Τις τελευταίες ημέρες η Τουρκία έχει
λάβει πρωτοφανή μέτρα στήριξης της συμμαχίας κατά του Ισλαμικού Κράτους.
Μετά από χρόνια που ήταν διστακτική να αντιμετωπίσει το ΙΚ, η Τουρκία
έχει τώρα βομβαρδίσει την οργάνωση στη Συρία για πρώτη φορά, έχει
προχωρήσει στη σύλληψη υπόπτων για συμμετοχή στο ΙΚ στην Τουρκία, και
συναίνεσε σε ένα μακροχρόνιο αίτημα των ΗΠΑ: στη χρήση της αεροπορικής
βάσης του Ιντσιρλίκ για την διεξαγωγή επιθέσεων εναντίον του ΙΚ.Αλλά το ξαφνικό επιθετικό πνεύμα της
Άγκυρας έχει άλλον στόχο επίσης: το Κουρδικό Εργατικό Κόμμα (ΡΚΚ). Την
Παρασκευή, τουρκικά αεροσκάφη έπληξαν μαχητές του ΡΚΚ στο Ιράκ για πρώτη
φορά σε χρόνια, οδηγώντας πολλούς να δηλώσουν ότι η εύθραυστη κατάπαυση
πυρός μεταξύ των δύο πλευρών, είχε ουσιαστικά τελειώσει. Παράλληλα με
τις συλλήψεις μελών του Ισλαμικού Κράτους, οι τουρκικές αρχές συνέλαβαν
αρκετούς -πιθανώς εκατοντάδες- Κούρδους οι οποίοι φέρεται να είναι
ύποπτα μέλη του ΡΚΚ στο εσωτερικό της Τουρκίας. Οι τουρκικές αρχές,
ενισχυμένες από την ευρεία νομοθεσία κατά του Ισλαμικού Κράτους που
ποινικοποιεί τη συμμετοχή σε μια ένοπλη οργάνωση, έχουν στο παρελθόν
χρησιμοποιήσει τέτοια "κύματα συλλήψεων” για να στοχοποιήσει Κούρδους
πολιτικούς, ακτιβιστές και δημοσιογράφους.
Αυτό έχει φέρει την εύθραυστη, αλλά
μέχρι τώρα σχετικά υποσχόμενη διαδικασία ειρήνευσης μεταξύ της Τουρκίας
και του ΡΚΚ, στο χείλος του γκρεμού. Λιγότερες από 24 ώρες μετά από τις
επιθέσεις των τουρκικών αεροσκαφών στις βάσεις του ΡΚΚ στο Ιράκ, δύο
Τούρκοι στρατιώτες σκοτώθηκαν σε μια βομβιστική επίθεση κοντά στην πόλη
Lice, στη Νοτιοανατολική Τουρκία.
Αμερικανοί αξιωματούχοι αρνούνται ότι
υπάρχει οποιαδήποτε σχέση μεταξύ του ξαφνικού πνεύματος συνεργασίας της
Τουρκίας με την συμμαχία κατά του Ισλαμικού Κράτους, και της ανανεωμένης
επιθετικότητάς της εναντίον του ΡΚΚ, αλλά για τους περισσότερους
παρατηρητές, το ταυτόχρονο timing αποκλείει την πιθανότητα μιας απόλυτης
σύμπτωσης. Διάφορα δημοσιεύματα υποδηλώνουν ότι οι ΗΠΑ έχουν συμφωνήσει
να κάνουν τα στραβά άτια στις τουρκικές στρατιωτικές δράσεις εναντίον
του ΡΚΚ στο Ιράκ και εναντίον του αδελφού κόμματος στη Συρία, του
Κόμματος Δημοκρατικής Ένωσης (PYD). Οι τουρκικές δυνάμεις έχουν επίσης
τώρα καταφύγει σε ένα χωριό που ελέγχεται από την ένοπλη πτέρυγα του
PYD, το YPG, στη Βόρεια Συρία.
Η Άγκυρα ανησυχεί ότι οι PYD/YPG είναι
απασχολημένοι με το ιδρύσουν ένα κράτος που να διοικείται από το ΡΚΚ στα
σύνορά της με την Συρία, και το οποίο θα μπορούσε να αποτελέσει μια ίση
ακόμη και μεγαλύτερη απειλή για την εθνική ασφάλεια από ό,τι το
Ισλαμικό Κράτος.
Από την πλευρά τους τώρα οι Κούρδοι
ανησυχούν ότι η Τουρκία θα χρησιμοποιήσει τον αγώνα της εναντίον του
Ισλαμικού Κράτους στη Συρία, ως κάλυψη για περαιτέρω στόχευση των
PYD/YΡG για να εμποδίσει την προσπάθειά τους να αποκτήσουν τον έλεγχο
επιπλέον εδαφών στη Νότια Συρία, για να συνδέσει την Adrin, την
δυτικότερη περιοχή ελέγχου, με το Κομπανι, περαιτέρω ανατολικά. Η
έκκληση της Τουρκίας για μια "μερική ζώνη απαγόρευσης πτήσεων”, που να
εκτείνεται από το Marea μέχρι το Jarablus, φαίνεται να επιβεβαιώνει αυτή
τη θεωρία.
