τις δεσμεύσεις που ανέλαβε απέναντι στην ΕΕ ως προς τη διαχείριση των προσφυγικών ροών.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ
