30 Αυγούστου 2014

Η ηττημένη εποχή Ομπάμα

Κάθε πολιτικός κρίνεται με ένα μέτρο: τι αφήνει πίσω του φεύγοντας. Ειδικά όταν πρόκειται για ηγέτες κρατών και μάλιστα μεγάλων με ευρύτερο ρόλο και σημασία που συχνά ξεπερνά κατά πολύ ακόμα και τα σύνορα της χώρας τους, τότε μιλάμε ακόμα και για εποχές που φέρουν το όνομα κάποιων ηγετών, όπως λ.χ. η εποχή Κένεντι, η εποχή Στάλιν, ή η εποχή Ρήγκαν.Κάποια στιγμή θα γίνει λοιπόν εκ των πραγμάτων λόγος και για την εποχή Ομπάμα – είναι φυσικό μετά από δύο θητείες στην ηγεσία των ΗΠΑ. Όμως, ποια θα είναι τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της εποχής; Τι είναι εκείνο που θα συνιστά την επιτομή της;

Όπως όλα μέχρι στιγμής δείχνουν, αν υπάρχει κάτι που θα μείνει από τα χρόνια Ομπάμα, ουσιαστικά αποσύρθηκαν από μία σειρά σημεία του πλανήτη, με αποτέλεσμα την πρόκληση συνθηκών μεταβολής που αλλού εκδηλώθηκε με τον α και αλλού με τον β τρόπο, αλλά που παντού έφερε ως αποτέλεσμα νέες ισορροπίες, ή, δυστυχώς, πιο συχνά, ανισορροπίες.Από την αδιανόητη κτηνωδία των τζιχαντιστών που ξεπέρασαν σε φανατισμό και φρίκη το μεσαίωνα ή τον Χίτλερ με τις χθεσινές μαζικές δολοφονίες εξευτελισμένων πρώτα ανθρώπων, μέχρι τον ίδιο τον πόλεμο στη Συρία, ή τα αποτελέσματα της λεγόμενης Αραβικής άνοιξης και τα όσα συμβαίνουν στη Λιβύη, ως το μέτωπο της Ουκρανίας, το κοινό στοιχείο είναι ένα: η απόσυρση της παρουσίας των ΗΠΑ που για πρώτη φορά από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο – τουλάχιστον - αποποιούνται το ρόλο που ως τώρα είχαν.

Αυτό κάθε άλλο παρά σημαίνει ότι οι ΗΠΑ δεν είναι η πλανητική δύναμη που ήταν. Αυτό δεν αλλάζει. Σημαίνει όμως ότι χάνεται έδαφος τόσο γι αυτές όσο και για ότι αντιπροσώπευαν και, κυρίως, ότι στο κενό που αφήνουν με την απουσία τους, βασικά υψώνονται πλέον καπνοί και μυρίζουν στάχτες.Οι δύο θητείες του Μπαράκ Ομπάμα συνιστούν μια απρόσμενα, εντελώς άδοξα και άδικα ηττημένη εποχή. Πήγαν πολύ πίσω τη διεθνή ισορροπία και οδήγησαν σε μεταβατικότητες που, πιθανότατα, θα εξελιχθούν με πολύ μεγάλη βιαιότητα, μέχρι να κατασταλάξουν σε νέες πραγματικότητες, ενώ, θα είναι πολύ πιο δύσκολο ακόμα και για τις ίδιες τις ΗΠΑ να αλλάξουν εκ νέου πολιτική, αν ο επόμενος πρόεδρος αποφασίσει κάτι τέτοιο. Κι όλα αυτά γιατί; Ουδείς μπορεί να βρει μια πειστική και επαρκή απάντηση.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι από την ώρα που οι ΗΠΑ απομακρύνονται τόσο πολύ από τον κόσμο, κάνοντας πραγματικότητα ένα νέο «δόγμα Μονρόε» του 21ου αιώνα, άλλες δυνάμεις θα εγερθούν και νέες συνθήκες θα διαμορφωθούν στον κόσμο – εκτός κι αν, επιτέλους, στην Ουάσιγκτον, ο Λευκός Οίκος αλλάξει πλεύση, έστω και τόσο αργά, κάτι που, πάντως, δεν μοιάζει πιθανό. Το ερώτημα όμως είναι, με πόσο κόστος θα γίνουν όλα αυτά.Η τραγωδία όμως είναι ότι, αν και η πρόθεση του Ομπάμα ήταν προδήλως εντελώς διαφορετική, το αποτέλεσμα της πολιτικής του και η παγκόσμια απορύθμιση που αυτή επέφερε, οδηγεί τελικά στη δικαίωση του Χάντιγκτον και στη θεωρία του για τη σύγκρουση των πολιτισμών που τώρα, για πρώτη φορά, ακριβώς λόγω της στάσης των ΗΠΑ και των συνεπειών της, αρχίζει να μοιάζει πιθανή…
Μαλούχος Γεώργιος Π.