Είναι απίθανο ότι η Τουρκία θα πλήξει
στρατιωτικά τις PYD/YPG χωρίς ένα νεύμα από την Ουάσιγκτον, δεδομένου
πως οι ΗΠΑ έχει για μήνες βασιστεί στην κουρδική οργάνωση ως βασικό επί
του εδάφους εταίρο στη συμμαχία κατά του Ισλαμικού Κράτους. Η συνεργασία
του συνασπισμού με τις PYD/YPG είχε ως αποτέλεσμα ορισμένα από τα πιο
σημαντικά κέρδη έναντι του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία, δηλαδή στο
Kobani και στο Tel Abyad.
Η τουρκική στρατιωτική δράση εναντίον
του ΡΚΚ στο ιρακινό Κουρδιστάν, πολλοί εκ των οποίων καταλήγουν στην
Συρία στο πλευρά της YPG, θα περιπλέξουν σαφώς την συνεργασία με τις
PYD/YPG. Η τουρκική στρατιωτική δράση εναντίον της ομάδας στη Συρία, θα
αποτελούσε ένα ακόμη μεγαλύτερο πλήγμα σε αυτή τη συνεργασία. Αν και η
χρήση του Ιντσιρλίκ μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την υλικοτεχνική
υποδομή για την έναρξη αεροπορικών επιθέσεων της συμμαχίας, η εμπειρία
έχει αποδείξει ότι τέτοιες αεροπορικές επιθέσεις λειτουργούν καλύτερα
όταν συντονίζονται με έναν ικανό και πρόθυμο εταίρο επί του εδάφους.
Επιπλέον, η τουρκική δράση εναντίον του
ΡΚΚ στο Ιράκ ρισκάρει να βαθύνει τις διαιρέσεις μεταξύ των ίδιων των
Κούρδων. Οι εντάσεις έχουν ήδη αυξηθεί σχετικά με τον ισχυρισμό του
Τούρκου πρωθυπουργού Ahmet Davutoglu το περασμένο Σάββατο ότι έλαβε την
ρητή στήριξη του ηγέτη του KDP, Massoud Barzani, να διεξάγει τις
επιθέσεις στο ΡΚΚ στο Ιράκ. Το ενδεχόμενο ένας Κούρδος ηγέτης να κυρώσει
μια επίθεση σε μια άλλη κουρδική οργάνωση, εξόργισε πολλούς Κούρδους σε
όλο το πολιτικό φάσμα, μέχρι που οι αξιωματούχοι του KDP εξέδωσαν
ανακοίνωση με την οποία αντέκρουαν τους ισχυρισμούς του Davotoglu. Το
ΡΚΚ και το KDP είναι χρόνια αντίπαλοι, αλλά τώρα πολεμούν το Ισλαμικό
Κράτος σε κάποιες ίδιες περιοχές στο βορειοδυτικό Ιράκ, και όπως στο
περασμένο έτος, στο Kobani. Μεγαλύτερη εχθρότητα μεταξύ των δύο θα
κατέληγε σε μια λιγότερο συντονισμένη κουρδική μάχη εναντίον του
Ισλαμικού Κράτους σε αυτές τις περιοχές.
Η εγκατάλειψη της ειρηνευτικής
διαδικασίας των ΡΚΚ-Τουρίας, μπορεί επίσης να συνεπάγεται συνέπειες και
πέρα από τα τουρκικά σύνορα. Από την αρχή του συριακού εμφυλίου πολέμου
το 2012, το ΡΚΚ έχει προκύψει ως ένας δυναμικός διακρατικός παίκτης.
Έχει μεταμορφώσει το PYD και το YPG στις κυρίαρχες πολιτικές και
στρατιωτικές κουρδικές δυνάμεις εντός της Συρίας, και έχει τύχει
πρωτοφανούς λαϊκής στήριξης στο ιρακινό κουρδιστάν λόγω του ενεργού
ρόλου της στην αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους σε τμήματα του Ιράκ.
Μια κατάρρευση της διαδικασίας ειρήνευσης μεταξύ ΡΚΚ-Τουρκίας δεν θα
έβαζε μόνο σε κίνδυνο την αποσταθεροποίηση της νοτιοανατολικής Τουρκίας,
αλλά θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει μια νέα διάσταση της σύγκρουσης
στη Συρία και στο Ιράκ.
Η Τουρκία είναι ένας βασικός δυτικός
σύμμαχος, ενώ οι PYD/YPG είναι απλώς ένα κομμάτι του συριακού παζλ. Δεν
υπάρχει ισοδυναμία μεταξύ των δύο αναφορικά με τη συνολική στρατηγική
τους αξία στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, ακόμη κι αν η PYD έχει εστιάσει
περισσότερο στενά, στην αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους. Αλλά η
εγκατάλειψη της σχετικά ελπιδοφόρας ειρηνευτικής διαδικασίας στην
Τουρκία και επομένως η διακινδύνευση της έναρξης άλλης μιας σύγκρουσης
σε μια περιοχή που έχει ήδη πληγεί από τον πόλεμο, ίσως αποδειχθεί ένα
πολύ υψηλό τίμημα για μια ευρύτερη τουρκική συνεργασία εναντίον του
Ισλαμικού Κράτους.
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://www.ecfr.eu/article/commentary_ankaras_risky_offensive3081
capital.gr
