Του Χριστόδουλου Κ. Γιαλλουρίδη-Η ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΤΟΥ ΕΡΝΤΟΓΑΝ ΘΑ ΕΚΔΗΛΩΘΕΙ ΠΡΟΣ ΤΑ ΕΞΩ ΜΕ ΠΡΟΒΟΛΗ ΙΣΧΥΟΣ, ΚΥΡΙΩΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ
Ο Τούρκος πρόεδρος, αφού κατάφερε να περιθωριοποιήσει απολύτως το
στράτευμα και τις κεμαλικές πολιτικές δυνάμεις που κυριαρχούσαν για
ογδόντα και πλέον χρόνια στην Άγκυρα και αφού εκπαραθύρωσε τον μέντορα
και πολιτικό καθοδηγητή του, Αχμέτ Νταβούτογλου, έρχεται τώρα να
αναλάβει όλες τις εξουσίες της χώρας στο πολιτικό και στο πολιτειακό
επίπεδο
* Διαμορφώνεται ένα σκηνικό, έναντι του οποίου δεν φαίνεται να υπάρχει οποιαδήποτε εσωτερική αντίδραση, η οποία να θελήσει να αμφισβητήσει τη διαγραφόμενη εμπέδωση της κυριαρχίας του Ταγίπ Ερντογάν ως προέδρου της δημοκρατίας και ως πολιτικού άνδρα
* Το στράτευμα, το οποίο συνήθως εκινείτο, είναι απονευρωμένο και ελεγχόμενο, όπως φαίνεται η αντιπολίτευση είναι ανύπαρκτη, οι κυβερνητικές δυνάμεις δεν αντιδρούν και γενικώς όλα δείχνουν υποταγμένα στη βούληση του νεοσουλτάνου
Οι εξελίξεις στην Τουρκία διαμορφώνουν ένα νέο πολιτικό σκηνικό, στο κέντρο του οποίου κυριαρχεί η προσωπικότητα του Ερντογάν. Ο Τούρκος πρόεδρος, αφού κατάφερε να περιθωριοποιήσει απολύτως το στράτευμα και τις κεμαλικές πολιτικές δυνάμεις που κυριαρχούσαν για ογδόντα και πλέον χρόνια στην Άγκυρα, επιτυγχάνοντας να εγκαθιδρύσει μια πρωτόγνωρη για τα δυτικά πρότυπα μορφή πολιτικής εξουσίας, που ήταν η ισλαμοδημοκρατία, ένα είδος αυταρχικού μοντέλου διακυβέρνησης, που έχει ως υπόβαθρο το Ισλάμ και ως προπέτασμα τη δημοκρατία, και αφού εκπαραθύρωσε τον μέντορα και πολιτικό καθοδηγητή του, Αχμέτ Νταβούτογλου, θέτοντάς τον εκτός πολιτικού προσκηνίου, έρχεται τώρα να αναλάβει όλες τις εξουσίες της χώρας στο πολιτικό και στο πολιτειακό επίπεδο.
Το πολιτικό επίπεδο συνίσταται στο γεγονός ότι οι εξουσίες που ασκεί είναι ουσιαστικές, έχει την απόλυτη κυριαρχία στο πολιτικό σκηνικό της Άγκυρας και ασκεί αυτή την κυριαρχία όντας ουσιαστικά ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης της χώρας. Ασκεί πολιτικές εξουσίες χωρίς να έχει τη συνταγματική νομιμοποίηση, την οποία θα αντλήσει λίαν προσεχώς στο δημοψήφισμα που προετοιμάζει για τη συνταγματική μεταρρύθμιση, η οποία και θα αποδώσει στον πρόεδρο, στον ίδιο δηλαδή, εξουσίες απόλυτου άρχοντα και τυπικά.
Όλο αυτό είναι ένα σκηνικό που διαμορφώνεται, έναντι του οποίου δεν φαίνεται να υπάρχει οποιαδήποτε εσωτερική αντίδραση, η οποία να θελήσει να αμφισβητήσει τη διαγραφόμενη εμπέδωση της κυριαρχίας του Ταγίπ Ερντογάν ως προέδρου της δημοκρατίας και ως πολιτικού άνδρα. Το στράτευμα, το οποίο συνήθως εκινείτο, είναι απονευρωμένο και ελεγχόμενο, όπως φαίνεται η αντιπολίτευση είναι ανύπαρκτη, οι κυβερνητικές δυνάμεις δεν αντιδρούν και γενικώς όλα δείχνουν υποταγμένα στη βούληση του νεοσουλτάνου. Μπορεί να διερωτηθεί κανείς δύο πράγματα. Πρώτον, πόσο θα διαρκέσει αυτή η απόλυτη εσωτερική κυριαρχία χωρίς αμφισβήτηση ή ποιες δυνάμεις θα μπορούσαν να αμφισβητήσουν στο μέλλον αυτή την κυριαρχία; Το δεύτερο ζήτημα που τίθεται και που μας αφορά είναι πού οδηγεί τη χώρα του στις περιφερειακές, διεθνείς της σχέσεις ο νεοσουλτάνος της Άγκυρας;
Σε ό,τι αφορά στο ένα σκέλος της Μέσης Ανατολής, πρέπει να πούμε ότι η Άγκυρα έχει δεχθεί μια ήττα εξαιτίας ατυχών τακτικών ελιγμών της προηγούμενης περιόδου, κυρίως σε σχέση με τη Ρωσία, που την έχουν θέσει εκτός του μεταπολεμικού πολιτικού σχεδιασμού ή ανασχεδιασμού της περιοχής. Οι Ρώσοι που αποτελούν τον έναν από τους σημαντικούς παράγοντες, που διαμορφώνουν τον χάρτη της Μέσης Ανατολής μετά το τέλος της συριακής κρίσης, έχουν θέσει την Τουρκία εκτός παιχνιδιού συμμετοχής στη διαμόρφωση του χάρτου και η Τουρκία στρέφει τις ηγεμονικές της βλέψεις προς την κατεύθυνση της Ελλάδας, της Κύπρου και των Βαλκανίων.
Στην Ελλάδα, σε ό,τι αφορά στον ελλαδικό χώρο θέτει ήδη ενεργά και δυναμικά, δηλαδή αμφισβητώντας την ελληνική κυριαρχία, ζητήματα που αφορούν στο Αιγαίο, τον θαλάσσιο και τον εναέριο χώρο της Ελλάδος, μπορεί να επιδιώκει και τη δημιουργία ενός επεισοδίου, το οποίο θα της επιτρέψει να διαπραγματευθεί περιοχές του Αιγαίου, που να θελήσει να θέσει υπό τον έλεγχό της, το Κυπριακό το θεωρεί λελυμένο, επιδιώκοντας να αποφύγει τη διχοτόμηση και στοχεύοντας στη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία μέσω της οποίας θα ελέγχει ολόκληρη την Κύπρο, σύμφωνα με τις δηλώσεις των ιδίων των Τούρκων επισήμων, ενώ δεν είναι αμελητέα η παρουσία της Τουρκίας στα Βαλκάνια με έμφαση στα Σκόπια, τη Βουλγαρία, το Κόσσοβο και την Αλβανία.
Η κυριαρχία του Ερντογάν θα εκδηλωθεί προς τα έξω με προβολή ισχύος, κυρίως οικονομικής, αλλά και στρατιωτικής και θα πρέπει η Ελλάδα να αναμένει μια στρατηγική προκλήσεων, την οποία οφείλει να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει αποτρεπτικά, για να μην οδηγηθεί σε περιπέτειες και ανεπανόρθωτα πλήγματα, σε μια περίοδο που ούτως ή άλλως η χώρα είναι σε κρίση. Τέλος, θα πρέπει η Κύπρος σε συνεννόηση με την Αθήνα να επιδιώξει την παράκαμψη των συζητήσεων γύρω από τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία και να εστιάσει στη διατήρηση της Κυπριακής Δημοκρατίας, κερδίζοντας χρόνο προς την κατεύθυνση της διεθνούς εμπέδωσης της παρουσίας του κυπριακού κράτους, ώστε να μπορέσουμε να διορθώσουμε στο μέλλον το λάθος της υιοθέτησης ενός μοντέλου επίλυσης του Κυπριακού, που θα οδηγούσε την Κύπρο νομοτελειακά υπό τουρκική επιτήρηση.
