Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου θα καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τις πολιτικές δυνάμεις του Ισραήλ έχοντας το πάνω χέρι
Την εντολή σχηματισμού
κυβέρνησης αναμένεται να λάβει αύριο ο Μπενιαμίν Νετανιάχου από τον
πρόεδρο του Ισραήλ, Ρεουβέν Ρίβλιν, ο οποίος ολοκλήρωσε τις
διαβουλεύσεις του και με τα δέκα κόμματα που μετέχουν στην ισραηλινή
Βουλή (Κνεσέτ). Σήμερα θα ανακοινωθούν και επισήμως τα αποτελέσματα των
εκλογών της περασμένης Τρίτης που κατέληξαν σε θριαμβευτική νίκη του
Νετανιάχου πέρα από κάθε πρόβλεψη.Τώρα ο μακροβιότερος πρωθυπουργός της χώρας μετά τον ιδρυτή του
κράτους του Ισραήλ, Μπεν Γκουριόν, θα σχηματίσει την κυβέρνησή του με
την υποστήριξη έξι εκ των δέκα κομμάτων της Κνεσέτ: του Λικούντ (του
δεξιού κόμματος του οποίου ηγείται), των δύο εθνικιστικών κομμάτων
(Εβραϊκή Εστία και Ισραέλ Μπεϊτένου), των δύο θρησκευτικών,
υπερ-ορθόδοξων εβραϊκών κομμάτων (Σας και Ενωμένο Ψηφοδέλτιο της Τορά)
καθώς και του κεντροδεξιού κόμματος Κουλάνου. Η νέα κυβέρνηση θα έχει
την υποστήριξη 67 εκ των 120 βουλευτών της Κνεσέτ.
Εξω από το κυβερνητικό σχήμα θα μείνουν η κεντροαριστερή Σιωνιστική Ενωση, το αριστερό Μέρετζ, η Κοινή Λίστα των αραβικών κομμάτων και το κεντρώο κόμμα Γιες Ατίντ (Υπάρχει Μέλλον) του Γιαΐρ Λαπίντ. Το ενδιαφέρον για τις επόμενες 28 ημέρες, όσο το χρονικό περιθώριο που δίνει το Σύνταγμα στον εντολοδόχο πρωθυπουργό για να σχηματίσει κυβέρνηση (με δυνατότητα άλλων δύο εβδομάδων παράτασης που μάλλον δεν θα απαιτηθούν), θα επικεντρωθεί στο παζάρι των υπουργείων και τις ενδοκυβερνητικές ισορροπίες των κομμάτων.Είναι ένα παιχνίδι που ο Νετανιάχου το γνωρίζει καλά και έχει μεγάλη εμπειρία στους χειρισμούς. Τα υπουργεία Εξωτερικών, Αμυνας και Οικονομικών αποτελούν μήλον της Εριδος για τους επίδοξους εταίρους, όμως αρκετά σημαντικές θα είναι και οι κυβερνητικές προγραμματικές δεσμεύσεις, ειδικά σε ό,τι αφορά την οικονομία και το Παλαιστινιακό.
Ερχονται... έριδες
Το Κουλάνου είχε διαμετρικά αντίθετες απόψεις από τον Νετανιάχου για το θέμα και δεν αποκλείεται να υπάρξουν εκπλήξεις στις προγραμματικές δηλώσεις, καθώς, με κάποιο τρόπο, ο Νετανιάχου πρέπει να βγάλει το Ισραήλ από τη θέση απομόνωσης στην οποία διολισθαίνει όλο και περισσότερο. Σε μια περίοδο που ακόμη και ο πιο πιστός σύμμαχος του Τελ Αβίβ, η Ουάσινγκτον, βρίσκεται σε στάδιο επανεξέτασης των σχέσεών της με το εβραϊκό κράτος και οι Ευρωπαίοι καταδικάζουν τους παράνομους οικισμούς στα κατεχόμενα εδάφη της Δυτικής Οχθης και της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, το Τελ Αβίβ θα πιεστεί για να ανακτήσει μια κάποια πρωτοβουλία στο Παλαιστινιακό. Οι απαισιόδοξοι όμως φοβούνται πως δεν θα υπάρξει μετεκλογικό άνοιγμα Νετανιάχου προς τους Παλαιστινίους, αντιθέτως, η κατάσταση θα οξυνθεί.
Η πολύ κακή οικονομική κατάσταση που επικρατεί στα παλαιστινιακά εδάφη και η απώλεια κάθε ελπίδας για επίλυση του Παλαιστινιακού στη βάση των δύο κρατών, ίσως οδηγήσει στους επόμενους μήνες τους Παλαιστίνιους της Δυτικής Οχθης ακόμη και σε εξέγερση, με τις ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας να έχουν επεξεργαστεί σχέδια και να ολοκληρώνουν μεγάλης κλίμακας σχετικές ασκήσεις, σύμφωνα με την εφημερίδα «Haaretz».
Το Ισραήλ έχει παρακρατήσει χρήματα της Παλαιστινιακής Αρχής μετά το αίτημα της Ραμάλα να μετάσχει στο Διεθνές Δικαστήριο και οι Παλαιστίνιοι δημόσιοι υπάλληλοι λαμβάνουν μόλις το 60% του πενιχρού μισθού τους, λόγω των άδειων ταμείων. Στη Γάζα, το εμπάργκο συνεχίζεται και δεν υπάρχει καμία ουσιαστική ανοικοδόμηση. Η περιοχή εξακολουθεί να είναι ένα καζάνι που σιγοβράζει και η ηρεμία των τελευταίων τριών μηνών δεν θα κρατήσει για πάντα, ιδίως όταν είναι γνωστό πως οι ίδιοι οι Παλαιστίνιοι επέδειξαν αυτοσυγκράτηση εν όψει των ισραηλινών εκλογών.
Η νέα ισραηλινή κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει σύντομα και το θέμα του Διεθνούς Δικαστηρίου αλλά και το μείζον ζήτημα της πιθανής συζήτησης στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ απόφασης σχετικά με το παλαιστινιακό κράτος, μια συζήτηση που απέτρεπε μέχρι τώρα το βέτο της Ουάσινγκτον. Ομως, πριν από όλα αυτά, ο Νετανιάχου ίσως αντιμετωπίσει –και μάλιστα στο τέλος Μαρτίου– μια ενδεχόμενη συμφωνία-πλαίσιο των 5+1 δυνάμεων (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία) με την Τεχεράνη, για το πυρηνικό της πρόγραμμα.
Οι συνομιλίες έχουν κάνει πρόοδο και ο Ισραηλινός υπουργός Στρατηγικών Υποθέσεων, Γιουβάλ Στάινιτς, δήλωσε από το Παρίσι, όπου έφτασε για συνομιλίες με τους Γάλλους, πως «μοιάζει αρκετά πιθανό ότι αυτό δυστυχώς θα συμβεί». Ο Στάινιτς χαρακτήρισε τη συμφωνία «κακή και ανεπαρκή» και, αν καταλήξει, ίσως επιτρέψει στο Ιράν «να παραμείνει μια δύναμη στα πρόθυρα της απόκτησης πυρηνικών όπλων».
Ανοιγμα στους Γάλλους
Το Ισραήλ προσπαθεί να βρει στηρίγματα στους Γάλλους για να επιβληθούν όσο το δυνατόν σκληρότεροι όροι σε μια συμφωνία και ιδίως διαδικασίες επαλήθευσης, καθώς δεν μπορεί να αποτρέψει την προσέγγιση Ουάσινγκτον-Τεχεράνης στο θέμα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος. Οι Γάλλοι κρατούν τη σκληρότερη στάση από όλα τα μέλη της ομάδας 5+1 και οι θέσεις τους έχουν πολλά κοινά σημεία με τους Ισραηλινούς.
