Του ΑΠ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥ
Η σχέση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ με τις Βρυξέλλες/Βερολίνο (ΒΒ) είναι στρατηγικά ασύμβατη.
Ανεξάρτητα από την εξέλιξη της τωρινής διαπραγμάτευσης. Αν ο Τσίπρας
αποσπάσει τώρα μεγαλύτερες ή μικρότερες παραχωρήσεις έχει ελάχιστη
σημασία εφ’ όσον συνεχίσει την ίδια ρητορική και έχει τις ίδιες
επιδιώξεις, έστω και αν τις μεταθέσει χρονικά. Αυτό που δεν μπορεί να
γίνει αμέσως μπορεί να γίνει αργότερα, εκτός αν εγκαταλειφθεί ρητά και
κατηγορηματικά, όπως έκανε ο Σαμαράς. Υπάρχει και το ενδεχόμενο της
σταδιακής και «σιωπηρής» παραίτησης στην πράξη από διακηρυγμένες απαιτήσεις, ως συνέπεια συνεχούς και αδιάλειπτης πίεσης. Κάποιο το διαβλέπουν ή το προεξοφλούν αλλά προσώρας είναι απλώς μάντεις κακών.Το
πάρε-δώσε στη διαπραγμάτευση έχει σημασία διότι «άνευ χρημάτων ουδέν
γενέσθαι». Αλλά επί της ουσίας η ίδια η ύπαρξη της κυβέρνησης
ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ αποτελεί «κάρφος οφθαλμού» για τους ΒΒ και
όχι πχ η απαίτηση να αντιμετωπιστεί η ανθρωπιστική κρίση, χωρίς νέους
φόρους. Ο λόγος που Αθήνα και ΒΒ δεν έχουν ήδη χωρίσει τα τσανάκια τους
δεν οφείλεται στην αμοιβαία διάθεσή τους να τα βρουν. Η Μέρκελ και οι
άλλοι δεν θα κάθονταν να συζητάνε επί ώρες με ένα «πρωτόβγαλτο νεαρό» αν
δεν είχαν ισχυρά συμφέροντα και σοβαρούς φόβους ότι αν σπάσει η αλυσίδα της ΕΕ μοιραίες θα ήταν οι συνέπειες και για τους ίδιους. Η συνύπαρξη θα συνεχιστεί αλλά θα είναι διαρκώς στο κόκκινο παρά τα όποια ανέφελα διαλλείματα.
Υπόβαθρο της συνύπαρξης είναι η ζωτική ανάγκη,
για τους ΒΒ, μιας Ενωμένης Ευρώπης. Αν ξαναγυρίζαμε στα μεμονωμένα
Κράτη, η Δ. Ευρώπη θα έσβηνε από το χάρτη ως ένα κέντρο διεθνών
εξελίξεων. Μία, μία οι δυτικοευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ένδοξες το πάλαι
ποτέ, δεν αξίζουν ούτε «μια χούφτα δολάρια», χωρίς δικό τους στρατό, σε
οικονομική κρίση, απέναντι στη Ρωσία και τις ΗΠΑ να τις αντιμετωπίζουν ως πτωχούς και ανήμπορους συγγενείς. Αν παραμεριστούν προκαταλήψεις, αλαζονεία, ιδεοληψίες τότε, στις σημερινές συνθήκες, με την Ελλάδα σε μειονεκτική θέση, ένας «έντιμος» συμβιβασμός
θα εξισορροπούσε το δικαίωμα της χώρας στην εθνική αξιοπρέπεια με
ανθρώπινο βιοτικό επίπεδο και στην αποδοχή ότι Βρυξέλλες και Βερολίνο
είναι το επίκεντρο των συλλογικών αποφάσεων όπως το αποδέχονται πχ το
Παρίσι και η Ρώμη. Αν αλλάξουν οι κυβερνήσεις και οι συσχετισμοί άλλες απαιτήσεις θα τεθούν. Αλλά μόνο τότε.
Η Αθήνα,
μόνη της, χωρίς στήριξη από Δύναμη ανάλογης ισχύος με τη δύναμη που
διαθέτουν οι ΒΒ και με δυνατότητα άμεσης και αποφασιστικής επιρροής στο
ευρωιερατείο, θα ήταν αδύνατον να ανταπεξέλθει στις πιέσεις. Αυτή η
στήριξη υπήρξε, δημοσίως, από τις ΗΠΑ, αν και ως αυτή τη στιγμή δεν ξέρουμε την έκταση, το βάρος, τα επιχειρήματα και τα ανταλλάγματα.
