03 Μαρτίου 2015

Η Κύπρος στη σκακιέρα της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής

Με τον Σάββα Ιακωβίδη-Πέραν των ύμνων για την αναθέρμανση των σχέσεων με τη Ρωσία, προέχει συνετή κυπριακή εξισορρόπηση μεταξύ της ρωσικής αρκούδας και του αμερικανικού αετού

Ποια είναι η λεγόμενη πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική της Κυβέρνησης Αναστασιάδη; Συνοψίζεται σε μία λέξη: Προβλέψιμη, δηλ. ωφέλιμη για τους φίλους, γείτονες και εταίρους, στηριγμένη στους πυλώνες της σταθερότητας, της συνεργασίας και της ειρηνικής επίλυσης διαφορών με υπεράσπιση των κυπριακών συμφερόντων. Μόνο που αυτή η πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική της Λευκωσίας πριν από ένα χρόνο προσδέθηκε και αυτοεγκλωβίστηκε στο αμερικανικό άρμα, επειδή ο πρέσβης των ΗΠΑ και στη συνέχεια ο Αμερικανός αντιπρόεδρος, ο οποίος επισκέφθηκε επίσημα το νησί πέρσι τον Μάιο, έδωσαν υποσχέσεις που δεν τήρησαν. Ειδικά όταν η Τουρκία εισέβαλε στην κυπριακή ΑΟΖ. Σε σημείο που ο Ν. Αναστασιάδης αντέδρασε με θυμό στη γνωστή συνέντευξή του στο «Μέγα». Εξάλλου, την περ. Πέμπτη στη Μόσχα, κληθείς να σχολιάσει την πρόσφατη εισβολή της Τουρκίας στο έδαφος της Συρίας, ανέφερε ότι η Τουρκία παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΑΟΖ της και για 40 χρόνια την εδαφική της ακεραιότητα.

«Δυστυχώς», είπε, «πολλοί από τους φίλους που δείχνουν τόσο έντονα την ανησυχία τους για άλλες χώρες παραμένουν σιωπηλοί σε αυτές τις περιπτώσεις, ακολουθώντας πολιτική των δύο μέτρων και δύο σταθμών». Πρόσθεσε ότι «όλοι πρέπει να σέβονται την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα των χωρών, ιδιαίτερα όσοι θέλουν να εμφανίζονται ως να διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη διεθνή σκηνή». Ποιους εννοούσε ο Ν. Αναστασιάδης; Τους φίλους του, Αμερικανούς, όπως και τους ύπουλους Βρετανούς. Αφού, λοιπόν, εξαπατήθηκε ακόμα μια φορά από τους φίλους του, εστράφη προς τη Ρωσία, μετά τη γνωστή ψυχρότητα που παρατηρήθηκε ύστερα από το κούρεμα καταθέσεων και Ρώσων εκατομμυριούχων και το πόνημα πρώην στενού συνεργάτη του, που επέκρινε τη Μόσχα για το Κυπριακό. Οι υπογραφείσες συμφωνίες και τα πολιτικά, οικονομικά οφέλη, που η Λευκωσία αποκόμισε από τη Μόσχα, είναι σημαντικά και ζωτικά.

