Εντυπωσιακή στροφή προς τα αριστερά φαίνεται να πραγματοποιεί η Πορτογαλία. Τί σημαίνει αυτό για την οικονομική πολιτική στην Ελλάδα και τις εξελίξεις στην ευρωζώνη;
Προς το παρόν όλοι προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν τα μηνύματα από τις εκλογές του Οκτωβρίου, οι οποίες επιφύλαξαν μεγάλες εκπλήξεις: το κεντροδεξιό κόμμα του έως τότε πρωθυπουργού Πέδρο Πάσους Κοέλιου αναδείχθηκε πρώτη δύναμη χάνοντας ωστόσο την πλειοψηφία των εδρών, ο Κοέλιου καταψηφίστηκε στη Βουλή και τώρα ο δεύτερος των εκλογών, ο σοσιαλιστής Αντόνιο Κόστα, σχηματίζει κυβέρνηση μαζί με το ριζοσπαστικό «Αριστερό Μπλοκ», αλλά και το κομμουνιστικό κόμμα της Πορτογαλίας.Ο Πάολο Ρανζέλ, ευρωβουλευτής της Κεντροδεξιάς, ομολογεί ότι αυτή η εξέλιξη ήταν μία μεγάλη έκπληξη.
«Είναι η πρώτη φορά σε σαράντα χρόνια που συμβαίνει κάτι τέτοιο» λέει ο πορτογάλος ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle. «Από την ‘επανάσταση των γαρυφάλλων᾽ μέχρι σήμερα, το σοσιαλιστικό κόμμα ποτέ δεν είχε προχωρήσει σε συμμαχία ή συμφωνία με τους κομμουνιστές ή με ριζοσπαστικές αριστερές δυνάμεις. Πράγματι είναι μία έκπληξη, είναι κάτι απρόσμενο, για να μην πούμε ότι είναι και κάτι που δεν είχε καν συζητηθεί στον προεκλογικό αγώνα».
Ο Ρανζέλ εκτιμά ότι το πορτογαλικό κομμουνιστικό κόμμα είναι ιδιαίτερα συντηρητικό, φιλοσοβιετικό όπως λέγαμε παλαιότερα, ενώ το Αριστερό Μπλοκ αποτελεί την πορτογαλική εκδοχή του ΣΥΡΙΖΑ πριν από την «πολιτική στροφή» του καλοκαιριού με την αποδοχή του μνημονίου.
Αυτό σημαίνει ότι η νέα κυβέρνηση θα είναι μάλλον βραχύβια, λέει ο πορτογάλος ευρωβουλευτής. Του επισημαίνουμε ωστόσο ότι σενάρια «αριστερής παρένθεσης» συζήτηθηκαν και στην Ελλάδα, αλλά δεν φαίνεται να επιβεβαιώνονται.
Η απάντησή του: «Ναι, αυτό είναι που δεν γνωρίζουμε, εάν δηλαδή η ριζοσπαστική Αριστερά θα κάνει στροφή. Αυτή τη στιγμή δεν βλέπω καμία τέτοια διάθεση, μάλλον θα επιμείνουν στις απόψεις τους. Αργά ή γρήγορα αυτό θα προκαλέσει τριβές με τους σοσιαλιστές, οι οποίοι έχουν διαμετρικά αντίθετες απόψεις, για παράδειγμα στις ευρωπαϊκές υποθέσεις ή σε θέματα ασφάλειας...»
O επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στο Ευρωκοινοβούλιο Μάνφρεντ Βέμπερ εκφράζει σοβαρές επιφυλάξεις, κάνει λόγο για «εξτρεμιστικά» κόμματα στη νέα κυβέρνηση της Λισσαβώνας και αφήνει να εννοηθεί ότι προτιμότερη λύση θα ήταν ένας μεγάλος συνασπισμός των φιλοευρωπαϊκών πολιτικών δυνάμεων.
«Στην ευρωζώνη χρειαζόμαστε πολιτική σταθερότητα. Η δική μου παράκληση προς τους πολιτικούς στην Πορτογαλία είναι να κάνουν τα πάντα για να σχηματίσουν πλειοψηφίες με υπεύθυνη στάση. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί οι σοσιαλιστές εμπιστεύονται κυβερνητικές ευθύνες σε δυνάμεις εξτρεμιστικές, που δηλώνουν αντίθετες στην Ευρώπη, στο ευρώ, στο ΝΑΤΟ. Καλύτερα θα ήταν να καθήσουν σε ένα τραπέζι όλες οι υπεύθυνες πολιτικές δυνάμεις και να αναζητήσουν κοινό δρόμο για την Πορτογαλία» τονίζει ο γερμανός ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle.