Τέλος, θα πρέπει επιτέλους να εκπονηθεί ένα στρατηγικό σχέδιο από τη χώρα, που να προβλέπει τις εξελίξεις σε ό,τι αφορά στις διεθνείς σχέσεις της χώρας, που να λαμβάνει υπόψη του τις εξελίξεις στην Τουρκία, τους σχεδιασμούς της Άγκυρας, την αμερικανική, αλλά και τις ευρωπαϊκές στοχοθεσίες στην περιοχή, έτσι ώστε να γνωρίζουμε τόσο τις αδυναμίες της γείτονος, όσο και τις δυνατότητες που έχουν η Ελλάδα και η Κύπρος να αναπτύξουν συμμαχίες εξισορρόπησης προβλημάτων που δημιουργούνται από τις στρατηγικές της Άγκυρας. Αρκεί να επισημάνουμε μόνο πως η Άγκυρα δεν περνά την καλύτερη περίοδο των σχέσεών της με την Ουάσινγκτον, το Ισραήλ βρίσκεται απέναντι και συμμαχεί με την Ελλάδα, την Κύπρο και την Αίγυπτο, ενώ η Ρωσία είναι πλέον για την Άγκυρα μια εχθρική δύναμη. Πρόκειται για στοιχειώδεις παραμέτρους πολιτικής, τις οποίες πρέπει να έχουμε απολύτως κατά νουν στη χάραξη της εθνικής μας στρατηγικής.
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ Κ. ΓΙΑΛΛΟΥΡΙΔΗΣ
Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής
Κοσμήτορας Σχολής Διεθνών Σπουδών,
Επικοινωνίας και Πολιτισμού
Παντείου Πανεπιστημίου
- See more at: http://www.sigmalive.com/simerini/politics/333773/parametroi-ethnikis-stratigikis#sthash.O3sF7BzF.dpuf
* Διαμορφώνεται ένα σκηνικό, έναντι του οποίου δεν φαίνεται να υπάρχει οποιαδήποτε εσωτερική αντίδραση, η οποία να θελήσει να αμφισβητήσει τη διαγραφόμενη εμπέδωση της κυριαρχίας του Ταγίπ Ερντογάν ως προέδρου της δημοκρατίας και ως πολιτικού άνδρα
* Το στράτευμα, το οποίο συνήθως εκινείτο, είναι απονευρωμένο και ελεγχόμενο, όπως φαίνεται η αντιπολίτευση είναι ανύπαρκτη, οι κυβερνητικές δυνάμεις δεν αντιδρούν και γενικώς όλα δείχνουν υποταγμένα στη βούληση του νεοσουλτάνου
Οι εξελίξεις στην Τουρκία διαμορφώνουν ένα νέο πολιτικό σκηνικό, στο κέντρο του οποίου κυριαρχεί η προσωπικότητα του Ερντογάν. Ο Τούρκος πρόεδρος, αφού κατάφερε να περιθωριοποιήσει απολύτως το στράτευμα και τις κεμαλικές πολιτικές δυνάμεις που κυριαρχούσαν για ογδόντα και πλέον χρόνια στην Άγκυρα, επιτυγχάνοντας να εγκαθιδρύσει μια πρωτόγνωρη για τα δυτικά πρότυπα μορφή πολιτικής εξουσίας, που ήταν η ισλαμοδημοκρατία, ένα είδος αυταρχικού μοντέλου διακυβέρνησης, που έχει ως υπόβαθρο το Ισλάμ και ως προπέτασμα τη δημοκρατία, και αφού εκπαραθύρωσε τον μέντορα και πολιτικό καθοδηγητή του, Αχμέτ Νταβούτογλου, θέτοντάς τον εκτός πολιτικού προσκηνίου, έρχεται τώρα να αναλάβει όλες τις εξουσίες της χώρας στο πολιτικό και στο πολιτειακό επίπεδο.