Όμως, ο πραγματικός κερδισμένος είναι ο Πρόεδρος Πούτιν. Ο Ν. Αναστασιάδης είπε πως ο Ρώσος Πρόεδρος «δεν ζήτησε το παραμικρό που να μας έφερνε σε δύσκολη θέση είτε με τους εταίρους μας στην ΕΕ είτε με τους υπερατλαντικούς συμμάχους μας». Αλλ’ ήδη ο Ρώσος Πρόεδρος πήρε, πρώτον, την κυπριακή θέση στο ουκρανικό, αφού ο Ν. Αναστασιάδης επανέλαβε ότι «η επίλυση του προβλήματος θα πρέπει να εξευρεθεί μέσω διπλωματικού διαλόγου και όχι στρατιωτικών μέσων ή κυρώσεων». Ο… «κυπριακός βράχος» υπέρ των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, πέρσι, όπως χαρακτηρίστηκε από ανώτατο Αμερικανό αξιωματούχο, φέτος φαγώθηκε από τη διαβρωτική δύναμη του ρωσικού κύματος συμφωνιών και δανειακών χαλαρώσεων. Δεύτερον, η Κυπριακή Δημοκρατία προστίθεται στην ομάδα «φιλορωσικών» κρατών-μελών της ΕΕ (π.χ. με την Ελλάδα, την Ουγγαρία, ακόμα και με τη Γερμανία), που δεν επιθυμούν νέες κυρώσεις κατά της Μόσχας αλλά διπλωματική διέξοδο. Τρίτον, τον περ. Δεκέμβριο, σε μια κίνηση ματ, ο Πούτιν υπέγραψε σημαντικές συμφωνίες με την Τουρκία, παρά τις τεράστιες διαφορές τους στο πολιτικό πεδίο. Η συμφωνία με την Τουρκία διεμβόλισε το ΝΑΤΟ, εξόργισε τις ΗΠΑ, προκάλεσε την ΕΕ και ανησύχησε τη Λευκωσία. Τέταρτον, ρωσικές εταιρείες θα εμπλακούν σε έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ. Π.χ. η Γκάζπρομ; Πέμπτον, η Μόσχα με την επικαιροποίηση της αμυντικής συμφωνίας του 1996 επανέρχεται εν δυνάμει στα αμυντικά πράγματα της Κύπρου, κράτους-μέλους της ΕΕ και με ΝΑΤΟϊκές βάσεις στο έδαφός της.

Στη σκακιέρα της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής πρέπει να δούμε το μεγάλο παιγνίδι, που ο Πρόεδρος Πούτιν παίζει με τους Δυτικούς και ειδικά με τις ΗΠΑ και τη Γερμανία. Το μέγα πρόβλημα της Ευρώπης, σήμερα, δεν είναι η ελληνική αλλά η ουκρανική κρίση. Η Δύση επιχειρεί επέκταση του ΝΑΤΟ μέχρι την εξώπορτα της Μόσχας. Η Γερμανία δεν επιθυμεί άλλες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, επειδή η κρίση στην Ευρωζώνη επηρεάζει αμεσότατα τη γερμανική οικονομία και επιρροή και, άρα, θέλει να τελειώνει με την Ουκρανία. Η Μόσχα δεν ανέχεται τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ στο μαλακό υπογάστριό της, γι’ αυτό επιχειρεί να σπάσει τη νέα αντι-ρωσική σταυροφορία με κινήσεις προς την Κίνα, προς την Τουρκία και προς κράτη-μέλη της ΕΕ. Η Κυπριακή Δημοκρατία θα χρησιμοποιηθεί ως ρωσική σφήνα στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ;

Η ρωσική πολιτική και οικονομική στήριξη στη Λευκωσία είναι ισχυρή δόση οξυγόνου. Όμως, δεν πρέπει να της διαφεύγουν μερικά δεδομένα. Πρώτον, οι σημαντικότεροι δρώντες στο Κυπριακό (που και ο Πρόεδρος επικαλείται) είναι οι Βρετανοί και οι Αμερικανοί. Δεύτερον, η κυπρο-ρωσική προσέγγιση δεν τους χαροποιεί. Ήδη αντιδρούν επικριτικά και προειδοποιητικά, ενώ σιώπησαν υποκριτικά στην τουρκο-ρωσική συνεργασία. Τρίτον, η Λευκωσία φαίνεται να προσδένεται τώρα στο ρωσικό άρμα, κατηγορώντας τους Αγγλοαμερικανούς και Ευρωπαίους εταίρους της για πολιτική δύο μέτρων και δύο σταθμών. Έχει δίκαιο αλλά να μη λησμονεί ότι τους έχει ανάγκη. Τέταρτον, η Κυπριακή Δημοκρατία ανήκει στη σφαίρα επιρροής της Δύσης. Άρα, το άνοιγμα προς τη Μόσχα ωφελεί μεν τη Λευκωσία αλλ’ ενοχλεί μια φαρισαϊκή Δύση, που δεν θωρακίζει την Κύπρο έναντι της τουρκικής επιθετικότητας. Πέμπτον, υπάρχει η πιθανότητα η Κύπρος να εμπλακεί, άθελά της, σε ένα νέο επεισόδιο του μηδέποτε τερματισθέντος Ψυχρού Πολέμου. Γι’ αυτό, πέραν των ύμνων για την αναθέρμανση των σχέσεων με τη Ρωσία, προέχει συνετή κυπριακή εξισορρόπηση μεταξύ της ρωσικής αρκούδας και του αμερικανικού αετού.