Για τον Μίλτο Κύρκο, ευρωβουλευτή με «Το Ποτάμι», οι ανησυχίες είναι υπερβολικές- όχι μόνο γιατί από τη δημόσια συζήτηση στην Πορτογαλία δεν προκύπτει ιδιαίτερη διάθεση για έξοδο από το ευρώ ή το ΝΑΤΟ, αλλά και γιατί το μήνυμα της κάλπης μετά από τέσσερα χρόνια μνημονίου με πρωθυπουργό Κοέλιου είναι διαφορετικό, υποστηρίζει ο έλληνας ευρωβουλευτής:
«Οι Πορτογάλοι, όπως έδειξαν και από τις εκλογές τους, και τις επιλογές τους, δεν θα διακινδυνεύσουν αυτά που κερδήθηκαν με τόσες θυσίες αυτά τα χρόνια. Αυτό που ζητάνε είναι αυτή η καλυτέρευση στα νούμερα να περάσει και στην καθημερινότητα. Αυτό είναι κάτι που πολλές φορές οι κυβερνήσεις το ξεχνάνε, επειδή είναι και το πιο δύσκολο».
Για πολλά χρόνια πάντως, οι Βρυξέλλες θεωρούσαν την Πορτογαλία «καλό μαθητή» των μνημονίων, όχι μόνο γιατί εκπλήρωνε τους στόχους, αλλά και γιατί προχωρούσε με ευρεία συναίνεση των πολιτικών δυνάμεων, σε αντίθεση με αυτό που πολλές φορές γινόταν στην Ελλάδα. Έρχεται τώρα η ανατροπή;
Ο Μίλτος Κύρκος πιστεύει ότι και η νέα κυβέρνηση της Πορτογαλίας διαφέρει από τους συνασπισμούς που έγιναν μέχρι σήμερα στην Ελλάδα, γιατί σχηματίστηκε με βάση όχι μόνο τα αριθμητικά δεδομένα, αλλά και την προγραμματική σύγκλιση. «Εμείς στην Ελλάδα» λέει ο Μίλτος Κύρκος, «επειδή έχουμε κι αυτόν τον περίεργο εκλογικό νόμο, δεν έχουμε καταλάβει ότι δημοκρατία ειναι τα κόμματα να βάζουν κάτω τα προγράμματά τους και να βρίσκουν συμπτώσεις. Εμείς αυτό που κάνουμε είναι να βάζουμε κάτω τους αριθμούς μας και να βρίσκουμε συμπτώσεις. Στην Πορτογαλία δεν βάλαν κάτω τους αριθμούς, προσπάθησαν να βγάλουν ένα πρόγραμμα».
Ελπίδα και προοπτική για ολόκληρο τον ευρωπαϊκό Νότο βλέπει από την πλευρά του ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Δημήτρης Παπαδημούλης, και αυτό γιατί, όπως υποστηρίζει, «η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα είναι μία ανάδελφη κυβέρνηση».
Μιλώντας στην Deutsche Welle o Δημήτρης Παπαδημούλης δηλώνει:
«Σ΄αυτούς τους μήνες έχουμε διευρύνει τα ερείσματά μας. Και έχετε διαπιστώσει κι εσείς ότι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έχει μια ενισχυμένη στήριξη και από δυνάμεις των Πρασίνων και από ένα σημαντικό κομμάτι των ευρωπαίων σοσιαλιστών και από κάποιες κυβερνήσεις. Τώρα πια οι απόψεις Σόιμπλε δεν είναι πλειοψηφικές στο Eurogroup και ευτυχώς δεν είναι πλειοψηφικές γενικότερα στους ευρωπαϊκούς θεσμούς».
Θετικό πρόσημο περιμένει ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και από τις ισπανικές εκλογές του Δεκεμβρίου, αλλά και από τα επόμενα βήματα του Τζέρεμι Κόρμπιν ως νέου επικεφαλής στο Εργατικό Κόμμα της Βρετανίας.
Αλλά όλα αυτά, προειδοποιεί, δεν αλλάζει το γεγονός ότι η βασική δουλειά πρέπει να γίνει μέσα στην Ελλάδα: «Ας μη γελιόμαστε κ. Παπαδημητρίου: αν θέλουμε να αλλάξει η κατάσταση προς το καλύτερο στην Ελλάδα, αυτό είναι κυρίως δική μας έγνοια και δική μας ευθύνη. Γιατί η Ευρώπη αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζει πολλές δυσκολίες: οικονομική κρίση, προσφυγικό, τρομοκρατικές επιθέσεις.
Ο κίνδυνος είναι να πάει προς τα πίσω η Ευρώπη. Άρα δεν υπάρχει αυτόματος πιλότος που θα σώσει την Ελλάδα, ούτε οι πορτογαλικές εξελίξεις θα λύσουν το ελληνικό πρόβλημα. Είναι στο χέρι των Ελλήνων να το κάνουν και νομίζω ότι αυτή την ώρα, που υπάρχει αυτός ο εκρηκτικός συνδυασμός- κρίση, προσφυγικό, τρομοκρατία- χρειάζεται στην Ελλάδα ήπιο πολιτικό κλίμα, πολιτική σταθερότητα και, παρά τις διαφορές μας ανάμεσα στα κόμματα, ο πολιτικός διάλογος για τη μέγιστη δυνατή συνεννόηση στα θέματα που αυτό είναι αναγκαίο και εφικτό».
Πηγή: DW, Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο
