Χωριό Ποτέμκιν;

Πόσο ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα η εικόνα μιας Ευρωζώνης σε ανάκαμψη πριν καν τελειώσει ο Μάρτιος, ο πρώτος μήνας της υλοποίησης της ποσοτικής χαλάρωσης που ανακοίνωσε ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Ντράγκι, στις 22/1; Αν πιστέψουμε τη χθεσινή «Wall Street Journal» που επικαλείται τα στοιχεία δανειακών χορηγήσεων της ΕΚΤ, η ποσοτική χαλάρωση έχει ήδη πυροδοτήσει επιστροφή στην ανάπτυξη. Στους αντίποδες βρίσκεται προχθεσινό τηλεγράφημα του Reuters που διαπιστώνει ότι το τραπεζικό σύστημα της Ευρωζώνης είναι φοβικό απέναντι στους κινδύνους της δανειοδότησης, αλλά και οι εταιρείες φοβούνται να ανοιχθούν σε δανεισμό, με αποτέλεσμα να μην αξιοποιείται επαρκώς η πρόσθετη ρευστότητα που παρέχει η ΕΚΤ. Επιπλέον, επισημαίνεται στο ίδιο κείμενο, υπάρχει εγγενής αντίφαση ανάμεσα στη στόχευση της ποσοτικής χαλάρωσης και την υποχρέωση των τραπεζών από την Ενιαία Ευρωπαϊκή Εποπτική Αρχή να δεσμεύουν κεφάλαιο ως διασφάλιση ενδεχόμενης αδυναμίας εξυπηρέτησης δανείων. Προχθές Πέμπτη, μιλώντας στην ιταλική βουλή, ο Ντράγκι προειδοποίησε ότι πιστωτικό γεγονός ή ατύχημα οπουδήποτε θα είχε δυναμική ντόμινο. Πρόσθεσε ότι η ανάκαμψη που καταγράφεται στην Ευρωζώνη δεν είναι δομική, με άλλα λόγια, νομιμοποιούμαστε να προσθέσουμε, είναι συγκυριακή.

Ο κίνδυνος μιας αυξημένης ρευστότητας που δεν απορροφάται στην πραγματική οικονομία είναι μεγάλος: Πρώτον, διότι χωρίς το θετικό αποτέλεσμα προβάλλουν οι παρενέργειες των χαμηλών έως μηδενικών επιτοκίων, δεύτερον η πτωτική τάση του κόστους του δημόσιου δανεισμού συνεχίζεται ως μοναδική διέξοδος ασφαλούς «παρκαρίσματος» μιας ρευστότητας που οι τράπεζες φοβούνται και η πραγματική οικονομία διστάζει να απορροφήσει.

Με άλλα λόγια, ό,τι εμφανίζεται και ερμηνεύεται ως δείγμα υπέρβασης της κρίσης δεν αποκλείεται να είναι ένα νέο χωριό Ποτέμκιν: Σαν τα κτίρια-σκηνικά με υφασμάτινη πρόσοψη που έστηνε ο πρίγκιπας για να πείσει την αυτοκράτειρα Μεγάλη Αικατερίνη ότι τα έργα υλοποιούνται. Ο Ντράγκι στην ιταλική βουλή είπε εμμέσως πλην σαφώς ότι φοβάται την υπεραισιοδοξία και την προεξόφληση επιτυχίας, προφανώς να προσθέσουμε ως άλλοθι για αποφυγή λήψης περαιτέρω μέτρων χαλάρωσης της δημοσιονομικής λιτότητας.
 
Ανάφλεξη στην Υεμένη, άνοδος της τιμής του πετρελαίου, η πτώση της οποίας είναι η αιτία της συγκυριακής και όχι δομικής ανάκαμψης, μια θέση την οποία όπως είδαμε πιο πάνω υιοθετεί εμμέσως πλην σαφώς και ο ίδιος ο κεντρικός τραπεζίτης της Ευρωζώνης. Αυτή είναι η Ευρωζώνη που ανάρρωσε, που επιβραβεύει την Ιβηρική με χαμηλά επιτόκια και που έχει την άνεση θα θυσιάσει την Αθήνα σαν Ιφιγένεια!

 ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