Το πολιτικό επίπεδο συνίσταται στο γεγονός ότι οι εξουσίες που ασκεί είναι ουσιαστικές, έχει την απόλυτη κυριαρχία στο πολιτικό σκηνικό της Άγκυρας και ασκεί αυτή την κυριαρχία όντας ουσιαστικά ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης της χώρας. Ασκεί πολιτικές εξουσίες χωρίς να έχει τη συνταγματική νομιμοποίηση, την οποία θα αντλήσει λίαν προσεχώς στο δημοψήφισμα που προετοιμάζει για τη συνταγματική μεταρρύθμιση, η οποία και θα αποδώσει στον πρόεδρο, στον ίδιο δηλαδή, εξουσίες απόλυτου άρχοντα και τυπικά.
Όλο αυτό είναι ένα σκηνικό που διαμορφώνεται, έναντι του οποίου δεν φαίνεται να υπάρχει οποιαδήποτε εσωτερική αντίδραση, η οποία να θελήσει να αμφισβητήσει τη διαγραφόμενη εμπέδωση της κυριαρχίας του Ταγίπ Ερντογάν ως προέδρου της δημοκρατίας και ως πολιτικού άνδρα. Το στράτευμα, το οποίο συνήθως εκινείτο, είναι απονευρωμένο και ελεγχόμενο, όπως φαίνεται η αντιπολίτευση είναι ανύπαρκτη, οι κυβερνητικές δυνάμεις δεν αντιδρούν και γενικώς όλα δείχνουν υποταγμένα στη βούληση του νεοσουλτάνου. Μπορεί να διερωτηθεί κανείς δύο πράγματα. Πρώτον, πόσο θα διαρκέσει αυτή η απόλυτη εσωτερική κυριαρχία χωρίς αμφισβήτηση ή ποιες δυνάμεις θα μπορούσαν να αμφισβητήσουν στο μέλλον αυτή την κυριαρχία; Το δεύτερο ζήτημα που τίθεται και που μας αφορά είναι πού οδηγεί τη χώρα του στις περιφερειακές, διεθνείς της σχέσεις ο νεοσουλτάνος της Άγκυρας;
Σε ό,τι αφορά στο ένα σκέλος της Μέσης Ανατολής, πρέπει να πούμε ότι η Άγκυρα έχει δεχθεί μια ήττα εξαιτίας ατυχών τακτικών ελιγμών της προηγούμενης περιόδου, κυρίως σε σχέση με τη Ρωσία, που την έχουν θέσει εκτός του μεταπολεμικού πολιτικού σχεδιασμού ή ανασχεδιασμού της περιοχής. Οι Ρώσοι που αποτελούν τον έναν από τους σημαντικούς παράγοντες, που διαμορφώνουν τον χάρτη της Μέσης Ανατολής μετά το τέλος της συριακής κρίσης, έχουν θέσει την Τουρκία εκτός παιχνιδιού συμμετοχής στη διαμόρφωση του χάρτου και η Τουρκία στρέφει τις ηγεμονικές της βλέψεις προς την κατεύθυνση της Ελλάδας, της Κύπρου και των Βαλκανίων.