Είναι βέβαιο πάντως ότι οι ισχυροί παίκτες όταν στηρίζουν κάποιον
ασθενέστερο ζητούν πάντα «κάτι τις» παραπάνω ως αντάλλαγμα, ακόμα και
όταν κίνητρο της στήριξης που παρέχουν είναι το δικό τους συμφέρον. Η
διαφορά ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ από τους προηγούμενους είναι ότι η κυβέρνηση έχει
αντιληφθεί τους σημερινούς συσχετισμούς στο πλέγμα Ελλάδα/ ΗΠΑ/ΕΕ και φαίνεται αποφασισμένη να διεκδικήσει τα στοιχειώδη.
Η γεωπολιτική πλευρά της σχέσης της Αθήνας με τους ΒΒ/ Ευρώ προστέθηκε στην οικονομική διάσταση από τις ΗΠΑ που υποστήριξαν ότι αν η Ελλάδα έφευγε από το ευρώ θα έπεφτε θέλοντας και μη στην αγκαλιά της Ρωσίας.
Η γεωπολιτική διάσταση ήταν εξ αρχής δεδομένη αλλά μόνο όταν έθεσαν το
ζήτημα οι ΗΠΑ απόκτησε διαπραγματευτικό βάρος. Μπορεί να είναι πικρό,
ενοχλητικό και για τους λάτρεις της επανάστασης να είναι απαράδεκτο,
αλλά η λογική και ο ρεαλισμός επιβάλλει να αντιληφθούμε ότι η ασθενούσα Ελλάς δεν μπορεί να επιχειρήσει τέτοια γεωπολιτική μετατόπιση
(να πέσει στην αγκαλιά της Μόσχας) διαταράσσοντας τις ισορροπίες στη ΝΑ
Μεσόγειο και στα Βαλκάνια ως τον Καύκασο, (βλ «Το γεωπολιτικό χαρτί»
ΙΣΚΡΑ 20-3).
Μια αυτοκρατορία, όμως, όπως οι ΗΠΑ, μπορεί να κάνει χρήση της απειλής. Για να επισημάνει στο Βερολίνο ότι το GREXIT
μπορεί να είναι η αρχή του τέλους της κυριαρχίας του στην ΕΕ ενώ η
Ελλάδα δεν θα έπεφτε φυσικά στην αγκαλιά της Ρωσίας αλλά θα έμενε
αποκλειστικά στα χέρια των ΗΠΑ. Το αν η Ελλάδα από όλα αυτά θα δει να ορθώνονται νέα προσκόμματα στις σχέσεις της με τις δυο άλλες ισχυρές χώρες, Ρωσία και Κίνα,
είναι μια άλλη ιστορία που θα τη δούμε σύντομα. Η ρευστότητα στα διεθνή
πράγματα καθιστά προσωρινές, λύσεις που εμφανίζονται σταθερές.
Η δεύτερη αιτία που η κυβέρνηση είναι κάρφος στο μάτι των ΒΒ είναι ακριβώς η σύμπραξη του αριστερού ΣΥΡΙΖΑ με τους δεξιούς (αλλά πατριώτες) ΑΝΕΛ.
Επειδή υπερβαίνει τον κλασικό διαχωρισμό δεξιάς/αριστεράς όπως αυτός
ισχύει ακόμα στη Δ. Ευρώπη και στηρίζει τη λειτουργία του συστήματος.
Αντίθετα στην Ελλάδα η σύμπραξη ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ, υποδεικνύει το δρόμο της εθνικής ενότητας
με στόχο την εθνική αξιοπρέπεια και όχι της ενότητας περί το
«δημοκρατικό πολίτευμα» (ρεπουμπλίκ), στήριγμα του συστήματος-πχ
επαναφορά και νίκη του Σαρκοζί. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ πλήττει στην
καρδιά τη λειτουργία του συστήματος στη Δ. Ευρώπη, αποτελεί «αλλαγή παραδείγματος»
(κατά την ακαδημαϊκή φρασεολογία), και είναι αληθινά κρίμα που λίγοι
στην Αριστερά, χωρίς αρτηριοσκληρωτική αντίληψη, επιχειρούν να
προσδώσουν στη σύμπραξη αυτή τη διάσταση που της αξίζει, διάσταση λαϊκής
ενότητας, εθνικής, εαμικής.
Τρίτη 24 Μαρτίου 2015