SIMON KENNEDY / BLOOMBERGΠρόσφατα, η κεντρική τράπεζα της Νορβηγίας αιφνιδίασε τους επενδυτές μειώνοντας το βασικό της επιτόκιο ενόψει μιας «σοβαρής επιβράδυνσης» που οφείλεται στην πτώση της τιμής του πετρελαίου. Λίγα λεπτά της ώρας αργότερα, η Τράπεζα της Ρωσίας αύξησε το βασικό της επιτόκιο για να στηρίξει το νόμισμα που υποχωρούσε εξαιτίας της πτώσης του πετρελαίου.Η διάσταση ανάμεσα στις δύο αυτές χώρες παραγωγής και εξαγωγής πετρελαίου καταδεικνύει με ποιον τρόπο μπορεί η πτώση της τιμής του πετρελαίου στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων πεντέμισι ετών να μετατρέψει το 2015 σε έτος αποκλίσεων μεταξύ των κεντρικών τραπεζών και αυξημένης αστάθειας στις χρηματαγορές.
Οπως φαίνεται και η αμερικανική ομοσπονδιακή τράπεζα, Federal Reserve, μπαίνει στον χορό. Ορισμένοι οικονομολόγοι προβλέπουν πως θα αποσύρει την υπόσχεσή της να διατηρήσει τα επιτόκια σε μηδενικά επίπεδα για «σημαντικό χρονικό διάστημα». Οι προσλήψεις αυξάνονται και στελέχη όπως ο αντιπρόεδρος της Fed, Στάνλεϊ Φίσερ, πιστεύουν πως η πτώση του πετρελαίου θα αυξήσει την καταναλωτική ζήτηση. Σε έκθεσή τους προς τους πελάτες τους, οι Νεβίλ Χιλ και Τζέιμς Σουίνι, οικονομολόγοι της Credit Suisse, επισημαίνουν ότι το φθηνό πετρέλαιο «επιβεβαιώνει την εκτίμησή μας πως το επόμενο έτος θα υπάρχουν αποκλίσεις νομισματικής πολιτικής και είναι πιθανότερο να αυξήσει τα επιτόκια η Fed το πρώτο εξάμηνο, ενώ την ίδια στιγμή θα πιέζει άλλες κεντρικές τράπεζες να τα μειώσουν».
Δεδομένου ότι εγκυμονεί τον κίνδυνο να οδηγήσει τον πληθωρισμό σε υποχώρηση, η πτώση του πετρελαίου ενισχύει την επιχειρηματολογία υπέρ των μέτρων τόνωσης της οικονομίας σε Ευρωζώνη, Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Ινδία και Τουρκία. Μπορεί επίσης να αναβάλει την επιβολή περιοριστικής πολιτικής σε Νότιο Αφρική, Βρετανία, Καναδά και Μαλαισία.
Λειτουργώντας όπως μια φοροαπαλλαγή στις ΗΠΑ, όπου οι καταναλωτικές δαπάνες αντιπροσωπεύουν τα 2/3 της οικονομίας, η πτώση του πετρελαίου αντιμετωπίζεται ως λόγος για μια αλλαγή στη νομισματική πολιτική. Διαφαίνεται έτσι η προοπτική για την πρώτη αύξηση επιτοκίων μετά οκτώ χρόνια μέσα στο 2015, ανεξαρτήτως των επιφυλάξεων που έχει εκφράσει τελευταία ο κάτοχος Νομπέλ Οικονομίας Πολ Κρούγκμαν. Οπως ανέφερε και η ομάδα της Credit Suisse, «η πτώση της τιμής του πετρελαίου εντείνει την πεποίθησή μας πως η Fed θα αρχίσει να αυξάνει τα επιτόκια τον Ιούνιο».
Η εκτίμησή τους συνάδει και με την ανάλυση οικονομολόγων της γερμανικής Deutsche Bank, που επισήμαναν προ ημερών πως οι παλαιότερες μελέτες της Fed διαπίστωσαν ότι το πετρέλαιο επηρεάζει πολύ λίγο τον πληθωρισμό.
Ωστόσο, τα στοιχεία από την αγορά εργασίας κατατείνουν στο συμπέρασμα πως μια πτώση της τιμής του πετρελαίου κατά 40% οδηγεί στη δημιουργία ενός εκατομμυρίου θέσεων εργασίας παγκοσμίως. Ομοίως, οικονομολόγοι της ελβετικής UBS εξέφρασαν την άποψη πως η συνάντηση της Fed αυτήν την εβδομάδα θα εγκαινιάσει μια «πολύμηνη διαδικασία προετοιμασίας» των επενδυτών για κάποια αλλαγή στα επίπεδα των επιτοκίων στις αρχές Ιουνίου.
Η πτώση του πετρελαίου είναι ήδη αρκετή για να ενισχύσει τις προβλέψεις της UBS για ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας στο 3,1% από το 2,9%.
«Το υφιστάμενο χάσμα ανάμεσα στις προσδοκίες των αγορών και τις προβλέψεις της επιτροπής Ανοικτής Αγοράς της Fed τόσο για το 2015 όσο και για το 2016 αυξάνει τον κίνδυνο μιας δυσανάλογα μεγάλης αντίδρασης της αγοράς», εκτιμά ο Ντριου Μάτους, οικονομολόγος της UBS, που θεωρεί «πιθανό να πάρει τη δόση της από το φάρμακό της η αγορά καθώς η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ αρχίζει μια συνετή, σταδιακή προσπάθεια να αλλάξει τις προσδοκίες της αγοράς και να τις φέρει πιο κοντά στις προβλέψεις της Fed». Έντυπη