Στην Ελλάδα, σε ό,τι αφορά στον ελλαδικό χώρο θέτει ήδη ενεργά και δυναμικά, δηλαδή αμφισβητώντας την ελληνική κυριαρχία, ζητήματα που αφορούν στο Αιγαίο, τον θαλάσσιο και τον εναέριο χώρο της Ελλάδος, μπορεί να επιδιώκει και τη δημιουργία ενός επεισοδίου, το οποίο θα της επιτρέψει να διαπραγματευθεί περιοχές του Αιγαίου, που να θελήσει να θέσει υπό τον έλεγχό της, το Κυπριακό το θεωρεί λελυμένο, επιδιώκοντας να αποφύγει τη διχοτόμηση και στοχεύοντας στη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία μέσω της οποίας θα ελέγχει ολόκληρη την Κύπρο, σύμφωνα με τις δηλώσεις των ιδίων των Τούρκων επισήμων, ενώ δεν είναι αμελητέα η παρουσία της Τουρκίας στα Βαλκάνια με έμφαση στα Σκόπια, τη Βουλγαρία, το Κόσσοβο και την Αλβανία.
Η κυριαρχία του Ερντογάν θα εκδηλωθεί προς τα έξω με προβολή ισχύος, κυρίως οικονομικής, αλλά και στρατιωτικής και θα πρέπει η Ελλάδα να αναμένει μια στρατηγική προκλήσεων, την οποία οφείλει να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει αποτρεπτικά, για να μην οδηγηθεί σε περιπέτειες και ανεπανόρθωτα πλήγματα, σε μια περίοδο που ούτως ή άλλως η χώρα είναι σε κρίση. Τέλος, θα πρέπει η Κύπρος σε συνεννόηση με την Αθήνα να επιδιώξει την παράκαμψη των συζητήσεων γύρω από τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία και να εστιάσει στη διατήρηση της Κυπριακής Δημοκρατίας, κερδίζοντας χρόνο προς την κατεύθυνση της διεθνούς εμπέδωσης της παρουσίας του κυπριακού κράτους, ώστε να μπορέσουμε να διορθώσουμε στο μέλλον το λάθος της υιοθέτησης ενός μοντέλου επίλυσης του Κυπριακού, που θα οδηγούσε την Κύπρο νομοτελειακά υπό τουρκική επιτήρηση.
Τέλος, θα πρέπει επιτέλους να εκπονηθεί ένα στρατηγικό σχέδιο από τη χώρα, που να προβλέπει τις εξελίξεις σε ό,τι αφορά στις διεθνείς σχέσεις της χώρας, που να λαμβάνει υπόψη του τις εξελίξεις στην Τουρκία, τους σχεδιασμούς της Άγκυρας, την αμερικανική, αλλά και τις ευρωπαϊκές στοχοθεσίες στην περιοχή, έτσι ώστε να γνωρίζουμε τόσο τις αδυναμίες της γείτονος, όσο και τις δυνατότητες που έχουν η Ελλάδα και η Κύπρος να αναπτύξουν συμμαχίες εξισορρόπησης προβλημάτων που δημιουργούνται από τις στρατηγικές της Άγκυρας. Αρκεί να επισημάνουμε μόνο πως η Άγκυρα δεν περνά την καλύτερη περίοδο των σχέσεών της με την Ουάσινγκτον, το Ισραήλ βρίσκεται απέναντι και συμμαχεί με την Ελλάδα, την Κύπρο και την Αίγυπτο, ενώ η Ρωσία είναι πλέον για την Άγκυρα μια εχθρική δύναμη. Πρόκειται για στοιχειώδεις παραμέτρους πολιτικής, τις οποίες πρέπει να έχουμε απολύτως κατά νουν στη χάραξη της εθνικής μας στρατηγικής.
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ Κ. ΓΙΑΛΛΟΥΡΙΔΗΣ
Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής
Κοσμήτορας Σχολής Διεθνών Σπουδών,
Επικοινωνίας και Πολιτισμού
Παντείου Πανεπιστημίου
- See more at: http://www.sigmalive.com/simerini/politics/333773/parametroi-ethnikis-stratigikis#sthash.O3sF7BzF.dpuf