Σε ανάλογο κλίμα κινείται και η Σαουδική Αραβία, η οποία αντέδρασε χθες, με τον υπουργό Εξωτερικών, Σαούντ αλ Φειζάλ, να δηλώνει ότι δεν πρέπει να παραχωρηθούν στο Ιράν «συμφωνίες που δεν του αξίζουν». Μια πιθανή συμφωνία της Τεχεράνης με την Ουάσινγκτον θα φέρει μεγάλες αλλαγές στη Μέση Ανατολή, μία από τις οποίες θα είναι και η προσέγγιση των χωρών του Κόλπου και ιδίως της Σαουδικής Αραβίας με το Ισραήλ. Και θα είναι παράδοξο αν τελικά η επίλυση του Παλαιστινιακού περάσει μέσα από μια τέτοια προσέγγιση για να πραγματοποιηθεί.
Εξω από το κυβερνητικό σχήμα θα μείνουν η κεντροαριστερή Σιωνιστική Ενωση, το αριστερό Μέρετζ, η Κοινή Λίστα των αραβικών κομμάτων και το κεντρώο κόμμα Γιες Ατίντ (Υπάρχει Μέλλον) του Γιαΐρ Λαπίντ. Το ενδιαφέρον για τις επόμενες 28 ημέρες, όσο το χρονικό περιθώριο που δίνει το Σύνταγμα στον εντολοδόχο πρωθυπουργό για να σχηματίσει κυβέρνηση (με δυνατότητα άλλων δύο εβδομάδων παράτασης που μάλλον δεν θα απαιτηθούν), θα επικεντρωθεί στο παζάρι των υπουργείων και τις ενδοκυβερνητικές ισορροπίες των κομμάτων.Είναι ένα παιχνίδι που ο Νετανιάχου το γνωρίζει καλά και έχει μεγάλη εμπειρία στους χειρισμούς. Τα υπουργεία Εξωτερικών, Αμυνας και Οικονομικών αποτελούν μήλον της Εριδος για τους επίδοξους εταίρους, όμως αρκετά σημαντικές θα είναι και οι κυβερνητικές προγραμματικές δεσμεύσεις, ειδικά σε ό,τι αφορά την οικονομία και το Παλαιστινιακό.
Ερχονται... έριδες
Το Κουλάνου είχε διαμετρικά αντίθετες απόψεις από τον Νετανιάχου για το θέμα και δεν αποκλείεται να υπάρξουν εκπλήξεις στις προγραμματικές δηλώσεις, καθώς, με κάποιο τρόπο, ο Νετανιάχου πρέπει να βγάλει το Ισραήλ από τη θέση απομόνωσης στην οποία διολισθαίνει όλο και περισσότερο. Σε μια περίοδο που ακόμη και ο πιο πιστός σύμμαχος του Τελ Αβίβ, η Ουάσινγκτον, βρίσκεται σε στάδιο επανεξέτασης των σχέσεών της με το εβραϊκό κράτος και οι Ευρωπαίοι καταδικάζουν τους παράνομους οικισμούς στα κατεχόμενα εδάφη της Δυτικής Οχθης και της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, το Τελ Αβίβ θα πιεστεί για να ανακτήσει μια κάποια πρωτοβουλία στο Παλαιστινιακό. Οι απαισιόδοξοι όμως φοβούνται πως δεν θα υπάρξει μετεκλογικό άνοιγμα Νετανιάχου προς τους Παλαιστινίους, αντιθέτως, η κατάσταση θα οξυνθεί.
Η πολύ κακή οικονομική κατάσταση που επικρατεί στα παλαιστινιακά εδάφη και η απώλεια κάθε ελπίδας για επίλυση του Παλαιστινιακού στη βάση των δύο κρατών, ίσως οδηγήσει στους επόμενους μήνες τους Παλαιστίνιους της Δυτικής Οχθης ακόμη και σε εξέγερση, με τις ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας να έχουν επεξεργαστεί σχέδια και να ολοκληρώνουν μεγάλης κλίμακας σχετικές ασκήσεις, σύμφωνα με την εφημερίδα «Haaretz».
Το Ισραήλ έχει παρακρατήσει χρήματα της Παλαιστινιακής Αρχής μετά το αίτημα της Ραμάλα να μετάσχει στο Διεθνές Δικαστήριο και οι Παλαιστίνιοι δημόσιοι υπάλληλοι λαμβάνουν μόλις το 60% του πενιχρού μισθού τους, λόγω των άδειων ταμείων. Στη Γάζα, το εμπάργκο συνεχίζεται και δεν υπάρχει καμία ουσιαστική ανοικοδόμηση. Η περιοχή εξακολουθεί να είναι ένα καζάνι που σιγοβράζει και η ηρεμία των τελευταίων τριών μηνών δεν θα κρατήσει για πάντα, ιδίως όταν είναι γνωστό πως οι ίδιοι οι Παλαιστίνιοι επέδειξαν αυτοσυγκράτηση εν όψει των ισραηλινών εκλογών.
Η νέα ισραηλινή κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει σύντομα και το θέμα του Διεθνούς Δικαστηρίου αλλά και το μείζον ζήτημα της πιθανής συζήτησης στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ απόφασης σχετικά με το παλαιστινιακό κράτος, μια συζήτηση που απέτρεπε μέχρι τώρα το βέτο της Ουάσινγκτον. Ομως, πριν από όλα αυτά, ο Νετανιάχου ίσως αντιμετωπίσει –και μάλιστα στο τέλος Μαρτίου– μια ενδεχόμενη συμφωνία-πλαίσιο των 5+1 δυνάμεων (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία) με την Τεχεράνη, για το πυρηνικό της πρόγραμμα.
Οι συνομιλίες έχουν κάνει πρόοδο και ο Ισραηλινός υπουργός Στρατηγικών Υποθέσεων, Γιουβάλ Στάινιτς, δήλωσε από το Παρίσι, όπου έφτασε για συνομιλίες με τους Γάλλους, πως «μοιάζει αρκετά πιθανό ότι αυτό δυστυχώς θα συμβεί». Ο Στάινιτς χαρακτήρισε τη συμφωνία «κακή και ανεπαρκή» και, αν καταλήξει, ίσως επιτρέψει στο Ιράν «να παραμείνει μια δύναμη στα πρόθυρα της απόκτησης πυρηνικών όπλων».
Ανοιγμα στους Γάλλους
Το Ισραήλ προσπαθεί να βρει στηρίγματα στους Γάλλους για να επιβληθούν όσο το δυνατόν σκληρότεροι όροι σε μια συμφωνία και ιδίως διαδικασίες επαλήθευσης, καθώς δεν μπορεί να αποτρέψει την προσέγγιση Ουάσινγκτον-Τεχεράνης στο θέμα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος. Οι Γάλλοι κρατούν τη σκληρότερη στάση από όλα τα μέλη της ομάδας 5+1 και οι θέσεις τους έχουν πολλά κοινά σημεία με τους Ισραηλινούς.
Σε ανάλογο κλίμα κινείται και η Σαουδική Αραβία, η οποία αντέδρασε χθες, με τον υπουργό Εξωτερικών, Σαούντ αλ Φειζάλ, να δηλώνει ότι δεν πρέπει να παραχωρηθούν στο Ιράν «συμφωνίες που δεν του αξίζουν». Μια πιθανή συμφωνία της Τεχεράνης με την Ουάσινγκτον θα φέρει μεγάλες αλλαγές στη Μέση Ανατολή, μία από τις οποίες θα είναι και η προσέγγιση των χωρών του Κόλπου και ιδίως της Σαουδικής Αραβίας με το Ισραήλ. Και θα είναι παράδοξο αν τελικά η επίλυση του Παλαιστινιακού περάσει μέσα από μια τέτοια προσέγγιση για να πραγματοποιηθεί.
